Την «εθελοντική» μείωση κατά 50% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου προβλέπει η συμφωνία των ηγετών της ευρωζώνης με τους ιδιώτες επενδυτές, δηλαδή τις διεθνείς τράπεζες. Το ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής καλεί την Ελλάδα, τους ιδιώτες επενδυτές και όλα τα μέρη που τα αφορά η διαδικασία «να διαμορφώσουν μια εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων με ονομαστική μείωση 50% του ελληνικού χρέους που κατέχουν οι ιδιώτες επενδυτές».
Σύμφωνα με το τελικό κείμενο, «η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) έχει ζωτικό ρόλο στην εδραίωση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους». Από κοινού «με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την ελληνική οικονομία, η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα αναμένεται να διασφαλίσει την απομείωση της σχέσης του ελληνικού χρέους προς το ΑΕΠ, με στόχο να φτάσει το 120% έως το 2020». Για τον σκοπό αυτό «καλούμε την Ελλάδα, τους ιδιώτες επενδυτές και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να διαμορφώσουν εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων με ονομαστική μείωση του 50% επί του θεωρητικού ελληνικού χρέους που κατέχουν ιδιώτες επενδυτές». Ωστόσο, αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι τα ελληνικά ομόλογα που «κουρεύονται» έχουν κεδοθεί ωάσει του ελληνικού δικαίου το οποίο δίνει πλεονέκτημα στη χώρα έναντι των πιστωτών της σε περίτπωση χρεοκοπίας. Τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν μετά το κούρεμα καιθα λάβουν οι ιδιώτες θα είναι βάσει του αγγλικού δικαίου το οποίο κατοχυρώνει τους ομολογιούχους.
Τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα συνεισφέρουν στη δέσμη PSI ποσό ύψους έως 30 δισ. ευρώ. Στη βάση αυτή «ο επίσημος τομέας είναι έτοιμος να παράσχει πρόσθετη χρηματοδότηση του προγράμματος ύψους έως 100 δισ. ευρώ έως το 2014, συμπεριλαμβανομένης της απαιτούμενης ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθεί έως το τέλος του 2011 και η ανταλλαγή ομολόγων να εφαρμοστεί στις αρχές του 2012».
Στο κείμενο ξεκαθαρίζεται ότι θα υπάρξει στήριξη των ελληνικών τραπεζών. Οπως αναφέρουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, η πιστωτική ενίσχυση θα παρασχεθεί για να στηρίξει την ποιότητα της παροχής ασφάλειας προκειμένου να καταστεί δυνατή η περαιτέρω χρήση της για την πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις πράξεις εξασφάλισης ρευστότητας του ευρωσυστήματος».
Τέλος, επαναλαμβάνεται ότι τα υπόλοιπα κράτη-μέλη που έχουν αντίστοιχα προβλήματα με την Ελλάδα πρέπει να σκεφτούν δύο φορές προτού ζητήσουν αντίστοιχο «κούρεμα» των χρεών του. Οπως αναφέρεται στο κείμενο, «επαναλαμβάνουμε την απόφασή μας της 21ης Ιουλίου 2001, ότι η περίπτωση της Ελλάδας απαιτεί μια λύση έκτακτου και μοναδικού χαρακτήρα».
Στη συμφωνία υπάρχει μια σειρά από γκρίζες ζώνες. Καταρχάς, δεν προβλέπεται πώς θα αντιμετωπίζονται όσες τράπεζες δεν συμμετάσχουν στο εθελοντικό «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Επίσης δεν γίνεται σαφής αναφορά στον τρόπο με τον οποίο θα συμμετέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς στο πώς θα γίνει επακριβώς το «κούρεμα» των ομολόγων. Τέλος, δεν υπάρχουν προβλέψεις για το τι θα γίνει στην περίπτωση που δεν επαληθευτούν οι προβλέψεις για επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην ανάπτυξη το 2012.
