Η καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος ζήτησαν χθες να γίνει σεβαστό το Διεθνές Δίκαιο στην ανατολική Μεσόγειο
Από τη Θεανώ Καρούτα
Οι πιέσεις του Γάλλου προέδρου φαίνεται πως πέτυχαν τη μεταστροφή της Γερμανίδας καγκελαρίου στο θέμα των τουρκικών προκλήσεων στην ανατολική Μεσόγειο, κάνοντας την Άνγκελα Μέρκελ, από εκεί που συνεχώς «αγόραζε» χρόνο για λογαριασμό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν -προκρίνοντας το σενάριο του διαλόγου-, να αποδεχθεί την αναγκαιότητα χάραξης κοινής ευρωπαϊκής γραμμής και πολιτικής απέναντι στην Τουρκία.
Έχοντας προηγηθεί μια σχεδόν τρίωρη συζήτηση στο μεσαιωνικό φρούριο Φορ ντε Μπρεγκανσόν, όπου ο Εμανουέλ Μακρόν υποδέχθηκε την Ανγκελα Μέρκελ, οι δύο ηγέτες κατέστησαν σαφές πως αμφότεροι ασπάζονται την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο στην ανατολική Μεσόγειο. Όχι χωρίς κάποια έκπληξη, οι δημοσιογράφοι άκουσαν την καγκελάριο Μέρκελ να δηλώνει από το λιακωτό της θερινής προεδρικής κατοικίας, απ’ όπου δόθηκε η κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, πως «δεν θα γίνει ανεκτή η απειλή της κυριαρχίας κρατών-μελών της Ε.Ε.» παρά το γεγονός πως το Βερολίνο πάγια επιδιώκει Ελλάδα και Τουρκία να ανοίξουν διάλογο για να λυθούν μια και καλή τα διαφιλονικούμενα ζητήματα.
Διαφύλαξη της σταθερότητας
Εξαρχής πιο ξεκάθαρος, ο Εμανουέλ Μακρόν επανέλαβε πως στο ζήτημα της ανατολικής Μεσογείου η Γαλλία και η Γερμανία συμφωνούν στην ανάγκη να διαφυλαχτούν η σταθερότητα και ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, δίνοντας ανάσα ζωής στον ετοιμοθάνατο γαλλογερμανικό άξονα. «Πρέπει να έχουμε μια θετική ατζέντα προκειμένου να επαναδεσμευτεί η Τουρκία στη συζήτηση με την Ευρώπη» σημείωσε και πρόσθεσε πως η διπλωματία χωρίς τις κόκκινες γραμμές δεν υπάρχει, αλλά και στρατιωτική ισχύς χωρίς διπλωματία δεν παράγει αποτέλεσμα. Όπως τόνισε, «η στάση της Γερμανίας και της Γαλλίας είναι συμπληρωματικές η μία της άλλης στην ανατολική Μεσόγειο», δέσμευση για την οποία εξέφρασε την ικανοποίησή του. «Μαζί είμαστε ισχυρότεροι» έγραψε στον λογαριασμό του στο twitter μετά τη συνάντηση με τη Μέρκελ.
Παρά το γεγονός πάντως πως για περισσότερα παρέπεμψαν αμφότεροι στη σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, που έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο, αν τα περί κοινού γαλλογερμανικού μετώπου ισχύσουν, ο Ερντογάν αναμένεται να τα βρει δύσκολα. Έως τώρα η Μέρκελ τού έδινε χρόνο με το να επιλέγει την πολιτική των ίσων αποστάσεων και να ζητά ή και να παρεμβαίνει μόνο για να επαναλάβει πως το Βερολίνο επιθυμεί αποκλιμάκωση.
Οι τοποθετήσεις της για την τουρκική προκλητικότητα κινούνταν μέχρι πρότινος σε ήπιους τόνους, σε σχέση με τον πιο ξεκάθαρο και άμεσο Μακρόν, στάση που σε συνάρτηση με τις πληροφορίες ότι η Γερμανία ήταν που φρέναρε τη λήψη ευρωπαϊκής απόφασης για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών, έχει προκαλέσει -το λιγότερο- ερωτήματα για την κρυφή ατζέντα της Μέρκελ.
Μαστίγιο Μακρόν κατά Ερντογάν! «Αποσταθεροποιεί την Ευρώπη»
Δεν μάσησε τα λόγια του ο Γάλλος πρόεδρος σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε χθες στο περιοδικό «Paris Match», διατηρώντας τη σαφή θέση του υπέρ της Ελλάδας στη διένεξη με την Τουρκία.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, ανήμερα της συνάντησής του με τη Γερμανίδα καγκελάριο με την οποία θα συζητούσαν και τα θέματα της τουρκικής προκλητικότητας, προχώρησε στην εκτίμηση ότι ο ομόλογός του της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ασκεί «πολιτική επεκτατισμού», η οποία «αναμειγνύει τον εθνικισμό και τον ισλαμισμό» και η οποία όχι μόνο δεν είναι «συμβατή με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα», αλλά απεναντίας είναι «παράγοντας αποσταθεροποίησης» της Ευρώπης.
