Πριν από έναν μήνα, υπεροπτικά ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος διαβεβαίωνε ότι μπορούν να εφαρμοστούν και να αποδώσουν τα μέτρα που ψηφίστηκαν στο Μεσοπρόθεσμο και ταυτόχρονα ότι η συμφωνία της 21ης Ιουλίου είναι αρκετή για να ηρεμήσουν οι αγορές. Σήμερα, από τη μία, εκλιπαρεί την τρόικα προκειμένου η τελευταία να χαμηλώσει τον πήχη των προσδοκιών για τα φοροεισπρακτικά μέτρα και, από την άλλη, στέλνει επιστολές στην Ε.Ε. με ικεσίες για αυτοσυγκράτηση των κρατών-μελών στο «μέτωπο» των εγγυήσεων.
Τα παζάρια με την τρόικα ξεκινούν με μία βεβαιότητα: Πως τα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου δεν μπορούν να φέρουν τα 6,7 δισ. ευρώ που επιθυμούν οι δανειστές της χώρας. Οι επικεφαλής της τρόικας βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα και ακονίζουν τα… μαχαίρια τους για σειρά εκκρεμοτήτων. Το οικονομικό επιτελείο ετοιμάζεται να παίξει το χαρτί της ύφεσης, η οποία έως το τέλος του έτους αναμένεται να ξεπεράσει και το περσινό 4,5% και να κινηθεί κοντά στο 5%, για να ζητήσει επαναδιαπραγμάτευση των αρχικών στόχων, σε μια σειρά από κορυφαία οικονομικά μεγέθη, όπως:
1. Ελλειμμα: Το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται ότι κατάλαβε, επιτέλους, ότι είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί ο στόχος για το 2011, το έλλειμμα να υποχωρήσει στο 7,6% του ΑΕΠ, από 10,5%, που έκλεισε το 2010. Με τους ρυθμούς που κινείται, το πιθανότερο σενάριο είναι να κινηθεί στα περσινά επίπεδα, ίσως και λίγο παραπάνω. Ο κ. Βενιζέλος, πάντως, θέλει να πετύχει συμφωνία ώστε ο στόχος για το έλλειμμα να αναθεωρηθεί προς τα πάνω κατά μία ποσοστιαία μονάδα, δηλαδή να κλείσει στο 8,5%-8,6% στα τέλη του 2011.
2. Αποκρατικοποιήσεις: Στο πεδίο αυτό αναμένεται η ελληνική πλευρά να αξιοποιήσει την τραγική πορεία του Χρηματιστηρίου, που ακολουθεί την επίσης πτωτική πορεία που έχουν πάρει όλες οι διεθνείς αγορές. Ετσι, θα ζητηθεί από τους τροϊκανούς να μετατεθούν οι αποκρατικοποιήσεις του 23% του ΟΛΘ και του 40% της ΕΥΑΘ, που ήταν προγραμματισμένες για το 3ο τρίμηνο του 2011, για το 2012. Στον αντίποδα, η τρόικα ίσως ζητήσει να επιταχυνθεί η αποκρατικοποίηση του 35% των ΕΛ.ΠΕ.
3. Δαπάνες: Η υψηλή ανεργία (16,6% τον Μάιο, φόβοι για 20% και 1.000.000 ανέργους έως το τέλος του έτους) έχει προκαλέσει ασφυξία στα ασφαλιστικά ταμεία και στον ΟΑΕΔ, που διαρκώς χρειάζονται νέες επιχορηγήσεις για να συνεχίσουν να καταβάλλουν συντάξεις και επιδόματα. Το οικονομικό επιτελείο, υπό τον φόβο έντονων κοινωνικών αναταραχών, ετοιμάζεται να ζητήσει από την τρόικα να επιδείξει μεγαλύτερη ανοχή. Οι τροϊκανοί όμως από την πλευρά τους διαπιστώνουν κωλυσιεργία στην κατάργηση των φορέων του Δημοσίου, έτσι ώστε να μειωθούν από εκεί οι δαπάνες.
4. Εσοδα: Η ύφεση έχει οδηγήσει σε μαύρη τρύπα στα έσοδα ύψους 3,4 δισ. ευρώ στο επτάμηνο του 2011. Με ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητηθούν και νέα μέτρα, το οικονομικό επιτελείο θα προτιμούσε να υπάρξει μια γενναία «έκπτωση» από τους τροϊκανούς, έτσι ώστε ο στόχος να πάψει να είναι ανέφικτος.
