Οι βόμβες που πέφτουν κατά δεκάδες σκορπώντας αδιακρίτως τον θάνατο, οι ανταλλαγές πυρών που συνεχίζονται ασταμάτητα από το βράδυ της Κυριακής και οι μάχες σχεδόν σε κάθε συνοικία της Τρίπολης συνθέτουν πλέον το σκηνικό τρόμου, το οποίο κυριαρχεί στη λιβυκή πρωτεύουσα – πόλη στην οποία αναμένεται να παιχτεί και η τελευταία σκηνή του δράματος, με πρωταγωνιστή βέβαια τον συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι.
Τις τελευταίες ώρες, το μόνο για το οποίο μπορεί κανείς να μιλήσει με σιγουριά είναι η εισβολή των εξεγερμένων στην Τρίπολη και οι περίπου 1.300 νεκροί που έχασαν τη ζωή τους -κι από τις δύο πλευρές- κατά τις μάχες των τελευταίων εικοσιτετραώρων. Από εκεί και πέρα, το ποιος ελέγχει τη λιβυκή πρωτεύουσα και σε ποιον βαθμό, όπως και το πού βρίσκεται πλέον ο Καντάφι αποτελούν ερωτήματα που αναζητούν απάντηση μέσα στο απόλυτο χάος που επικρατεί στη Λιβύη.
Οπως δήλωναν χθες στο Αλ Τζαζίρα οι αντικαθεστωτικοί, οι πιστές στον Καντάφι δυνάμεις δεν ελέγχουν παρά μόνο το 15-20% της πόλης, ενώ, την ίδια στιγμή, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky TG24, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Φράνκο Φρατίνι έλεγε πως το καθεστώς «δεν ελέγχει περισσότερο από το 10-15% της Τρίπολης». Προσθέτοντας πως στις εξελίξεις έπαιξε σημαντικό ρόλο η σύλληψη των δύο γιων του Μουαμάρ Καντάφι, Σάιφ αλ-Ισλάμ και Μοχάμεντ. Πληροφορία την οποία όμως δεν επιβεβαίωναν όλα τα ειδησεογραφικά δίκτυα, καθώς άλλα έκαναν λόγο μόνο για τη σύλληψη του Σαΐφ αλ-Ισλάμ (ο οποίος αναμένεται να οδηγηθεί ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου), κι άλλα, όπως το CNN -επικαλούμενο πηγές των εξεγερμένων- για τη σύλληψη και του τρίτου γιου του Λίβυου συνταγματάρχη, Σααντί.
Συγκεχυμένες ήταν οι πληροφορίες και για την τύχη του Μουαμάρ Καντάφι. Σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία, ο Λίβυος συνταγματάρχης χθες βρισκόταν ακόμα στην κατοικία του, στην Μπαμπ αλ-Αζίζίγια της Τρίπολης, τη στιγμή που η βρετανική «Daily Mail» υποστήριζε ότι ο Καντάφι κρύβεται σε καταφύγιο, και ο «Guardian» έγραφε ότι -πιθανόν- να διέφυγε στην Αλγερία.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας πάντως, τα τηλεοπτικά δίκτυα Αλ Αραμπίγια και Αλ Τζαζίρα, επικαλούμενα πληροφορίες του Μεταβατικού Εθνικού Συμβουλίου, μετέδιδαν ότι η προεδρική φρουρά του Καντάφι παρέδωσε τα όπλα της στους αντικαθεστωτικούς.
Παρ’ όλα αυτά, κι ενώ οι αντικαθεστωτικοί διαβεβαίωναν τους ξένους δημοσιογράφους ότι «μέσα σε 15 ώρες» η Τρίπολη θα έχει περάσει στα χέρια τους, ο Καντάφι -σύμφωνα με την «Daily Mail»- έβγαζε τα τανκς στους δρόμους, ενώ νωρίτερα σε ηχογραφημένο μήνυμά του διαμήνυε ότι «δεν θα παραδοθούμε ποτέ»!
Το ποια θα είναι τελικά η μοίρα του Καντάφι δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς. Αν και οι εικόνες που μετέδιδαν χθες τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, με τους χιλιάδες οπαδούς των εξεγερμένων να πλημμυρίζουν τους δρόμους της Τρίπολης και της Βεγγάζης, αποτελούν τροφή για… σκέψεις.