«Η Ευρώπη χρειάζεται να δει τα γεγονότα και να αναλάβει τις ευθύνες της» τόνισε ο Μακρόν. «Δεν τάσσομαι υπέρ της κλιμάκωσης. Όμως, από την άλλη πλευρά, δεν πιστεύω σε μια ανίσχυρη διπλωματία. Στείλαμε το μήνυμα ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έχει νόημα» πρόσθεσε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους δείχνοντας ότι δεν τον ενδιαφέρει το γεγονός ότι οι σχέσεις της Άγκυρας και του Παρισιού γίνονται ολοένα και περισσότερο τεταμένες τελευταία. Η Γαλλία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την ανάπτυξη στην ανατολική Μεσόγειο δύο πολεμικών πλοίων και δύο αεροσκαφών, σε ένδειξη έμπρακτης υποστήριξης στην Αθήνα, κάτι που φέρεται ότι προκάλεσε ενόχληση στη γερμανική κυβέρνηση, μολονότι τα Ηλύσια Πεδία διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει «καμία θεμελιώδης διαφωνία» ανάμεσα στο Παρίσι και στο Βερολίνο. Ο Ερντογάν, παρά τις σκληρές διατυπώσεις του, εμφανίστηκε έτοιμος για διάλογο, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι αναμένει από τους συνομιλητές του «βήματα» προκειμένου «να μπορέσουν να μειωθούν οι εντάσεις».
«Η Γαλλία είναι μεσογειακή δύναμη» υπογράμμισε ο Μακρόν, ενώ πρόσθεσε πως η χώρα του δεν έχει «μονοσήμαντη σχέση με την Τουρκία».
«Είμαι ένας από τους ελάχιστους Ευρωπαίους ηγέτες που έχουν υποδεχθεί τον Ερντογάν τα τελευταία χρόνια, στο Παρίσι, τον Ιανουάριο του 2018. Πολλοί με είχαν μεμφθεί. Πρόκειται αναμφίβολα για έναν από τους ξένους ηγέτες με τους οποίους έχω συζητήσει περισσότερο» θύμισε.
«Die Zeit»: Τρία σενάρια για αποκλιμάκωση της έντασης
Στην ελληνοτουρκική διένεξη και τους τρεις δρόμους που ανοίγονται μπροστά στην Αθήνα (και την Ευρώπη) και την Αγκυρα αναφέρεται η έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit», η οποία επισήμανε αρχικά τα «επικίνδυνα μέχρι σήμερα γεγονότα, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πόλεμο τις δύο γειτονικές χώρες».
Η αρθρογράφος Ετσλέμ Τοπτσού ανέλυσε τα τρία σενάρια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αποκλιμάκωση της έντασης των τελευταίων ημερών. «Πρώτη επιλογή: Ακολουθεί μια επικίνδυνη αντιπαράθεση, οι δύο πλευρές φοβούνται, σταματoύν και δίνουν εντολή οι φρεγάτες να επιστρέψουν πίσω στα λιμάνια. Διότι στην πραγματικότητα καμία πλευρά δεν ενδιαφέρεται για έναν πόλεμο, ειδικά μεταξύ δύο μελών του ΝΑΤΟ» γράφει η Τοπτσού, για να προχωρήσει στις δύο επόμενες επιλογές, που είναι «να περιμένουμε να ξεφουσκώσει το θέμα», κάτι που βέβαια συνιστά ελπίδα και όχι πραγματική επιλογή και, τέλος, να γίνει στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «μια προσφορά που δεν θα μπορούσε να αρνηθεί».
Το «κλειδί» στο Βερολίνο
«Οι Τούρκοι προσπαθούν εδώ και χρόνια να επεκτείνουν την Τελωνειακή Ενωση με την Ε.Ε. και το “κλειδί” βρίσκεται στο Βερολίνο. Δικαίως δεν θέλουν να το δώσουν στον αυταρχικό Ερντογάν. Αλλά όμως θα μπορούσε κανείς να διαπραγματευτεί για την παραίτηση από τις έρευνες φυσικού αερίου και την αναγνώριση του Δικαίου της Θάλασσας – τότε η τιμή μπορεί να θεωρηθεί λογική» γράφει η Τοπτσού και επισημαίνει πως, αν μη τι άλλο, το πρώτο σενάριο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αφορμή αφύπνισης για τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. ώστε να πάρουν θέση ενεργά στη σύγκρουση Αθήνας – Άγκυρας.
«Μέχρι στιγμής μόνο ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει κινηθεί με σχετικό τρόπο» σημειώνει.