Εκ βάθρων φαίνεται να αλλάζει μέσα στο καλοκαίρι ο χάρτης της υγείας της χώρας, με διαδικασίες «Task Force», που ήδη «τρέχουν» σε πολλά πεδία, τόσο στα δημόσια νοσοκομεία (αφορούν και τον τρόπο εισαγωγής των ασθενών για νοσηλεία), σε ιδιωτικές κλινικές και διαγνωστικά κέντρα όσο και στον πολύπαθο ΕΟΠΥΥ, που βυθίζεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο στην άβυσσο των παλιών και νέων χρεών του.
Ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης φαίνεται ότι θα κάνει πράξη τις ριζικές αλλαγές στην υγεία του τόπου, εφαρμόζοντας σχέδια τόσο από τη Σχόλη Δημόσιας Υγείας όσο και από τεχνοκράτες που περάσαν κατά καιρούς από το συγκεκριμένο υπουργείο.
Κάποια μάλιστα από αυτά τα σχέδια «λίμναζαν» στα συρτάρια των προκατόχων του τα τελευταία χρόνια! Τώρα, όπως όλα δείχνουν, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου (…λόγω τρόικας) να εφαρμοστούν, αφού πρώτα τα «ξεσκονίσει» και τα «επικαιροποιήσει» ο νέος διοικητής του ΕΟΠΥΥ Δημήτρης Κοντός, όπως σημείωσε στην τελευταία του συνέντευξη Τύπου ο κ. Γεωργιάδης, αναφερόμενος στο σχέδιο αναδιοργάνωσης του Οργανισμού που θα έχει εντός των επόμενων ήμερων στα χέρια του. Το εν λόγω σχέδιο, μάλιστα, χρονολογείται από την εποχή του πρώτου διοικητή του υπερ-ταμείου Γεράσιμου Βουδούρη.
Εάν τώρα αυτά τα σχέδια θα ανακουφίσουν τους ασθενείς, οι οποίοι δεν θα χρειάζεται να δίνουν φακελάκια για να μην περιμένουν τρεις και τέσσερις μήνες για μια ακτινογραφία ή ένα προγραμματισμένο χειρουργείο στα δημόσια νοσοκομεία, αλλά και τους πολίτες που αναγκάζονται να γυρίζουν από φαρμακείο σε φαρμακείο για να βρουν τα σκευάσματά τους, είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί στην πράξη…
Η «κυριακάτικη δημοκρατία» συγκέντρωσε όλες τις αλλαγές που έχουν δρομολογηθεί και αφορούν τον νέο χάρτη Υγείας της Ελλάδας τόσο για τα δημόσια νοσοκομεία όσο και για τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα της χώρας, τον ΕΟΠΥΥ, που από τη σωτηρία του εξαρτάται η υγειονομική περίθαλψη 9.500.000 πολιτών του τόπου μας.
Το μεγάλο στοίχημα για την ηγεσία του υπουργείου Υγείας είναι η σωτηρία του ΕΟΠΥΥ, γιατί, εάν ο οργανισμός καταρρεύσει, θα συμπαρασύρει στην άβυσσο και τα δημόσια νοσοκομεία, αφού λόγω της τραγικής υποχρηματοδότησής του, εκτός από τα χρέη στους ιδιώτες παρόχους υγείας (φαρμακεία, διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές), αδυνατεί να πληρώσει το κόστος νοσηλείας αλλά και εξετάσεων των ασφαλισμένων του, που απευθύνονται στο ΕΣΥ.
Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης της τρόικας για την ελληνική οικονομία, ο Οργανισμός εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσθεώρητα οικονομικά «ανοίγματα», με συνέπεια να είναι ορατός ο κίνδυνος να ξεπεράσει τον φετινό προϋπολογισμό κατά 475.000.000 ευρώ. Αυτή είναι μια επιπλέον ανησυχία, καθώς ο ΕΟΠΠΥ έχει ήδη 1,6 δισ. παλιά χρέη να εξοφλήσει, παρά την εκκαθάριση των 300.000.000 ευρώ που έκανε και ήταν μέρος των χρεών έως το 2011.
