Τον περασμένο Νοέμβριο, λίγο μετά τη συνάντησή της με τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Εντα Κένι, η Ανγκελα Μέρκελ ξεκαθάριζε -και μάλιστα σε συνέντευξη Τύπου- ότι μια χώρα με χρέος άνω του 80% δεν δικαιούται να ομιλεί περί ανεξαρτησίας.
Η Γερμανίδα καγκελάριος έστελνε μήνυμα στο «καλό παιδί», την Ιρλανδία, και βέβαια στους άτακτους μαθητές. Δύο μήνες μετά ο Εντα Κένι, από τη θέση μάλιστα του ηγέτη που «τρέχει» την προεδρία της Ε.Ε., διαμηνύει σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπως διθυραμβικά σχολίαζαν τα φιλοκυβερνητικά ιρλανδικά ΜΜΕ, ότι το μνημόνιο θα αποτελεί σύντομα παρελθόν για την Ιρλανδία. Μάλιστα, όπως ο ίδιος είπε σε Ιρλανδούς ευρωβουλευτές, ίσως και έως το τέλος του εξαμήνου, προτού παραδώσει δηλαδή η Ιρλανδία τα κλειδιά της προεδρίας της Ε.Ε. Ο Εντα Κένι εξέφρασε τη βεβαιότητα ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου παρουσίασε τις θέσεις και τους στόχους της ιρλανδικής προεδρίας, που συνοψίζονται σε μια φράση: «καταπολέμηση της ανεργίας». Ο Κένι είπε ότι η Ιρλανδία, η οποία έχει το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της Ε.Ε., έχει εκπληρώσει «όλες τις υποχρεώσεις της» έναντι των πιστωτών της και είναι έτοιμη να αποχωρήσει από το πρόγραμμα στήριξης Ε.Ε. – ΔΝΤ «μέχρι το τέλος της χρονιάς». «Τηρήσαμε όλες -επιμένω, όλες- τις δεσμεύσεις που αναλάβαμε έναντι της Ε.Ε. και του ΔΝΤ» τόνισε, επισημαίνοντας ότι η Ιρλανδία «προχωρεί στον δρόμο της ανάκαμψης». «Η ιρλανδική οικονομία έχει αρχίσει και πάλι να αναπτύσσεται, οι εξαγωγές μας έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ και ελέγχουμε τις δημόσιες δαπάνες μας» δήλωσε ο Ιρλανδός πρωθυπουργός. Οι διεθνείς επενδυτές εμπιστεύονται και πάλι την Ιρλανδία, πρόσθεσε, για να παραδεχτεί όμως ότι η οικονομία της χώρας του «παραμένει εύθραυστη». «Ομως», συνέχισε, «είμαι πεπεισμένος ότι το 2013 θα είναι η χρονιά κατά την οποία η Ιρλανδία θα εγκαταλείψει αυτό το πρόγραμμα βοήθειας».
Η Ιρλανδία συνήψε τον Νοέμβριο του 2010 συμφωνία για ένα πρόγραμμα βοήθειας ύψους 85 δισ. ευρώ με την τρόικα. Ο κ. Κένι δήλωσε εξάλλου ότι η μάχη εναντίον της ανεργίας των νέων θα αποτελέσει μία από τις προτεραιότητες της ιρλανδικής προεδρίας της Ε.Ε. κατά τους έξι επόμενους μήνες. Η Ιρλανδία έχει ποσοστό ανεργίας 14,6% -στους νέους το ποσοστό είναι διπλάσιο- και χρέος γύρω στο 120% του ΑΕΠ της. Ο αριθμός των ανέργων στην Ε.Ε. είναι «απαράδεκτος», σημείωσε ο Εντα Κένι.
Για την Ιρλανδία, όμως, η δημοσιονομική σταθεροποίηση, όπως είχε πει και η ίδια η Μέρκελ, αποτελεί μόνο τη μία πλευρά, καθώς επίσης σημαντικό θέμα αποτελούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η ενίσχυση της δυνατότητας να βρουν εργασία οι νέοι.
Πολλοί αναλυτές, όμως, πιστεύουν ότι είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς ότι η «κέλτικη τίγρη» βρυχάται και πάλι και εκτιμούν ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί πριν από το 2017. Ομως τα σημάδια ανάκαμψης είναι ορατά. Το 2012 δημιουργήθηκαν 20.000 νέες θέσεις εργασίας – βέβαια, στην τριετία είχαν χαθεί 250.000. Το εμπορικό πλεόνασμα της Ιρλανδίας κατέγραψε αύξηση 31% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, όπως ανακοίνωσε η στατιστική υπηρεσία της χώρας. Το εμπορικό πλεόνασμα αυξήθηκε στα 4,28 δισ. ευρώ από 3,25 δισ. ευρώ. Οι εξαγωγές σημείωσαν άνοδο μεγαλύτερη του 7%, φτάνοντας τα 8 δισ. ευρώ, ωστόσο ήταν αμετάβλητες σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2011.
Η οικονομία της Ιρλανδίας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εξωτερική ζήτηση, με τις εξαγωγές να κινούνται σε υψηλότερο επίπεδο από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Καθώς τα δύο τρίτα των εξαγωγών προϊόντων της χώρας κατευθύνονται προς χώρες της Ευρώπης, αυτή η εξάρτηση έχει γίνει προβληματική στο σημερινό περιβάλλον ισχνής ανάπτυξης στην Ευρώπη. Αν και η ζήτηση για ιρλανδικά προϊόντα από τις ΗΠΑ -τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ιρλανδίας- αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, η οικονομική κάμψη στην Ευρώπη πιθανότατα θα αντισταθμίσει την ανάπτυξη των εξαγωγών προς τις χώρες εκτός Ευρώπης. Αντίθετα οι εισαγωγές υποχώρησαν περίπου 11%, στα 3,72 δισ. ευρώ από 4,2 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο.