Τα σενάρια των διεθνών αναλυτών για την επόμενη ημέρα
Οργασμός διαβουλεύσεων επικρατεί τις τελευταίες ώρες στα γραφεία των διπλωματών της παγκόσμιας κοινότητας, ενώ την ίδια στιγμή έχουν πάρει… φωτιά και οι πένες των διεθνών αναλυτών που επιχειρούν να προβλέψουν τι μέλλει γενέσθαι στη Λιβύη, μετά τη διαφαινόμενη πτώση του Μουαμάρ Καντάφι.
«Επεξεργαζόμαστε σχέδια για τη μετά Καντάφι εποχή» παραδέχτηκε ο Μάικλ Μαν, εκπρόσωπος της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον, προσθέτοντας ότι «αυτή τη στιγμή υπάρχουν διάφορα σενάρια τα οποία μελετούμε, όσον αφορά τη βοήθειά μας προς τη Λιβύη, της επόμενης ημέρας». Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ εξέφρασαν για ακόμη μια φορά την υποστήριξή τους στο Μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο των εξεγερμένων, ενώ το ΝΑΤΟ τόνισε ότι θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο ώστε να προστατευτούν οι άμαχοι από την εμφύλια διαμάχη και ζήτησε «ειρηνική μετάβαση εξουσίας» στη χώρα.
Τις τεράστιες ευθύνες που έχει το ΝΑΤΟ «για την επόμενη μέρα» στη Λιβύη, αλλά και ποια στάση πρέπει να κρατήσει ώστε να μην επαναληφθούν «όσα έγιναν στο Αφγανιστάν» επισήμαινε χθες σε άρθρο του ο «Guardian». Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, η νατοϊκή συμμαχία, που εν πολλοίς καθόρισε την έκβαση του εμφυλίου στη Λιβύη (σύμφωνα με τη «New York Times», μέχρι το περασμένο Σάββατο τα συμμαχικά αεροσκάφη είχαν πραγματοποιήσει στη χώρα συνολικά 7.459 αποστολές), στο εξής θα πρέπει να τηρεί διακριτική στάση απέναντι στις εξελίξεις και να μην εμπλακεί σε αυτές, ενώ «το πραγματικό τεστ για τις επόμενες εβδομάδες» θα είναι να επέλθει η πολιτική ομαλότητα στη χώρα χωρίς να μείνει χώρος επανόδου των πιστών του Καντάφι – όπως έγινε με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Για τον «Guardian», σημαντική είναι ακόμη η επίτευξη «εθνικής συνεννόησης» ανάμεσα στις διαφορετικές φυλές που ζουν στην χώρα, καθώς αυτή θα αποτελέσει και «το κλειδί των εξελίξεων».
Η επίτευξη «εθνικής συνεννόησης» αποτελεί σημαντικό παράγοντα, και για τον «Independent», ο οποίος υπογράμμιζε ότι ήδη, αν και ανώνυμα, «οι ηγέτες των στρατιωτικών τμημάτων των εξεγερμένων που εισέβαλαν στην Τρίπολη δηλώνουν ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να υπακούσουν στο μέλλον εντολές που προέρχονται από το Μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο». Ενα Συμβούλιο που για το μέλλον της Λιβύης μάλλον πρέπει να τύχει και της αναγνώρισης των διαφορετικών εθνοφυλετικών ομάδων της χώρας, εκτός από τις 30 κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, οι οποίες ήδη το θεωρούν τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας.
Τέλος, ενδιαφέρον παρουσίαζε και η ματιά Γερμανών αναλυτών στα γεγονότα, πολλοί εκ των οποίων συμφωνούσαν στο γεγονός ότι οι τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη «θα δώσουν νέα ώθηση σε αυτό που έχει ονομαστεί τους τελευταίους μήνες ως Αραβική Ανοιξη», εξηγώντας ότι τώρα διαδηλωτές και σε άλλες αραβικές χώρες, όπως στη Συρία και στην Υεμένη, βλέποντας τη νίκη των Λίβυων εξεγερμένων, θα πάρουν θάρρος και κουράγιο για να συνεχίσουν τον αγώνα τους για την ανατροπή των καθεστώτων στις πατρίδες τους.
Γιώργος Τραπεζιώτης
Μ.Η.Τ. 232120