Οι «κατακτητές» μας πήραν (και επίσημα) τον Ηλιο
Επιμένουν οι Γερμανοί στη διάσωση της καταρρέουσας δικής τους βιομηχανίας φωτοβολταϊκών μέσω Ελλάδας και πέτυχαν να εντάξουν στο κείμενο της προχθεσινής Συνόδου Κορυφής την αγορά «ελληνικού ήλιου». Μάλιστα, η αναφορά του κειμένου στο περίφημο «Σχέδιο Ηλιος» έγινε δεκτή με πανηγυρισμούς από τον υπουργό Περιβάλλοντος Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος δήλωσε ότι πρόκειται για «μεγάλη επιτυχία».
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της συνόδου, «η Ελλάδα δεσμεύει μελλοντικές ταμειακές ροές από το πρόγραμμα “Ηλιος” ή άλλα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, πέραν των ήδη περιλαμβανομένων στο πρόγραμμα προσαρμογής, για την περαιτέρω μείωση του χρέους της Ελληνικής Δημοκρατίας έως 15 δισ. ευρώ, με σκοπό την αποκατάσταση της δανειοδοτικής ικανότητας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF)».
Στην ουσία, το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων αυξάνεται από τα 50 δισ. στα 65 δισ. ευρώ, με τα 15 δισ. να προέρχονται είτε από το πρόγραμμα «Ηλιος» είτε από άλλες αποκρατικοποιήσεις (κάποιοι μιλούν για την πώληση των τραπεζών που θα κρατικοποιηθούν). Ο Γ. Παπακωνσταντίνου υποστήριξε χθες ότι είτε τα έσοδα από το «Ηλιος» είτε η τιτλοποίηση μελλοντικών εσόδων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μείωση του δημόσιου χρέους. Το σχέδιο προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που θα φτάνει τα 10 GW, η οποία θα εξάγεται στη Γερμανία και αλλού. Το κόστος του έργου εκτιμάται στα τρία έως τριάμισι δισ. ευρώ και τα έσοδα για την Ελλάδα σε ένα δισ. ευρώ ετησίως. Η Ελλάδα, κατά τον υπουργό ΠΕΚΑ, θα έχει ποσοστό περίπου 30% στο έργο, το οποίο αμφισβητείται από πολλές πλευρές.
Ο Γ. Παπακωνσταντίνου, στο περιθώριο της παρουσίασης της έκθεσης της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας για την Ελλάδα, είπε ότι πιθανώς την ερχόμενη εβδομάδα θα ανακοινωθούν λεπτομέρειες για την πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στο πλαίσιο της συμφωνίας με την Κομισιόν για άνοιγμα της αγοράς. Στις αιχμές της τρόικας, στην τελευταία έκθεση, για καθυστερήσεις στο συγκεκριμένο μέτωπο, ο υπουργός επικαλέστηκε τις δύσκολες διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν.
Φώτης Κόλλιας
Ο ISDA δεν ενεργοποιεί τα ασφάλιστρα κινδύνου (cds)
Η νέα συμφωνία για βαθύτερο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους πιθανότατα δεν θα προκαλέσει πιστωτικό γεγονός και άρα δεν θα ενεργοποιήσει τα ασφάλιστρα πιστωτικού κινδύνου, τα περίφημα CDS, αποφάνθηκε η Αρχή που διαχειρίζεται τα παράγωγα προϊόντα (International Swaps & Derivatives Association).
Οπως επισήμανε ο νομικός σύμβουλος της Διεθνούς Ενωσης Ντέιβιντ Γκιν, η συμμετοχή των ιδιωτών στη συμφωνία είναι εθελοντική και όχι αναγκαστική και έτσι τυπικά δεν θα υπάρξει ενεργοποίηση των CDS. «Το ποσοστό των απωλειών, στον βαθμό που αφορά τον σκοπό ανάλυσης των CDS, δεν αλλάζει τα πράγματα. Τυπικά ένας εθελοντικός διακανονισμός δεν ενεργοποιεί τα CDS» πρόσθεσε ο αξιωματούχος. Να σημειωθεί ότι τα συμβόλαια ασφάλισης έναντι κινδύνου χρεοκοπίας της Ελλάδας υπολογίζονται σε περίπου 3,7 δισ. δολάρια.