Την ίδια στιγμή, με επιστολή του προς τους κ. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Ολι Ρεν και Ζαν Κλοντ Τρισέ, ο Ευάγγελος Βενιζέλος ουσιαστικά παραδέχεται ότι η συμφωνία στήριξης της Ελλάδας είναι στον… αέρα και χρειάζεται εκ νέου πολιτική απόφαση για να σταλεί ξεκάθαρο μήνυμα προς τις αγορές και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Στο σκοτάδι πήγαν να κρύψουν τη μαύρη τρύπα του Προϋπολογισμού
Κυριολεκτικά… νύχτα κατέθεσε τα στοιχεία επταμήνου του Προϋπολογισμού το οικονομικό επιτελείο, θέλοντας προφανώς να καθυστερήσει την εύλογη κριτική που προκύπτει από την τρύπα των 4,2 δισ. ευρώ στα έσοδα και στις δαπάνες, αλλά και την εκτίναξη του ελλείμματος στα 15,571 δισ. ευρώ, από 12,449 δισ. ευρώ πέρυσι (αύξηση 25%). Ο πλήρης εκτροχιασμός του Προϋπολογισμού επιχειρείται να «στρογγυλέψει», χωρίς επιτυχία, μέσω των νέων στόχων που έχει θέσει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Η αλήθεια των αριθμών όμως είναι καταδικαστική για τον Ευάγγ. Βενιζέλο και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Φίλιππο Σαχινίδη, υπεύθυνο για την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού. Πιο αναλυτικά:
1. Ελλειμμα: Στο επτάμηνο έχει καλύψει το 78,6% της πρόβλεψης για το σύνολο του έτους (15,571 δισ. ευρώ, έναντι 19,808 δισ. ευρώ) και έχει υπερβεί κατά 25% την περσινή «επίδοση». Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το έλλειμμα κινείται ανεξέλεγκτο, εκτός στόχων, με προοπτική να κλείσει πιο κοντά στο 10,5% του 2010 παρά στο 7,6% που είναι η πρόβλεψη για το 2011.
2. Εσοδα: Εφτασαν τα 28,846 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 3,404 δισ. ευρώ συγκριτικά με τον αρχικό στόχο, που ήταν 30,250 δισ. ευρώ στο επτάμηνο. Υστερούν όμως και σε σχέση με τα περσινά έσοδα (28,671 δισ. ευρώ) κατά 1,825 δισ. ευρώ. Η ίδια η κυβέρνηση παραδέχεται ότι έπεσε έξω στην πρόβλεψή της για την ύφεση και θεωρεί ότι αυτός είναι ένας βασικός λόγος της απόκλισης που παρουσιάζουν τα έσοδα. Επίσης, το οικονομικό επιτελείο παραδέχεται έμμεσα ότι το μέτρο των αποδείξεων λειτούργησε σε βάρος των εσόδων, καθώς αύξησε τις επιστροφές. Με τον νέο στόχο του Μεσοπρόθεσμου, η απόκλιση ψαλιδίζεται στα 87.000.000 ευρώ…
3. Δαπάνες: Η απόκλιση από τον αρχικό στόχο στο επτάμηνο είναι 789.000.000 ευρώ (40,969 δισ. ευρώ, αντί 40,180 δισ. ευρώ), ενώ σε σχέση με πέρυσι (38,196 δισ. ευρώ) η διαφορά γίνεται χαώδης και εκτοξεύεται στα 2,773 δισ. ευρώ. Η δικαιολογία που βρίσκει το οικονομικό επιτελείο εστιάζει στις αυξημένες επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία (1,691 δισ. ευρώ), λόγω αύξησης της ανεργίας και μείωσης των μισθών, που όμως η ίδια η κυβέρνηση αποφάσισε. Χαρακτηριστικό της οικονομικής ασφυξίας που αντιμετωπίζουν τα ταμεία και που θέτει σε κίνδυνο την καταβολή των συντάξεων είναι ότι σε επτά μήνες το ΙΚΑ έχει χρησιμοποιήσει το 91,1% της επιχορήγησης που δικαιούται (2,650 δισ. ευρώ, επί συνόλου 2,910 δισ. ευρώ), ενώ ο ΟΑΕΕ έχει κάνει χρήση του 95% της επιχορήγησης (760.000.000 ευρώ, επί συνόλου 800.000.000 ευρώ). Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που το οικονομικό επιτελείο, στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα που ξεκινούν σήμερα, αναμένεται να ζητήσει να εγκριθεί και νέα επιχορήγηση ύψους άνω των 500.000.000 ευρώ. Ως άλλες αιτίες της απόκλισης των δαπανών θεωρούνται τα αυξημένα επιδόματα ανεργίας κατά 301.000.000 ευρώ που έχει καταβάλει έως τώρα ο ΟΑΕΔ και οι αυξημένες δαπάνες για τόκους κατά 1,305 δισ. ευρώ.
Βασίλης Αγγελόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120