Στο Περιβόλι της Παναγίας

«Εστω ο τόπος ούτος κλήρος σός και περιβόλαιον σόν καί παράδεισος, έτι δε καί λιμήν σωτήριος των θελόντων σωθήναι (Αυτός ο τόπος θα είναι από εδώ και στο εξής δικός σου, περιβόλι, παράδεισος και λιμάνι σωτηρίας για όσους θέλουν να σωθούν)». Σύμφωνα με την παράδοση, η Θεοτόκος ταξίδευε με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη προς την Κύπρο για να επισκεφθούν τον Λάζαρο. Λόγω φοβερής θαλασσοταραχής αποβιβάστηκαν στην ακτή όπου βρίσκεται σήμερα η Ιερά Μονή των Ιβήρων. Εκεί η Παναγία θαύμαζε τον χώρο και φωνή εξ ουρανού ακούστηκε να λέει τα παραπάνω λόγια. Ετσι το Αγιον Ορος καθιερώθηκε να λέγεται «Περιβόλι της Παναγιάς». Αυτό το περιβόλι επισκέφθηκε και παρουσιάζει την Κυριακή των Βαΐων 8 Απριλίου ο Σταύρος Θεοδωράκης (Mega, 23.15). «Πρωταγωνιστές» είναι οι γεύσεις, τα αρώματα, οι εκμυστηρεύσεις, οι μοναχοί.

Είναι από τις ελάχιστες φορές στην ιστορία του Αγίου Ορους που οι τηλεοπτικές κάμερες περιηγούνται ελεύθερα από τη μια άκρη του «μεγαλοπρεπούς βράχου του Αθωνα» στην άλλη, χωρίς να έχει προσδιοριστεί από πριν πού θα κινηθούν και ποιος θα τους μιλήσει. Ο δημοσιογράφος και το συνεργείο του έζησαν για τέσσερις μέρες σε μονές, κελιά και σκήτες. Εκαναν μια ελεύθερη περιήγηση με απρόσμενες συναντήσεις και μια εκπομπή αφιερωμένη στην αγιορείτικη κουζίνα. Οχι στις συνταγές της αλλά στη δημιουργία, στον αγνό τρόπο καλλιέργειας, στην παραγωγή και την προετοιμασία μέχρι ο καρπός να φτάσει στο τραπέζι. Τι κρύβει το έδαφος στο περιβόλι της Παναγιάς και πώς δημιουργείται η πρώτη ύλη; Η κάμερα συναντά μοναχούς που είναι ταυτόχρονα μελισσοκόμοι, ψαράδες, κηπουροί, οινοποιοί, μάγειρες, βοτανολόγοι. Κι όταν φτάσει η ώρα και κάθονται στο τραπέζι που είναι στρωμένο με τα αγαθά που καλλιέργησαν, οι ασκητές μιλούν για τον Θεό, τα πάθη, την κόλαση, τον παράδεισο, τον άνθρωπο.

Οι συζητήσεις ξεκινούν με θέματα απλά, για το καλό κρασί και τα μυστικά του μαγειρέματος. «Ενα από τα μυστικά που θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι, αν κάνεις καλό κρεμμυδόζουμο, θα κάνεις και καλό ψάρι» λέει ένας μοναχός. Κάποιος άλλος αναφέρει ότι φτιάχνει 17 είδη λικέρ κι ένας τρίτος λέει: «Κατάγομαι από ένα χωριό της Μακεδονίας, την Ανατολική Μακεδονία, και ο μακαρίτης ο πατέρας μου είχε αμπέλι. Οταν ήρθα στο Αγιον Ορος το 1973, μου άρεσε να ασχολούμαι με τα κλήματα». Και μέσα σε αυτό το κλίμα η συζήτηση γίνεται εκμυστήρευση: «Οι αμαρτίες μάς οδήγησαν στο Αγιον Ορος και η εξομολόγηση μας κράτησε». Κάπως έτσι ξεδιπλώνονται οι διηγήσεις των μοναχών, οι οποίοι αποκαλύπτουν τη μοναδικότητα της αγιορείτικης φύσης.

Κωνσταντίνα Γαρνέλη