Ενδεικτικό αυτού του οικονομικού αδιεξόδου είναι ότι ο Οργανισμός, ενάμιση χρόνο μετά την ίδρυσή του, εξακολουθεί να πληρώνει με μεγάλη καθυστέρηση τα δημόσια νοσοκομεία, ενώ πληρώνει τοις μετρητοίς μόνο το 2% των οφειλών του.
Στο μικροσκόπιο
Ο κλινικός έλεγχος και τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια είναι δύο από τα νέα μέτρα για να αντιμετωπιστεί η σπάταλη που συντελείται μέσα από την υπερ-συνταγογράφηση φαρμάκων, την αλόγιστη συνταγογράφηση εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων, των αναίτιων χειρουργείων και των παρατεταμένων αδικαιολογήτων νοσηλειών που «φεσώνουν» με χρέη τον ΕΟΠΥΥ από τους ιδιώτες παρόχους υγείας και από το ΕΣΥ. Ο κλινικός έλεγχος θα γίνεται από πραγματογνώμονες-γιατρούς ασφαλιστικών εταιριών, με τις οποίες θα συμβληθεί ίσως και την επόμενη εβδομάδα ο ΕΟΠΥΥ.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για τον ασφαλισμένο του Οργανισμού; Πολύ απλά ότι ο πραγματογνώμονας ιατρός θα ελέγχει, σύμφωνα με τα πρότυπα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών, εάν η προτεινόμενη θεραπεία, οι εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις, η χειρουργική επέμβαση αλλά και η φαρμακευτική αγωγή είναι ενδεδειγμένες και απαραίτητες για την πάθηση του ασθενούς.
Επιπλέον θα επισκέπτεται τον ασθενή στο νοσοκομείο, για να διαπιστώσει εάν όντως έκανε την επέμβαση ή τη θεραπεία που χρεώνεται το ασφαλιστικό του ταμείο και θα κρίνει εάν συνολικά το κόστος και οι μέρες νοσηλείας του είναι τα ενδεδειγμένα για την πάθησή του. Οπως δηλαδή γίνεται, εδώ και πολλά χρόνια, με τους ασθενείς που είναι ασφαλισμένοι και σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες στην Ελλάδα (Ταμείο Εθνικής Τράπεζας) αλλά και στο εξωτερικό.
Ωστόσο, με αυτό το μέτρο είναι ορατός ο κίνδυνος οι ελεγκτές να βάζουν σε πρώτο πλάνο το κόστος νοσηλείας παρά τον ασθενή, με συνέπεια να μην εγκρίνουν εξετάσεις, φάρμακα και χειρουργεία που ενδεχομένως να έχει ανάγκη. Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, τον τελευταίο λόγο θα έχει πάντα ο θεράπων ιατρός του ΕΣΥ ή του ιδιωτικού θεραπευτηρίου, όμως και αυτό είναι ένα θέμα που μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Επιστροφή χρημάτων
Ενα οριζόντιο μέτρο προστασίας του ΕΟΠΥΥ από τις αδικαιολόγητες δαπάνες και τα φέσια που του χρεώνουν οι ιδιωτικές κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα είναι ο μηχανισμός αυτόματης επιστροφής χρημάτων (clawback) στις περιπτώσεις που οι εν λόγω πάροχοι υγείας κάνουν υπέρβαση της μηνιαίας δαπάνης.
Σύμφωνα με το άρθρο 100 του πολυνομοσχεδίου, που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα, η μηνιαία δαπάνη του ΕΟΠΥΥ για διαγνωστικές εξετάσεις, νοσήλια και φυσιοθεραπείες κ.λπ. που παρέχονται από συμβεβλημένους παρόχους υγείας δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/12 των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού του Οργανισμού, που εγγράφονται στους οικείους Κωδικούς Αριθμούς Εξόδων (ΚΑΕ).
