Πάμε στο βιβλιοπωλείο για… καφέ; Αντιστέκονται στην οικονομική κρίση και παρά το γεγονός ότι η περιοχή που συνήθως βρίσκονται έχει «ενοχοποιηθεί» λόγω των συχνών συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων, προτείνουν έναν διαφορετικό τρόπο «πολιτιστικής ψυχαγωγίας» στο κοινό. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε ακριβώς άρχισε να πραγματοποιείται η μετάβαση από τα σκονισμένα ράφια των υπογείων στις γυαλιστερές βιτρίνες και τους χώρους συνάντησης εντός των βιβλιοπωλείων. Το σίγουρο είναι ότι το φαινόμενο του «καφέ στο βιβλιοπωλείο» έχει αρχίσει να εδραιώνεται στη συνείδηση του μέσου Αθηναίου. Ετσι ο κόσμος που κινείται στο κέντρο συγκεντρώνεται στα βιβλιοπωλεία, κάθεται αναπαυτικά στους καναπέδες, παραγγέλνει καφέ, συζητεί με συγγραφείς και καλλιτέχνες, ξεφυλλίζει βιβλία… και φεύγοντας, αν θέλει, αγοράζει μερικά. Σαφώς δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η στροφή των βιβλιοπωλείων προς ένα περισσότερο ανοιχτό κόνσεπτ κατάφερε να προσελκύσει ένα αμιγώς νέο κοινό στον χώρο ούτε και ότι ο χώρος του βιβλίου γνώρισε εμπορική αύξηση εξαιτίας αυτού του γεγονότος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα σημεία συνάντησης που δημιουργήθηκαν μέσα στους πολυχώρους έδωσαν μια πρώτης τάξεως αφορμή να επιστρέψει ο μέσος Ελληνας στα βιβλιοπωλεία και κατάφεραν να αποκαταστήσουν μια μορφή ψυχαγωγίας που είχε αρχίσει να παραγκωνίζεται, κυρίως λόγω της απουσίας κοινωνικής συναναστροφής που συνεπαγόταν.
Ας μην ξεχνάμε ότι στην παλιά Αθήνα η καλλιτεχνική και πολιτική ζωή του τόπου περνούσε μέσα από τα φιλολογικά καφενεία. Σε αυτούς τους χώρους μαζευόταν το πιο ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, διανοούμενοι και καλλιτέχνες, αλλά και πολιτικοί της εποχής. Οταν όμως άρχισε να διευρύνεται η αγορά και να δημιουργούνται οι καφετέριες, οι παραδοσιακοί χώροι έχασαν σιγά σιγά την αίγλη τους. Τότε δημιουργήθηκαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη χώροι με πρωτοβουλία εκδοτών και ιδιοκτητών βιβλιοπωλείων, οι οποίοι ενέταξαν στο κτιριακό τους συγκρότημα έναν τόπο συνάντησης, μια καφετέρια η οποία θα χρησιμοποιείται παράλληλα για παρουσιάσεις βιβλίων και διάφορες εκδηλώσεις. Οι καφετέριες που βρίσκονται μέσα στα βιβλιοπωλεία συχνά μετατρέπονται σε πρωινά στέκια, ενώ μετά τις απογευματινές ώρες πραγματοποιούνται μουσικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων και ποιητικές βραδιές. Αυτό που πρωτίστως κέρδισε το κοινό στα καφέ των βιβλιοπωλείων είναι η μοναδική τους ατμόσφαιρα. Η αίσθηση βιβλιοθήκης χωρίς τη βαριά σιωπή, η σωστή μουσική χωρίς τις περιττές υπερβολές, το άρωμα κουλτούρας χωρίς την ενοχλητική σοβαροφάνεια.
Αν δεν καταλάβατε τι εννοούμε… περάστε μια βόλτα από κάποιο από τα παρακάτω βιβλιοπωλεία!
