Οι δρόμοι τους δεν συναντήθηκαν ποτέ, ενώ οι ημερομηνίες θανάτου τους είχαν μόλις έναν χρόνο διαφορά.
Οι φαινομενικά ετερόκλητοι, διότι εργάστηκαν σε διαφορετικούς τομείς της τέχνης, Φρανθίσκο Γκόγια και Λούντβιχ βαν Μπετόβεν υπήρξαν δυο ανήσυχοι καλλιτέχνες στους οποίους τα κοινά στοιχεία, όπως έδειξε η Ιστορία, ήταν πολύ περισσότερα απ’ ό,τι οι διαφορές τους.
Στους δυο αυτούς κορυφαίους καλλιτέχνες είναι αφιερωμένη η νέα έκθεση που ξεκινάει σε μερικές ημέρες στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης και στην οποία φυσικά θίγεται ακροθιγώς και ένα ακόμη σημαντικό κοινό στοιχείο των δυο τους: εκείνο της κώφωσης. Ως γνωστόν, τόσο ο Μπετόβεν όσο και ο Γκόγια είχαν χάσει την ακοή τους, γεγονός όμως που ποτέ δεν τους εμπόδισε να συνεχίσουν με ενέργεια αλλά και ζήλο τα καλλιτεχνικά τους έργα.
Σε αυτά πολλές φορές οι δύο κορυφαίοι της τέχνης είχαν «αποτυπώσει» εκείνα που τους απασχολούσαν.
Η φιλοναπολεοντική τους στάση -την οποία αργότερα διαδέχτηκε η απογοήτευση-, η εσωστρέφεια, η κυκλοθυμία, η σκοτεινή διάθεση αποτελούν κοινά στοιχεία που είναι διάχυτα στις καλλιτεχνικές τους δημιουργίες.
Στο πρώτο κομμάτι της έκθεσης για τον Γκόγια, το οποίο ξεκινάει στις 20 Οκτωβρίου και θα διαρκέσει έως τις 29 Ιανουαρίου, παρουσιάζονται συνολικά 211 χαρακτικά του δημιουργού σε τέσσερις πλήρεις σειρές.
Πρόκειται για τα «Καπρίτσια», τα «Δεινά του πολέμου», οι «Ταυρομαχίες» και οι «Παροιμίες», τέσσερις συλλογές χαρακτικών τα οποία ανήκουν στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου. Αυτά τα μοναδικά κομμάτια αγοράστηκαν από τον Μαρίνο Καλλιγά, διευθυντή του κορυφαίου πολιτιστικού ιδρύματος από το 1949 έως και το 1971, και κοσμούν τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης.
Η έκθεση έργων του Γκόγια, μάλιστα, πλαισιώνεται και με μοναδικά ντοκουμέντα από το Αρχείο Σπητέρη του Τελλογλείου, δηλαδή πολύτιμο υλικό από εφημερίδες και περιοδικά του γαλλικού Τύπου του 20ού αιώνα, αλλά και έξι ελαιογραφίες από το Μουσείο Καλών Τεχνών του Μπιλμπάο.
Η έκθεση για τον Μπετόβεν εγκαινιάζεται στις 4 Νοεμβρίου και παρουσιάζει για πρώτη φορά πρωτότυπες παρτιτούρες του τιτάνα της κλασικής μουσικής, καθώς και χειρόγραφα, επιστολές, τετράδια επικοινωνίας, αλλά και μικροαντικείμενα του συνθέτη, τα οποία προέρχονται από το Beethoven-Haus της Βόνης, όπως, για παράδειγμα, τα ακουστικά βαρηκοΐας που ο διάσημος συνθέτης φορούσε στα πρώτα χρόνια της απώλειας της ακοής του, αλλά και χειρόγραφες ιστορικές συνθέσεις, με προεξάρχουσα την περίφημη «Ενάτη συμφωνία».
Μεταξύ των 32 συνολικά αντικειμένων που φιλοξενούνται, περιλαμβάνεται και η Διαθήκη του Χάιλγκενσταντ, που έγραψε ο κορυφαίος συνθέτης το 1802, όντας σε απελπιστική θέση και έχοντας χάσει οριστικά την ακοή του. Η Διαθήκη εστάλη στους αδελφούς του, με τον όρο να διαβαστεί και να εκτελεστεί μετά τον θάνατό του.
Info: Η έκθεση «Goya & Beethoven στο Τελλόγλειο» ξεκινάει τον Οκτώβριο στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης και θα διαρκέσει έως τις 29 Ιανουαρίου 2012.
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120