Ωστόσο, προτού εφαρμόσει ο ΕΟΠΥΥ το clawback, έχει δώσει το περιθώριο στους παρόχους να μειώσουν τις υπερβολικές δαπάνες τους με δύο τρόπους. Ο πρώτος τρόπος είναι η ανάθεση σε ιδιώτες -με χρέωση των παροχών υγείας- αναδρομικού ελέγχου από 1ης Ιανουαρίου 2013 όλων των δαπανών που χρεώθηκαν στον ΕΟΠΥΥ, για να εντοπιστούν εκείνοι που έκαναν διπλοχρεώσεις, παρατεταμένες νοσηλείες κ.λπ. Και ο δεύτερος είναι το κλιμακούμενο αναδρομικό rebate (αναγκαστική επιστροφή χρημάτων), που θα επιφέρει μια σχετική ελάφρυνση όσων έχουν χαμηλό τζίρο.
Τιμολόγιο με γερμανικό πρότυπο
Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έως το τέλος του μήνα θα εφαρμόσει τα πρώτα 200 Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ), που πρόσφατα εξασφάλισε από το γερμανικό υπουργείο Υγείας.
Τα ΚΕΝ είναι μια διαδικασία τιμολόγησης και διαχείρισης νοσοκομειακών νοσηλειών ασθενών, η οποία βασίζεται στα διεθνώς καθιερωμένα DRGs (Diagnosis Related Groups). Στόχος είναι η ομαδοποίηση σε περίπου 700 κατηγορίες όλων των ασθενειών που οδηγούν τους πολίτες σε νοσηλεία (π.χ. ογκολογικές, καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, τοκετοί κ.λπ.), έτσι ώστε να απλοποιηθεί η διαδικασία τιμολόγησης, ελέγχου, εκκαθάρισης τιμολογίων και αποζημίωσης των νοσηλευτικών ιδρυμάτων από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Με απλά λόγια, τα ΚΕΝ αποτελούν έναν τιμοκατάλογο, ο οποίος καθορίζει το κόστος και τη Μέση Διάρκεια Νοσηλείας (ΜΔΝ) σε κατηγορίες. Για παράδειγμα: Φυσιολογικός τοκετός 600 ευρώ και τρεις ημέρες νοσηλείας, καισαρική 1.000 ευρώ και τέσσερις μέρες νοσηλείας. Ετσι, το κάθε θεραπευτήριο δεν θα χρεώνει ό,τι θέλει στον ΕΟΠΥΥ, όπως πρόσφατα δήλωσε και ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης.
Τα στοιχεία αυτά ανταποκρίνονται στους μέσους όρους νοσηλίων και χρησιμοποιούνται για την ταχεία και εύκολη τιμολόγηση των περιστατικών.
Οι εισαγωγές στα νοσοκομεία θα γίνονται πλέον μόνο με παραπεμπτικό από τα μικρά ιατρεία ή πολυϊατρεία
Ριζικές αλλαγές θα δούμε έως το φθινόπωρο και στα δημόσια νοσοκομεία, με συγχωνεύσεις πέντε ή έξι νοσοκομείων της 1ης και 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ Αθήνας και Πειραιά), ενώ μέχρι τέλους του χρόνου δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν και άλλες συγχωνεύσεις στην Πελοπόννησο, στη Μακεδονία και την Κρήτη.
Τα ονόματα ορισμένων από τα μικρά και μεσαία νοσοκομεία της 1ης και 2ης ΥΠΕ που «παίζουν» εδώ και καιρό στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να αλλάξουν χαρακτήρα και από θεραπευτήρια θα γίνουν κέντρα υγείας αστικού τύπου ή χρόνιων παθήσεων είναι, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες τα εξής: Η «Πολυκλινική», το «Αγία Ελένη – Σπηλιοπούλειο», το «Αγία Βαρβάρα» πρώην λοιμωδών, το Νοσοκομείο Πατησίων.