Ιανός
«Ερχονται από φοιτητές με το laptop μέχρι ηλικιωμένοι με την εφημερίδα»
Ξεκίνησε την πορεία του στη Θεσσαλονίκη πριν από 25 χρόνια. Ο Ιανός με την άφιξή του στην Αθήνα υποσχόταν να φέρει «το βιβλίο σε νέα εποχή» και το κατάφερε. Το καφέ του ορόφου του είναι ατμοσφαιρικό, ζεστό, χωρίς υπερβολές και με μερικούς από τους πλέον ενδιαφέροντες ανθρώπους του χώρου του βιβλίου να απολαμβάνουν τον καφέ τους στα ξύλινα τραπέζια του. Οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται τακτικότατα -από παρουσιάσεις βιβλίων και επιστημονικές συζητήσεις μέχρι μουσικές βραδιές- είναι οι πλέον δημοφιλείς. «Για πρώτη φορά ο χώρος του βιβλίου είναι τόσο δεμένος με εκείνον του καφέ. Στον Ιανό κάθε δρώμενο που συμβαίνει είναι μια πρόταση» μας λέει ο διευθυντής του βιβλιοπωλείου Βασίλης Χατζηιακώβου και συνεχίζει: «Στον χώρο μας έρχονται πολλές και διάφορες ηλικίες, από φοιτητές που βρίσκουν μια γωνιά με το λάπτοπ τους μέχρι ηλικιωμένοι που διαβάζουν την εφημερίδα τους. Εχουμε και παιδότοπο. Ο Ιανός είναι στέκι, χώρος για ραντεβού και πολλοί έρχονται γιατί νιώθουν ότι εδώ κάτι καλό συμβαίνει». Βέβαια οι διαδηλώσεις και οι φασαρίες στο κέντρο της Αθήνας λειτουργούν ανατρεπτικά για το κοινό που θέλει να βρεθεί στο κέντρο. «Προσπαθούμε με τις ενέργειές μας, τη φαντασία και τη φροντίδα μας να μην έχουμε απώλειες. Η οικονομική κρίση, από την άλλη, έχει επηρεάσει την αγορά. Ομως το βιβλίο φαίνεται πως λειτούργησε ως αποκούμπι. Για άλλους είναι διέξοδος, για άλλους ένα καλό και φτηνό δώρο».
Σταδίου 24, Αθήνα
Ελευθερουδάκης
Εχουμε ακυρώσει εκδηλώσεις γιατί ο κόσμος φοβάται να κατέβει στο κέντρο
Εδώ κι ενάμιση μήνα ένας νέος χώρος, δίπλα από τον παλιό… Ελευθερουδάκη, έχει κάνει την εμφάνισή του στο κέντρο της πόλης. Ο καθιερωμένος έκτος όροφος του καταστήματος της Πανεπιστημίου δεν υπάρχει πια. Αντ’ αυτού, έχει ανοίξει ένας νέος, που σερβίρει καφεδάκι για να συνοδεύσετε το… βιβλίο σας. Το νέο κατάστημα αντιστρέφει το concept και γίνεται βιβλιοπωλείο μέσα σε café. «Στον νέο μας χώρο φτιάξαμε ένα βιομηχανικό ντιζάιν που θυμίζει λοφτ της Αμερικής. Θέλαμε στην είσοδο ο αναγνώστης να παίρνει το καφεδάκι του και να μπορεί να περιηγηθεί στα τέσσερα επίπεδα του κτιρίου. Σε όλους τους ορόφους μας υπάρχουν χώροι που μπορεί κανείς να καθίσει και απολαύσει τον καφέ του» μας εξηγεί ο κ. Γιώργος Σιδέρης, υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων του βιβλιοπωλείου, και συμπληρώνει: «Παρόλο που άλλαξε η λογική του καταστήματος δεν χάσαμε τους σταθερούς μας πελάτες. Βέβαια oι φασαρίες στο κέντρο έχουν επηρεάσει οδυνηρά την πορεία των βιβλιοπωλείων. Πέραν της πτώσης του τζίρου λόγω της κρίσης, έχουμε ακυρώσει προγράμματα εκδηλώσεων γιατί ο κόσμος εκδηλώνει φόβο να κατέβει. Βέβαια σε καμία περίπτωση δεν έχουμε τίποτα με τους εργαζομένους που διαδηλώνουν για τα δικαιώματά τους». Ο κ. Σιδέρης τονίζει ότι το κοινό των βιβλιοπωλείων-καφέ έχει το τελευταίο διάστημα διαφοροποιηθεί. «Υπάρχουν εκείνοι που θα έρθουν για τον καφέ κι άλλοι για το βιβλίο. Παλαιότερα ήταν πιο έντονος ο συνδυασμός. Είναι λεπτές οι ισορροπίες ώστε ένα βιβλιοπωλείο τέτοιου τύπου να κρατήσει τον χαρακτήρα του. Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να δώσουμε τη σπίθα στον θαμώνα να γίνει αναγνώστης».
