ΓΕΜΑΤΟΙ ΜΕ ΛΑΓΝΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΕΣ!

Πολλά τα ανεξήγητα στη νεοελληνική πραγματικότητα, αλλά αυτή η διάθεση συμμετοχής στο πένθος τα ξεπερνάει όλαAπό τον
Γιώργο Κ. Στράτο

Νεκρολογία, μακριά από μας, όπως σίγουρα γνωρίζετε, είναι η εξιστόρηση της ζωής και των επιτευγμάτων ενός ανθρώπου που έχει πεθάνει. Στη γραπτή της μορφή είναι ένα άρθρο, στην προφορική της ένας επικήδειος λόγος.

Παλιότερα μάλιστα στις εφημερίδες υπήρχε ειδική στήλη γι’ αυτές. Και ειδικός συντάκτης που τις επιμελούνταν, δεδομένου ότι επειδή για μια καλογραμμένη νεκρολογία απαιτείται προσεκτική έρευνα οι αρχισυντάκτες σε αρκετές περιπτώσεις τις είχαν ήδη έτοιμες (!) για γνωστούς πολιτικούς, καλλιτέχνες μεγάλης ηλικίας, όσο αυτοί ήταν εν ζωή, έτσι ώστε όταν πέθαιναν να μπορούν να τις δημοσιεύσουν αμέσως.

Η στήλη χάθηκε στο πέρασμα του χρόνου από τον γραπτό Τύπο, όχι όμως και η… ειδικότητα. Μια ματιά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και σε δημοσιεύματα του ηλεκτρονικού τύπου και του διαδικτύου θα σας επιβεβαιώσει ότι οι… νεκρολόγοι ζουν και βασιλεύουν! Εχουν μάλιστα πολλαπλασιαστεί και έχουν εμπλουτίσει τη γραφή τους με προσωπικές πινελιές της σχέσης που είχε ή θεωρεί ότι είχε έκαστος εξ αυτών με τον μακαρίτη.

Ολα αυτά μού ήρθαν στο μυαλό με την πρόσφατη απώλεια δύο σπουδαίων ανθρώπων της επιστήμης και του πνεύματος, του καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Σταύρου Τσακυράκη και του ποιητή Μάνου Ελευθερίου. Δεν θα τολμούσα τη μακάβρια έμπνευση, αν δεν ήμουν σίγουρος, για τον πρώτο από τα φοιτητικά μου χρόνια, όταν είχα την τύχη να με διδάξει, και για τον δεύτερο από τη «Διαθήκη» του, ένα από τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια, ότι αποκεί ψηλά συγκατανεύουν.

Ο,τι γράφτηκε και ειπώθηκε και από ποιους δικαιώνει τον θυμόσοφο λαό μας, όταν επιμένει ότι ο πόνος είναι βουβός. Και σεμνός. Εδώ και καιρό όμως βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάσταση που χρήζει σίγουρα ψυχιατρικής προσέγγισης. Μιλάμε κυριολεκτικώς και δίχως υπερβολή για μια λαγνεία μπροστά στις νεκρολογίες.
Η λαγνεία προέρχεται από το επίθετο λάγνος, από το αρχαίο ρήμα λαγαίω, που σημαίνει αφήνω, χαλαρώνω. Ετσι, λαγνεία ονομάζουμε την κατάσταση κατά την οποία το άτομο αφήνεται στις ερωτικές επιθυμίες του. Λαγνεία είναι και η προσδοκία των ηδονών που βιώνουμε κατά την ερωτική πράξη.

Κάπως έτσι αισθάνομαι ότι νιώθουν όσοι με περισσή επιπολαιότητα ακουμπάνε στη σορό ενός νεκρού με απίστευτη ευκολία, μνημονεύοντας ό,τι του ’ρχεται βολικό του καθενός. Τραγούδι, τσιτάτο, αφορισμός, άμα κολλάει δε και καμιά δική τους ιστορία μαζί; Ε, τότε είναι που τα πιάσαμε τα λεφτά μας γιατί δεν κρατιούνται και δεν συμμαζεύονται με τίποτα. Εχει κοπεί η άλυσος!

Πολλά πράγματα είναι δυσεξήγητα έως ανεξήγητα στη νεοελληνική πραγματικότητα, αλλά αυτή η διάθεση συμμετοχής στο πένθος με κάθε τρόπο και μάλιστα ανεξαρτήτως της επιθυμίας του νεκρού ή των οικείων του και πέραν της βαρύτητας του θανάτου τα ξεπερνάει όλα.
Μια πρώτη ερμηνεία βεβαίως είναι το γεγονός ότι σπανίως αποδίδουμε τη δέουσα αναγνώριση εν ζωή σ’ αυτούς που την αξίζουν. Οπότε όλη αυτή η υποκριτική στάση έρχεται ως έκφραση συλλογικής τύψης. Από την άλλη, συχνά και με ευκολία αφήνουμε στην άκρη τους πραγματικούς δικούς μας πόνους και ζωντανές απώλειες. Οπότε ευκολότερα «κλαίμε» πάνω στα ξένα μνήματα…

*Δικηγόρος – δημοσιογράφος