Ωστόσο ο επικεφαλής του IIF Τσαρλς Νταλάρα έκανε λόγο για μία μικρή περίοδο «τεχνικής χρεοκοπίας» (technical default), στην οποία θα περιέλθει η χώρα, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει ποιες θα είναι στην πράξη οι επιπτώσεις αυτής της ιδιότυπης χρεοκοπίας.
Μισόλογα από τον Βενιζέλο για τα νέα μέτρα (που θα έρθουν σίγουρα!) και για τα ομόλογα με την εγγύηση του Δημοσίου
Ορθάνοιχτο παράθυρο για νέα μέτρα το 2012, όπως επίσης και για τη διετία 2013-2014, άφησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Κατά τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, στον απόηχο της συμφωνίας για το «κούρεμα» 50% των ελληνικών ομολόγων, που μειώνει κατά 100 δισ. ευρώ το ελληνικό χρέος, και της νέας δανειακής σύμβασης, ο υπουργός Οικονομικών επιχείρησε για ακόμη μια φορά να θολώσει τα νερά. Από τη μία είπε ότι τα μέτρα του 2011 και του 2012 έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή και ότι δεν θα υπάρξουν εκ νέου περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, από την άλλη όμως δήλωσε ότι όλα εξαρτώνται από την απόλυτη εφαρμογή των μέτρων του Μεσοπρόθεσμου και του πολυνομοσχεδίου και τη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων. Στην αντίθετη περίπτωση, λοιπόν, η τρόικα, που πια θα έχει μόνιμη έδρα στην Ελλάδα, θα επιβάλλει νέα ομοβροντία μέτρων.
Μάλιστα, ο κ. Βενιζέλος έκανε λόγο για «πιο αυστηρές συνθήκες ελέγχου, έτσι ώστε να επιτευχθεί το πρόγραμμα», προαναγγέλλοντας ουσιαστικά τις αυξημένες αρμοδιότητες που θα έχει στο εξής η τρόικα. Επανέλαβε δε ότι ήταν αίτημα της κυβέρνησης να είναι «συνεχής η παρουσία» των εκπροσώπων των δανειστών της χώρας στην Ελλάδα, για να «σταματήσει η δραματοποίηση» που αποκτά κάθε φορά ο ερχομός τους για τον τριμηνιαίο έλεγχο. Ομολογεί δηλαδή ανερυθρίαστα ότι η κυβέρνηση έφερε την επιτροπεία στη χώρα.
Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου, ο υπουργός Οικονομικών άφησε ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για μια σειρά από εκκρεμότητες:
– Η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί αν θα γίνει με κοινές ή με προνομιούχες μετοχές. Μπορεί η νομοθεσία να προβλέπει την έκδοση κοινών μετοχών, αλλά ο κ. Βενιζέλος ισχυρίστηκε ότι «αν βρεθεί τρόπος ώστε τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν να μην επιβαρύνουν το χρέος ούτε προσωρινά, θα το προτιμήσουμε». Επίσης, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει διαφορετική μεταχείριση των ελληνικών τραπεζών έναντι των ξένων.
- Τα ασφαλιστικά ταμεία «ενδεχομένως να έχουν μια μικρή ονομαστική μείωση των ομολόγων τους», γεγονός που σημαίνει ότι θα μειωθεί η περιουσία τους. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος όμως άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στήριξης της περιουσίας τους, άγνωστο πώς, και περιορίστηκε να προσθέσει ότι η ετήσια κρατική επιχορήγηση είναι το 50% των 26 δισ. ευρώ που αποτιμάται η περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων. Πρόσθεσε δε ότι οι συντάξεις δεν θα θιγούν.
- Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να υποστούν ζημιές λόγω του «κουρέματος» τα φυσικά πρόσωπα που έχουν στην κατοχή τους ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. «Θα δούμε» ήταν το σχόλιο του κ. Βενιζέλου, όταν υπολογίζεται ότι είναι πάνω από 2 δισ. ευρώ η συνολική αξία των ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια πολιτών, στην πλειονότητά τους Ελλήνων, με αρκετούς εξ αυτών να έχουν ενσωματώσει προγράμματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα.
