Ο Ντούσαν Σπασόγιεβιτς υπηρετεί ως πρέσβης της Σερβίας στην Αθήνα, ενώ μεταφράστηκε στα ελληνικά βιβλίο του που αφορά τη χώρα μας και τον υπαρξιακό αγώνα της για ανεξαρτησία
Είναι από το 2016 πρέσβης της Σερβίας στην Αθήνα. Διπλωμάτης με ανοικτό πνεύμα, υπηρετεί τη χώρα του στην Ελλάδα, με άξονα την ενίσχυση της σχέσης των δύο κρατών. Το επιτυγχάνει και με το συγγραφικό έργο του, καθώς πρόσφατα μεταφράστηκε στα ελληνικά (από τα σερβικά) ένα βιβλίο του που αφορά την Ελλάδα και τον υπαρξιακό αγώνα της για ανεξαρτησία. «ΕΛΛΑΔΑ – Ο αγώνας για ανεξαρτησία, η συγκρότηση του κράτους και η παλιγγενεσία του έθνους» είναι ο τίτλος του!
- Από τον Νίκο Σταυρουλάκι
Εντυπωσιακή είναι η γραφή του, καθώς αναφέρεται στην παλιγγενεσία σαν να είναι πατρίδα του η Ελλάδα. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στη «δημοκρατία» ο Ντούσαν Σπασόγιεβιτς αποδίδει τη στενή σχέση των λαών «στα βαθιά ριζωμένα ένστικτά μας»! Με αφορμή την εξάπλωση των συγκρούσεων, τονίζει ότι μόνος τρόπος για να σταματήσει είναι «η εγκαθίδρυση μιας διεθνούς τάξης στην οποία θα επικρατεί το Διεθνές Δίκαιο και όχι το δίκαιο του ισχυροτέρου»…
– Κύριε Σπασόγιεβιτς, αρχικά να σας πω ότι είναι τιμή για τη χώρα μου ένας έγκριτος διπλωμάτης φίλης χώρας, της Σερβίας, να έχει ασχοληθεί με τον υπαρξιακό αγώνα του έθνους για παλιγγενεσία. Ποιο ήταν για εσάς το ερέθισμα;
Σας ευχαριστώ από καρδιάς, κ. Σταυρουλάκι, για τα καλά σας λόγια. Το βιβλίο μου είναι καρπός μεγάλης αγάπης και βαθιάς εκτίμησης προς την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό. Το πρωταρχικό μου ερέθισμα ήταν η επιθυμία μου να φέρω αυτή τη χώρα πιο κοντά σε όλους όσους μιλούν σερβικά, δηλαδή να φέρω πιο κοντά την Ελλάδα στους Σέρβους και τη Σερβία στους Ελληνες, μαθαίνοντας περισσότερα για την κοινή μας ιστορική πορεία. Ανακάλυψα την Ελλάδα όχι μόνο μέσα από αρχεία και βιβλία, αλλά και μέσα από την προσωπική μου εμπειρία, ζώντας μαζί με τους Ελληνες τα τελευταία οχτώ χρόνια. Φρονώ ότι η σημερινή Ελλάδα και η εθνική ταυτότητα των Νεοελλήνων δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές χωρίς να φωτιστεί η καθοριστική περίοδος του αγώνα για την ανεξαρτησία, την ίδρυση του πρώτου ανεξάρτητου βαλκανικού κράτους στη σύγχρονη εποχή και την παλιγγενεσία του έθνους.
– Το βιβλίο εκδόθηκε πρώτα στη σερβική γλώσσα, με τεράστια επιτυχία, και τώρα μεταφράστηκε στα ελληνικά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ελληνική Επανάσταση είναι μέρος γενικότερων διεργασιών της εποχής στα Βαλκάνια. Μιλήστε μας για το ιστορικό περίγραμμα…
Δυστυχώς, μέχρι το 2021 δεν υπήρχε άλλο βιβλίο γραμμένο στη σερβική γλώσσα για τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, εννοείται, είναι το κεντρικό θέμα του βιβλίου μου. Ομως, το βιβλίο, υπό μία ευρύτερη έννοια, πραγματεύεται την ελληνική Ιστορία από την πτώση της Κρήτης στους Βενετούς στις αρχές του 13ου αιώνα και την Αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453, μέχρι την οριστική εκδίωξη των Οθωμανών κατακτητών από τα Βαλκάνια και την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα το 1913.
– Από το 2016 είστε επικεφαλής της σερβικής διπλωματικής αποστολής στην Αθήνα. Εχετε παρασημοφορηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Γνωρίζετε την Ελλάδα και τις εδώ νοοτροπίες σε βάθος. Πώς είναι σήμερα οι ελληνοσερβικές σχέσεις;
Οποιος αναλαμβάνει να ασχοληθεί με τη φροντίδα των ελληνοσερβικών σχέσεων με τρόπο υπεύθυνο και σοβαρό έχει μπροστά του τις εικόνες του Ρήγα Φεραίου, του Καραγεώργη Σερβίας, του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Νίκολα Πάσιτς. Ολα κρίνονται από το υψηλότερο ιδανικό που έχουν θέσει αυτά τα μεγάλα τέκνα των πατρίδων μας. Εγω κρίνω την κατάσταση των σημερινών πραγμάτων με αυτά τα πρότυπα. Για εμένα η Σερβία και η Ελλάδα είναι φυσικοί σύμμαχοι. Ολοι και τα πάντα αλλάζουν, μένουμε εμείς και τα βαθιά ριζωμένα ένστικτά μας. Αυτή η λαμπρή εποχή της συμμαχίας αναμφίβολα θα επιστρέψει, γιατί υπάρχει κάτι στην κοινή μας εθνική φιλοσοφία και στο ένστικτο που συμβαδίζει απόλυτα με το αλάνθαστο ένστικτο του Βενιζέλου και του Πάσιτς. Πρέπει να φροντίσουμε να το ανακαλύψουμε ξανά. Οχι μόνο για το συμφέρον των χωρών μας, αλλά και για το συμφέρον ολόκληρης της περιοχής και της Ευρώπης.
