Η Αθήνα καταθέτει φιλόδοξο πακέτο αμυντικών επενδύσεων με στόχο ισχυρότερη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών.
Η Ελλάδα κατέθεσε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο για τον μηχανισμό SAFE, ύψους 2,8 δισ. ευρώ.
Η απόφαση εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ και κατατέθηκε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, με στόχο η χώρα να εξασφαλίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη από ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που στοχεύει στη δημιουργία ενιαίας ευρωπαϊκής γραμμής αμυντικών προμηθειών.
Το συνολικό πακέτο χωρίζεται σε δύο βασικά τμήματα:
1,24 δισ. ευρώ: Το ύψος των δανείων που διεκδικεί η Ελλάδα μέσω SAFE. Πρόκειται για ποσό πολύ υψηλότερο από τα 787 εκατ. ευρώ που της είχαν κατανεμηθεί στην αρχική κατάταξη της Κομισιόν.
1,6 δισ. ευρώ: Αμυντικές προμήθειες που ήδη προβλέπονται στον ΜΠΑΕ, αλλά εντάσσονται στο SAFE ώστε να τύχουν φορολογικών και διαδικαστικών πλεονεκτημάτων, όπως απαλλαγή ΦΠΑ, καλύτερες τιμές και ταχύτερες διαδικασίες.
Η Ελλάδα ζητά τελικά μεγαλύτερη χρηματοδότηση από αυτήν που τυπικά της αναλογεί. Η Κομισιόν θα εξετάσει το αίτημα και θα αποφασίσει εάν μπορεί να εγκριθεί ολόκληρο ή μέρος του, ανάλογα με τον τελικό ευρωπαϊκό καταμερισμό των δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ. Εφόσον άλλα κράτη δεν αξιοποιήσουν πλήρως το ποσό τους, η χώρα μπορεί να επωφεληθεί.
Ο στόχος: Συμβάσεις με 25% ελληνική συμμετοχή
Στελέχη του χώρου επισημαίνουν ότι η ελληνική πλευρά επιδιώκει να υλοποιηθούν μόνο προγράμματα στα οποία οι ελληνικές αμυντικές εταιρείες θα έχουν συμμετοχή τουλάχιστον 25%. Η φιλοσοφία του SAFE δεν είναι μόνο η προμήθεια συστημάτων, αλλά η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αμυντικής παραγωγικής βάσης όπου θα συμμετέχουν ισότιμα πολλές χώρες.
Ο μηχανισμός προβλέπει χαμηλότοκα δάνεια και πολύ μακρές περιόδους αποπληρωμής, δίνοντας προτεραιότητα σε διακρατικές συνεργασίες και κοινοπραξίες.
Τι περιλαμβάνει η ελληνική λίστα
Το Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο κατηγοριοποιείται σε 22 συνολικά τομείς, με έμφαση στις τεχνολογίες αιχμής. Σύμφωνα με πληροφορίες, περιλαμβάνει:
Δορυφορικά συστήματα επικοινωνιών
Anti-drone τεχνολογίες
Συλλογή και αγορά μη επανδρωμένων πλατφορμών πολλών κλάσεων
Ευρυζωνικά δίκτυα και σύγχρονες υποδομές επικοινωνίας
Κρυπτοσυσκευές
Mini Cubes SAR δορυφόρους
Radar έγκαιρης προειδοποίησης και αντιαεροπορικά συστήματα
Μη επανδρωμένα οχήματα ξηράς, αέρος και θαλάσσης
Πυραύλους, αντιπλοϊκά συστήματα και πυρομαχικά
Διόπτρες νυχτερινής παρατήρησης
Εξοπλισμό μαχητή
Οχήματα γενικής χρήσης
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι Lead Nation για το πρόγραμμα ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ, γεγονός που ενισχύει τον ρόλο της σε διακρατικά σχήματα.
Το χρονοδιάγραμμα των επόμενων μηνών
Η διαδικασία που ακολουθεί είναι αυστηρή και πολυεπίπεδη:
Έως 31 Δεκεμβρίου 2025: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκληρώνει την αξιολόγηση των εθνικών πλάνων, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού.
31 Ιανουαρίου 2026: Σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης, το σχέδιο περνά στο Συμβούλιο της ΕΕ για τελική έγκριση. Αν υπάρξουν παρατηρήσεις, θα απαιτηθεί νέα διαπραγμάτευση.
Φεβρουάριος – Μάιος 2026: Ξεκινά ο «αγώνας δρόμου» για την οριστικοποίηση των Μνημονίων (MoUs) με τις άλλες χώρες και το κλείδωμα των δανειακών συμβάσεων.
Καθοριστικό ρόλο στην τελική φάση παίζει η ΓΔΑΕΕ, η οποία θα διαπραγματευτεί διακρατικές συμφωνίες και θα συντονίσει την ελληνική συμμετοχή στα κοινοπρακτικά προγράμματα.