- Το πεδίο διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες θα κινηθεί ανάμεσα στις λύσεις της επαναγοράς χρέους, της παροχής εγγυήσεων, νέων ομολόγων ή ρευστού, χωρίς ακόμα να είναι ξεκάθαρη η ποσόστωση.
Βασίλης Αγγελόπουλος
Με λεκτικά τρικ προσπαθούν να κρύψουν την εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας
«Μπάστακες» της τρόικας σε όλα τα υπουργεία που θα ελέγχουν κάθε ευρώ δαπάνης και θα αναγκάζουν τους Ελληνες υπουργούς να «αποφασίζουν» σύμφωνα με τις ορέξεις των δανειστών μας φέρνει η ταπεινωτική συμφωνία υποτέλειας της χώρας στη Σύνοδο Κορυφής. Αυτή τη μεγάλη ήττα της χώρας η κυβέρνηση επιχειρεί από προχθές το βράδυ να ανατρέψει επικοινωνιακά με φτηνά κόλπα. Ουσιαστικά επιχειρεί να βαφτίσει το κρέας ψάρι.
Με αλλαγή στις διατυπώσεις του κειμένου με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, η πολυετής κηδεμονία της Ελλάδας μετετράπη σε «ενίσχυση των μηχανισμών για την παρακολούθηση της εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος». Στο κείμενο αναφέρεται το αυτονόητο, το οποίο παρουσίασε ως εθνική επιτυχία η κυβέρνηση, ότι η εφαρμογή του νέου Μνημονίου είναι «ευθύνη των ελληνικών αρχών». Με άλλα λόγια, η βεβαίωση ενός δασμού σε κάποιο τελωνείο της χώρας, από τον αντίστοιχο τελωνειακό υπάλληλο, είναι αυτονόητη και προφανής ευθύνη των «ελληνικών αρχών». Αυτό που θα γίνεται από τους ξένους θα είναι ο καθορισμός της πολιτικής. Στη συνέχεια ξεκαθαρίζεται, όμως, ότι «η Κομισιόν, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους εταίρους της στην τρόικα, θα συγκροτήσει για τη διάρκεια του προγράμματος επιτόπου εποπτική ικανότητα, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής εθνικών εμπειρογνωμόνων, σε στενή και συνεχή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και την τρόικα για την παροχή συμβουλών και συνδρομής, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη και πλήρης εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων».
Μάλιστα, στο νέο Μνημόνιο θα περιγράφεται επακριβώς ο ρόλος των τοποτηρητών που θα εγκατασταθούν στην Αθήνα, ενώ οι ηγέτες της Ε.Ε. εκφράζουν την πλήρη υποστήριξή τους στην Ειδική Ομάδα (Task Force) υπό τον Χορστ Ράιχενμπαχ, η οποία έχει αναλάβει να παρουσιάσει ένα νέο, πολυετές, σχέδιο για την ανάπτυξη της Ελλάδας με τη συνεργασία και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Οι τοποτηρητές των δανειστών θα αναλάβουν και ενεργότερο ρόλο στη διοίκηση του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), το οποίο έχει αναλάβει την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Το επίμαχο άρθρο 27 της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου είναι σαφές και ξεκάθαρο και καταρρίπτει όλους τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς: Για κράτη-μέλη της ευρωζώνης που έχουν υπερβολικό έλλειμμα, η Επιτροπή και το Συμβούλιο αποκτούν το δικαίωμα να εξετάζουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους και να γνωμοδοτούν επ’ αυτών, πριν από την έγκρισή τους στα αντίστοιχα εθνικά κοινοβούλια. Δηλαδή, πρώτα θα παίρνει στο εξής έγκριση από τις Βρυξέλλες ο Προϋπολογισμός της χώρας και μετά θα πηγαίνει στη Βουλή των Ελλήνων. Και αυτό η κυβέρνηση δεν το θεωρεί εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας…
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή θα προτείνει τροποποιήσεις παρακολουθώντας την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, και στην περίπτωση αποκλίσεων θα συντονίζει την εφαρμογή του, άρα η κυβέρνηση θα αποκτήσει ρόλο… διακοσμητικό.
Μ.Η.Τ. 232120