– Ζούμε σε εποχή κατά την οποία οι προκλήσεις πολλαπλασιάζονται στο διεθνές στερέωμα. Εξελίξεις υπάρχουν και στα Βαλκάνια. Υπάρχει για εσάς το εθνικό θέμα του Κοσόβου. Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε σήμερα;
Σήμερα οι διεθνείς σχέσεις βρίσκονται σε ένα πολύ επικίνδυνο σημείο, όπου τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα των ισχυρών παίρνουν τη θέση των αξίων και των κανόνων. Για εμάς το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου δεν είναι μόνο ζήτημα αρχών και Διεθνούς Δικαίου, είναι και ζήτημα εθνικής τιμής. Συνεπώς, παρόλο που είμαστε έτοιμοι να καταλήξουμε σε συμβιβασμό με τους Αλβανούς στο Κοσσυφοπέδιο, η Σερβία ποτέ δεν θα αναγνωρίσει, de facto ή de jure, αυτό το ψευδοκράτος. Η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου είναι προϊόν μιας μονομερούς εισβολής του ΝΑΤΟ, ακριβώς όπως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σήμερα ή η τουρκική εισβολή στην Κυπριακή Δημοκρατία πριν από 49 χρόνια. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγιναν αυτές οι εγκληματικές πράξεις μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά στην ουσία είναι το ίδιο πράγμα – εκφοβισμός των μεγάλων και ισχυρών εναντίον των μικρότερων και ασθενέστερων.
– Πώς σχολιάζετε τη στάση της Αθήνας στην ένταξη αυτής της σερβικής επαρχίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης; Η Ελλάδα στην ψηφοφορία απείχε. Το Βελιγράδι εξέφρασε την «απογοήτευσή» του…
Και μόνο η υποψηφιότητα της Πρίστινας να γίνει κράτος-μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης αποτελεί μεγάλο κυνισμό. Ακόμα κι αν το Κοσσυφοπέδιο ήταν αναγνωρισμένο ανεξάρτητο κράτος, κάτι που δεν είναι, δεν πληροί καμία προϋπόθεση για ένταξή του στον οργανισμό, ο οποίος έχει ως αποστολή την επεξεργασία και την υιοθέτηση κανόνων και προτύπων, και την παρακολούθηση της τήρησής τους, επί τη βάσει κοινών αξιών, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατίας, και κράτους δικαίου.
– Ως πρέσβης της χώρας σας στην Αγκυρα παραιτηθήκατε όταν ο Τ. Ερντογάν επιχείρησε άνοιγμα στο Βελιγράδι. Η κίνησή σας υπήρξε καταλυτική, καθώς μάλλον η τουρκική «πονηρία» κατέπεσε. Υπάρχει τουρκικό ισλαμικό τόξο στα Βαλκάνια;
Ακόμα και σήμερα τα Βαλκάνια είναι ένας τόπος όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντα τόσο των μεγάλων δυνάμεων όσο και των περιφερειακών παραγόντων, που ασκούν την επιρροή τους είτε ανεξάρτητα είτε υπό τον μανδύα οργανισμών στους οποίους διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Η Τουρκία είναι αναμφίβολα ένας από αυτούς τους παράγοντες. Μία χώρα με τεράστια επιρροή στον μουσουλμανικό πληθυσμό των Βαλκανίων, ο οποίος τη θεωρεί αδιαμφισβήτητη προστάτιδά του. Ταυτόχρονα, η Τουρκία χρησιμοποιεί τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ ως σημαντικό μέσο επιρροής της. Η είδηση ότι το ΝΑΤΟ διόρισε πρόσφατα έναν Τούρκο στρατηγό ως διοικητή των δυνάμεών του στο Κοσσυφοπέδιο -πρώτη φορά από την ύπαρξη αυτής της αποστολής- πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Αυτό σημαίνει ότι, όπως και πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους, ο ορθόδοξος πληθυσμός θα είναι αναγκασμένος να ζητάει προστασία από έναν Τούρκο στρατηγό για τις διακρίσεις και τη βία που υπόκειται από το αλβανικό στοιχείο της περιοχής.
– Την έκρηξη του ρωσο-ουκρανικού πολέμου ακολουθεί σήμερα η σύγκρουση στη Μ. Ανατολή. Πιστεύετε ότι η κρίση διαχέεται και η αστάθεια εξαπλώνεται; Ζούμε τις παραμονές ενός γενικότερου πολέμου;
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ένοπλη σύρραξη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και τώρα επίσης στη Μέση Ανατολή δείχνουν ότι η διεθνής τάξη βρίσκεται σε μια φάση αναταραχής, στην οποία ορισμένοι αναζητούν την ευκαιρία τους. Ο μόνος σωστός τρόπος για να σταματήσει η εξάπλωση των συγκρούσεων είναι η εγκαθίδρυση μιας διεθνούς τάξης στην οποία θα επικρατεί το Διεθνές Δίκαιο και όχι το δίκαιο του ισχυροτέρου.