Πανεπιστημίου 11
Αγκυρα
Ελληνικός στη χόβολη, γλυκά κουταλιού, lunch break και μουσική
Ενα στέκι στο κέντρο της Aθήνας που μυρίζει παράδοση και θα λατρέψουν κυρίως τα μικρά παιδιά. Oι χώροι του στο σύνολό τους δεν θυμίζουν σε τίποτα συμβατικό εμπορικό χώρο. Υστερα από πολλές προσπάθειες κι ακόμα περισσότερο μεράκι, δημιουργήθηκε ένας ξεχωριστός πολυχώρος. Δρασκελίζοντας το κατώφλι του, νιώθεις σαν να μπαίνεις στο σπίτι μιας φιλικής σου οικογένειας, που ξέρεις ότι αγαπά τα βιβλία. Το βιβλιοπωλείο στο ισόγειο απευθύνεται στους λάτρεις της καλής λογοτεχνίας. Στο υπόγειο η «παιδική φωλιά» δίνει στους μικρούς μας φίλους τη δυνατότητα να διαλέξουν βιβλία σύγχρονων αλλά και κλασικών συγγραφέων. Στο καφενείο της αυλής η παράδοση συνεχίζεται… Κάθε μέρα από τις 9 το πρωί ως το βράδυ μπορείτε να απολαύσετε ελληνικό καφέ ψημένο στη χόβολη, με γλυκό του κουταλιού, ποικιλίες τσαγιού, φρέσκους χυμούς, αλλά και να γευματίσετε την ώρα του διαλείμματος από τον χώρο εργασίας ή για να χαλαρώσετε μετά τη δουλειά, πριν από την επιστροφή στο σπίτι ή τη βραδινή σας έξοδο.
Tέλος, υπάρχει και η αίθουσα «Λέξεις και νότες» (cocktail bar, θεατρική & live σκηνή, αίθουσα εκδηλώσεων). Αίσθηση κοσμοπολίτικη, πλεγμένη απαλά με τους ήχους καλής μουσικής, σ’ ένα περιβάλλον ζεστό, προσεγμένο στη λεπτομέρεια, με την εγκαρδιότητα και την άνεση που βρίσκουμε σε σπίτια φίλων. «Εχουμε πολύ προσιτές τιμές και θα πέσουν κι άλλο.
Αντιλαμβανόμαστε την αγορά και προσαρμοζόμαστε όσο μπορούμε στις ανάγκες της» μας λέει η Κατερίνα Παπαδημητρίου, η οποία συνεχίζει την παράδοση της οικογένειας στον χώρο του βιβλίου. «Το κατάστημα έχει άρωμα παλιάς Αθήνας κι έχει φτιαχτεί με πολύ μεράκι. Προσπαθούμε για το καλύτερο σε καιρούς τόσο δύσκολους».
Σόλωνος 124 Αθήνα
Συλλαβή
Το καλοκαίρι τραπεζάκια έξω και ξενύχτι με καλό κρασί
Σε έναν πεζόδρομο του Παγκρατίου, στην Τιμοθέου, μια τόση δα «Συλλαβή» έχει προσδώσει στην περιοχή την έννοια της γειτονιάς. Εχει βιβλιοπωλείο στο πατάρι, μπαρ-καφέ στο ισόγειο, χωρίς να κάνει εκπτώσεις ούτε στον κατάλογο των βιβλίων του ούτε του καφέ. Αυτά είναι που κάνουν τη Συλλαβή στέκι. Ο χώρος μετρά τέσσερα χρόνια. «Υπήρχαν πολλά τέτοιου τύπου στο εξωτερικό, μικρά και μεγάλα. Επειδή πάντα είμαι με ένα βιβλίο στο χέρι, το είχα κατά νου. Οι Ελληνες, όμως, δεν αγοράζουν ιδιαίτερα βιβλία, και το κόνσεπτ φάνταζε δύσκολο. Ωστόσο το επιδίωξα και δεδομένων των συνθηκών, έχει επιτυχία» μας λέει η ιδιοκτήτριά του Κυριακή Μπεϊόγλου. Το μικρό, μαζεμένο, ζεστό στέκι του χειμώνα βγάζει τραπεζάκια έξω το καλοκαίρι. Τέτοιο καιρό ξενυχτάει με καλό κρασί κι ωραίες παρέες. Τον χειμώνα η Συλλαβή κάνει μουσικές βραδιές, διοργανώνει παρουσιάσεις βιβλίων, φιλοξενεί εκθέσεις. Η οικονομική κρίση την έχει επηρεάσει πρωτίστως στον χώρο του βιβλίου και δευτερευόντως στον χώρο του καφέ. Η κ. Μπεϊόγλου, ωστόσο, επιμένει ότι όλες οι γυναίκες θα ήθελαν ένα τέτοιο μαγαζί, και ότι αποτελεί μια καλή επιχειρηματική ιδέα. Η Συλλαβή είναι στέκι όλων των ηλικιών. «Ερχονται άνθρωποι και λένε “πάω και κάποιον γνωστό θα συναντήσω”. Οι θαμώνες μας είναι ψαγμένος κόσμος κι αυτό γιατί είναι ψαγμένα και τα βιβλία. Το κριτήριο δεν είναι το εμπορικό στοιχείο. Τα βιβλία είναι κυρίως λογοτεχνικά και φιλοσοφικά. Εύπεπτη λογοτεχνία σε μας δεν θα βρουν» καταλήγει.
Τιμοθέου 3, Παγκράτι
Κωνσταντίνα Γαρνέλη
Φωτό: Xρήστος Ζήνας
Μ.Η.Τ. 232120