Μέσα σε μόλις 48 ώρες σχεδόν 2.000 άτομα αποβιβάστηκαν σε διάφορα σημεία των νότιων ακτών του νησιού. Οι τοπικές υποδομές καταρρέουν και οι διαμαρτυρίες φουντώνουν
Σε συνθήκες πρωτοφανούς πίεσης αλλά και αναβρασμού βρίσκεται η Κρήτη τις τελευταίες ημέρες, με τις αφίξεις των μεταναστών να αυξάνονται ραγδαία, τις τοπικές υποδομές να καταρρέουν υπό το βάρος χιλιάδων ανθρώπων που αποβιβάζονται καθημερινά στις νότιες ακτές του νησιού και τις διαμαρτυρίες των κατοίκων να φουντώνουν.
Από τα τέλη Ιουνίου, και ιδίως το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου, η Κρήτη έχει μετατραπεί σε βασική πύλη εισόδου μεταναστών που αποπλέουν κυρίως από τη Λιβύη. Τα δρομολόγια του απελπισμένου ταξιδιού συνεχίζονται αδιάκοπα, παρά τις επικίνδυνες συνθήκες. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το γεγονός ότι τα ξημερώματα της Τετάρτης εντοπίστηκε σκάφος με 520 μετανάστες, 17 ναυτικά μίλια νότια της Γαύδου. Οι επιβαίνοντες μεταφέρονται με φορτηγό πλοίο, συνοδεία του Λιμενικού, στο λιμάνι της Χώρας Σφακίων, την ώρα που στα Χανιά φιλοξενούνται ήδη εκατοντάδες άνθρωποι υπό ασφυκτικές συνθήκες.
Μέσα σε μόλις 48 ώρες, σχεδόν 2.000 άτομα αποβιβάστηκαν σε διάφορα σημεία των νότιων ακτών του νησιού, αριθμός που ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Από την αρχή του έτους εκτιμάται ότι έχουν φτάσει στην Κρήτη σχεδόν 10.000 μετανάστες, με τον Ιούνιο να σημειώνεται ρεκόρ αφίξεων και τον Ιούλιο να καταγράφεται ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Οι περισσότεροι προέρχονται από χώρες όπως το Σουδάν, το Μπανγκλαντές, η Αίγυπτος και το Πακιστάν, έχοντας πληρώσει μεγάλα ποσά σε κυκλώματα διακινητών που τους μεταφέρουν με σαθρά σκάφη, κυρίως από την περιοχή του Τομπρούκ.
Οριακές συνθήκες
Οπως ήταν αναμενόμενο, η ξαφνική και μαζική αύξηση των αφίξεων έχει φέρει τις τοπικές Αρχές αντιμέτωπες με την εξάντληση πόρων, υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού. Στα Χανιά, ο εκθεσιακός χώρος της Αγυιάς, σχεδιασμένος για περιορισμένη φιλοξενία, έχει ήδη ξεπεράσει τη χωρητικότητά του, φιλοξενώντας σχεδόν 900 άτομα. Οι συνθήκες διαμονής κρίνονται οριακές, με έλλειψη επαρκούς σίτισης, υγειονομικής φροντίδας και βασικών παροχών.
«Στην Αγυιά, στον χώρο που μας έχει παραχωρήσει η Αναπτυξιακή, φιλοξενούνται 850 άτομα. Απόψε το βράδυ θα αναχωρήσουν 80, αλλά αναμένονται να φτάσουν άλλοι 40 μετανάστες. Προς το παρόν είναι όλα διαχειρίσιμα. Εχει ενισχυθεί το Λιμενικό και με αστυνομική δύναμη για τη φύλαξη των μεταναστών, διότι ο αριθμός τους είναι αυξημένος» επιβεβαίωσε η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Χανίων Ελένη Ζερβουδάκη και συμπλήρωσε: «Οι ηλικίες των παιδιών είναι από 10 μηνών έως και 11 ετών. Υπάρχει μόνο μία οικογένεια με δύο ανήλικα, οι γυναίκες είναι ασυνόδευτες και οι μετανάστες προέρχονται από το Σουδάν».
Αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στο Ρέθυμνο, όπου περισσότεροι από 600 άνθρωποι στοιβάζονται σε χώρους που δεν έχουν σχεδιαστεί ούτε για προσωρινή φιλοξενία. Στο Ηράκλειο, μετανάστες μεταφέρονται σε παλιές αποθήκες και εγκαταλειμμένα δημόσια κτίρια, χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Δήμαρχοι και περιφερειακοί παράγοντες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, κάνοντας λόγο για πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Η ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες εντείνεται, καθώς διαπιστώνεται έλλειψη ουσιαστικής υποστήριξης από την κεντρική κυβέρνηση και απουσία σχεδίου διαχείρισης. Η αγανάκτηση δεν στρέφεται προς τους ίδιους τους μετανάστες, αλλά προς την κρατική αδράνεια που επιτρέπει την κλιμάκωση της κατάστασης.
Αστείες δικαιολογίες της Κομισιόν για τον εξευτελισμό από τον Χαφτάρ
Μετά το φιάσκο της ευρωπαϊκής αποστολής στη Λιβύη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε μια -αποτυχημένη- τακτική υποβάθμισης του ντροπιαστικού περιστατικού, ενώ με ένα έγγραφο που διέρρευσε θα έλεγε κανείς ότι επιχειρείται μια βελτίωση της κακής εικόνας της, μέσω του σχεδίου που επεξεργάζονται οι Ευρωπαίοι για την αντιμετώπιση του Mεταναστευτικού. Σύμφωνα με τo έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του Politico, η Κομισιόν πρόκειται να συνδέσει τη χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας προς τις αφρικανικές χώρες με την αποτελεσματικότητα των μέτρων που αυτές λαμβάνουν για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
Ενα μέτρο όμως που ποσώς αναμένεται να απασχολήσει τον Χαλίφα Χαφτάρ, o οποίος εξευτέλισε την ευρωπαϊκή διπλωματία, καθώς τα χρήματα στην περίπτωση της Λιβύης θα πήγαιναν στα ταμεία της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του πολιτικού του αντιπάλου. Οπως προκύπτει από το έγγραφο αυτό, η νέα πρόταση εντάσσεται στο πλαίσιο του επταετούς προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την περίοδο 2028-2034 και προβλέπει τη χρήση της αναπτυξιακής χρηματοδότησης ως μοχλού πίεσης.
«Οι χώρες που δεν καταφέρνουν να μειώσουν τις αναχωρήσεις μεταναστών δεν αποκλείεται να δουν τις επιχορηγήσεις τους να “ψαλιδίζονται”» αναφέρεται στο δημοσίευμα, που ήρθε στο φως λίγες ώρες μετά το διπλωματικό φιάσκο της ευρωπαϊκής αποστολής στη Λιβύη. Η πρόταση της Επιτροπής «συνδυάζει όλα τα ενδεδειγμένα εργαλεία και την απαραίτητη μόχλευση μέσω μιας ευέλικτης προσέγγισης πρωτοβουλία, με -όπως ενδείκνυται στο πλαίσιο αυτό- πιθανές αλλαγές στην κατανομή της χρηματοδότησης που σχετίζεται με τη μετανάστευση» αναφέρεται στο έγγραφο.
«Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιδιώκει να διευρύνει συμφωνίες τύπου Τυνησίας -όπου η Ε.Ε. παρείχε οικονομική βοήθεια σε αντάλλαγμα για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών- και σε άλλες αφρικανικές χώρες. Στόχος είναι μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ μεταναστευτικής πολιτικής, ασύλου και εξωτερικών σχέσεων, ώστε η εξωτερική βοήθεια να λειτουργεί με πιο στρατηγικούς όρους και προς εκπλήρωση των συμφερόντων του μπλοκ». Στο μεταξύ, ο τρόπος που επέλεξε να χειριστεί η Κομισιόν τον τραγέλαφο της ευρωπαϊκής αποστολής στη Λιβύη καταδεικνύει ακόμα περισσότερο τις αδυναμίες της.