Πέντε πακέτα σε δύο χρόνια
Στην Ιρλανδία από τη στιγμή που η χώρα προσέφυγε στους μηχανισμούς στήριξης, λαμβάνοντας οικονομική βοήθεια ύψους 85 δισ. ευρώ, το Κοινοβούλιο έχει υιοθετήσει πέντε πακέτα λιτότητας. Σήμερα η χώρα έχει να αντιμετωπίσει την πρόκληση της προεδρίας, όπου θα ασχοληθεί με τη συμφωνία επί του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με την τραπεζική ένωση στο επίκεντρο αλλά και με μία συμφωνία για το τραπεζικό χρέος. Ο Εντα Κένι πιστεύει ότι η «κέλτικη τίγρη» θα είναι σύντομα και πάλι σε θέση για μεγάλα άλματα. Το ίδιο θέλουν να πιστέψουν και οι αγορές. Το ζήτημα όμως είναι εάν πράγματι το 2013 θα είναι η χρονιά που η Ιρλανδία θα εγκαταλείψει τον δρόμο του μνημονίου για να μπει στον δρόμο της ανάπτυξης.
Γερμανία: Πώς η άνοδος της απασχόλησης και οι αυξήσεις μισθών έφεραν πλεόνασμα
Σε συνέντευξή της στο δημόσιο ραδιοφωνικό δίκτυο NDR Info, στα μέσα της εβδομάδας, η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ υποστήριξε ότι πολλά από τα προβλήματα που αφορούν την «ευρωκρίση» δεν έχουν ακόμη επιλυθεί. «Δεν μπορεί ακόμα να δοθεί λήξη συναγερμού, καθώς υπάρχουν ακόμη προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν» είπε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας την άποψή της ότι ήταν ορθή η τακτική της βήμα προς βήμα αντιμετώπισης του προβλήματος, τονίζοντας ότι «κάθε χώρα πρέπει πρώτα να κάνει το καθήκον της προκειμένου να αναμένει αλληλεγγύη από τις άλλες». Σε άλλη συνέντευξή της προς τη γερμανική εφημερίδα «Hessische-Niedersächsische Allgemeine» η Μέρκελ απέρριψε τον ισχυρισμό ότι η Γερμανία καλείται να πληρώσει τα χρέη άλλων χωρών της ευρωζώνης και επισήμανε ότι ως εξαγωγική χώρα έχει αποκομίσει τα περισσότερα οφέλη από το κοινό νόμισμα. Υπό την έννοια αυτή κάθε ενέργεια της γερμανικής κυβέρνησης αποσκοπεί στην προάσπιση και των γερμανικών συμφερόντων.
Πράγματι. Παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης η εικόνα της γερμανικής οικονομίας είναι η καλύτερη δυνατή με βάση τα δεδομένα. Η γερμανική οικονομία το 2012 παρουσίασε μεγάλη επιβράδυνση, με το ΑΕΠ να αυξάνεται μόλις κατά 0,7%, ενώ για το 2013 προβλέπεται άνοδος κατά 0,5% περίπου. Ομως για πρώτη φορά από το 2007, τη χρονιά που ξέσπασε η κρίση, το γερμανικό κράτος εμφανίζει δημοσιονομικό πλεόνασμα, που ανέρχεται μάλιστα σε 2,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, το δημοσιονομικό πλεόνασμα ανήλθε στο 0,1%. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 2011 είχε κλείσει με δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 0,8%, ενώ το 2010 ο ίδιος δείκτης είχε ανέλθει στο 4,1%. Αιτία για τη βελτιωμένη εικόνα των γερμανικών δημοσιονομικών θεωρείται το ρεκόρ απασχόλησης και οι μισθολογικές αυξήσεις στη χώρα, παράγοντες που οδήγησαν με τη σειρά τους σε αύξηση των φορολογικών εσόδων του κράτους. Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην αγορά εργασίας, η γερμανική κυβέρνηση δεν αναμένει ιδιαίτερη κινητικότητα το 2013, όπως αναφέρεται στην έκθεση για τη γερμανική οικονομία. Η ανεργία εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί στα περσινά επίπεδα, ενώ η απασχόληση θα σημειώσει πολύ μικρή αύξηση της τάξης των 15.000 εργαζομένων περίπου.
Τα «μυαλά» του Νότου
Η Γερμανία όμως έχει να προσδοκά και σε κάτι ακόμη, στη συνεισφορά του μεταναστευτικού κύματος που η ίδια δημιούργησε στην οικονομία της χώρας. Κάθε χρόνο καταφτάνουν στη Γερμανία περίπου 300.000 χιλιάδες αλλοδαποί για εργασία, στην πλειονότητά τους πολίτες άλλων χωρών-μελών της Ε.Ε., οι περισσότεροι από τον ευρωπαϊκό Νότο. Και δεν είναι αγρότες, ούτε εργάτες. Αντιθέτως πρόκειται για τα λαμπρά μυαλά του Νότου, εξειδικευμένους επιστήμονες που βλέπουν τη Γερμανία ως διέξοδο για την επαγγελματική τους αποκατάσταση και την επιβίωσή τους. Αυτό το προσωπικό θα προσφέρει νέα δυναμική για περαιτέρω ανάπτυξη στη γερμανική οικονομία.
Μ.Η.Τ. 232120