«Υπήρξε ένα ζήτημα πρωτοκόλλου. Γι’ αυτό δεν ήταν δυνατή η διεξαγωγή των προγραμματισμένων συναντήσεων» δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Μάρκους Λάμερτ, σχετικά με τις προγραμματισμένες συναντήσεις στη Βεγγάζη, ενώ αρνήθηκε είτε να επιβεβαιώσει είτε να διαψεύσει το κατά πόσο ο επίτροπος Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ και οι υπουργοί που τον συνόδευαν ήταν που αρνήθηκαν να συναντηθούν με εκπροσώπους της «κυβέρνησης της Βεγγάζης» ή αν απλά ο Χαφτάρ τούς έβαλε στο αεροπλάνο και τους έστειλε πίσω.
Στην ίδια λογική, της μηδενικής ευθύνης, κληθείς να απαντήσει για το ποιου αρμοδιότητα ήταν η οργάνωση της επίσκεψης στη Βεγγάζη, έτερος εκπρόσωπος της Επιτροπής, ο Στέφαν Κερσμάκερ, απάντησε ότι «δεν θέλουμε να εμπλακούμε σε απόδοση ευθυνών». Εντούτοις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισήμανε ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας θα παραμείνουν ανοιχτοί τόσο με τη δυτική όσο και με την Ανατολική Λιβύη, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει πώς ακριβώς σκοπεύει να αποκαταστήσει την επικοινωνία της με τις Αρχές της Βεγγάζης, που χαρακτήρισαν «ανεπιθύμητη» την ευρωπαϊκή αποστολή.
Πυρά της αντιπολίτευσης για το φιάσκο
Το πρωτοφανές διπλωματικό φιάσκο με τη Λιβύη, που επέφερε τον εκ νέου διασυρμό της χώρας, προκαλεί στο εσωτερικό σφοδρές αντιδράσεις για την ανικανότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη να χειρίζεται επαρκώς κρίσιμες υποθέσεις μείζονος εθνικού ενδιαφέροντος. «Το Μεταναστευτικό εργαλειοποιείται από τον στρατηγό Χαφτάρ, με τις αφίξεις στην Κρήτη ήδη να παίρνουν εκρηκτικές διαστάσεις, τόσο για να διασφαλίσει χρηματοδότηση από την Ε.Ε. όσο και άτυπη αναγνώριση του Κράτους της Ανατολικής Λιβύης» παρατηρούν από το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝ.ΑΛ. οι Νάντια Γιαννακοπούλου και Δ. Μάντζος, υπεύθυνοι στους τομείς Μετανάστευσης και Εξωτερικών αντιστοίχως.
Πρωτοβουλίες
Καλούν σε ανάληψη στρατηγικών πρωτοβουλιών, λέγοντας: «Είναι φανερό ότι η επένδυση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στο καθεστώς Χαφτάρ αποδεικνύεται ριψοκίνδυνη επιλογή, η οποία πάντως δεν υπηρετήθηκε επαρκώς, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει χαθεί κρίσιμος χρόνος, αλλά και διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας μας στην περιοχή».
«Η χώρα καταγράφει ακόμα μία διπλωματική ήττα. Απαιτείται, έστω και εκ των υστέρων, η Ε.Ε. και η ελληνική κυβέρνηση να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα σε Βεγγάζη και Τρίπολη για την υποχρέωση έμπρακτου σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο και στη νομιμότητα, από το Μεταναστευτικό έως το Δίκαιο της Θάλασσας» υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Φάμελλος. Ακραία βιτριολικός ο γραμματέας του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπας, σχολίασε: «Πήγε στη Λιβύη ο κομάντο του γλυκού νερού, ο κ. Πλεύρης, και του έκανε push back ο Χαφτάρ»…
Μ.Η.Τ. 232120