Μια από τις αλλαγές που σύντομα θα δούμε να εφαρμόζεται στα νοσοκομεία της χώρας είναι ο νέος τρόπος επιλογής για την εισαγωγή των ασθενών στα νοσοκομεία. Το επόμενο χρονικό διάστημα, λοιπόν, οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ που θα μπαίνουν για νοσηλεία στα νοσοκομεία θα πρέπει απαραιτήτως να έχουν παραπεμπτικό από πρωτοβάθμια μονάδα υγείας, στο οποίο ο θεράπων γιατρός θα αναφέρει ότι κρίνεται σκόπιμη η εισαγωγή σε νοσοκομείο. Αυτό σημαίνει ότι πλέον οι πόρτες των θεραπευτηρίων που προσφέρουν κυρίως τριτοβάθμια φροντίδα – περίθαλψη δεν θα είναι ανοιχτές για ασφαλισμένους που πάσχουν από ασθένειες οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι, όπως ένας πυρετός ή ο πονόκοιλος.
Το πρώτο βήμα για να μπορεί να εφαρμοστεί ο νέος τρόπος εισαγωγής ασθενών στα νοσοκομεία τριτοβάθμιας φροντίδας – περίθαλψης είναι η ενοποίηση όλων των μονάδων υγείας ΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ και κέντρων υγείας. Οπως μάλιστα προανήγγειλε στην τελευταία συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης, αυτό το σχέδιο θα αλλάξει όλο τον χάρτη της περίθαλψης των ασθενών.
Πώς θα γίνεται η εισαγωγή; Είναι απλό. Με βάση το υπό κατάρτιση σχέδιο όλοι οι ασφαλισμένοι θα πρέπει πρώτα να περνούν από μικρά ιατρεία ή πολυϊατρεία προτού καταλήξουν σε νοσοκομείο.
Να σημειωθεί ότι περίπου το 50% των περιστατικών που φτάνουν στα νοσοκομεία θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί σε πολύ μικρότερες δομές, όπως για παράδειγμα ένα κέντρο υγείας. Αυτό, άλλωστε, ζητούν διακαώς και οι νοσοκομειακοί γιατροί, που πολλές φορές στις εφημερίες του χάους έχουν το τροχαίο περιστατικό με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις διπλά στον ασθενή με ίωση, ο οποίος υποφέρει από πυρετό και γαστρεντερίτιδα.
Στο πλαίσιο αυτό θα οργανωθεί ένα ενιαίο σύστημα το οποίο θα υποδέχεται σε πρώτη φάση τους ασθενείς μόλις εμφανίσουν πρόβλημα υγείας. Γι’ αυτό, άλλωστε, θα υπάρξει και η αντίστοιχη κατανομή προσωπικού. Μάλιστα, μέσα στην εβδομάδα που ξεκινάει ή στην αρχή της μεθεπόμενης, ο υπουργός Υγείας θα έχει στα χέρια του ένα επικαιροποιημένο σχέδιο από τον πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ Δημήτρη Κοντό, το οποίο βρήκε στο συρτάρι του από τον προκάτοχό του Γεράσιμο Βουδούρη και άφορα την ενοποίηση των υγειονομικών δομών (πρώην ΙΚΑ και κέντρα υγείας) για τον εξορθολογισμό των δυνάμεων του ΕΟΠΥΥ.
Να σημειωθεί ότι θα ακολουθήσει και ένα δεύτερο σχέδιο και πιο σύνθετο από τον καθηγητή Οικονομικών της Σχολής Δημόσιας Υγείας Κυριάκο Σουλιώτη για την οργάνωση όλου του συστήματος της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Τι θα γίνει με τις μετατάξεις προσωπικού!
Εως το τέλος του 2013 θα μετακινηθούν 1.250 εργαζόμενοι του ΕΣΥ από θέσεις νοσοκομείων που αλλάζουν χαρακτήρα σε κενές θέσεις άλλων υγειονομικών δομών όπου υπάρχουν πολλές ανάγκες. Ο ίδιος αριθμός εργαζομένων έχει δρομολογηθεί να αλλάξει πόστο (μέσα στον χώρο της Υγείας) και το 2014.
Επίσης, ο υπουργός Υγείας έχει ζητήσει και πτυχιούχους καθηγητές τεχνικών λυκείων που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα από το υπουργείο Παιδείας. Οπως όλα δείχνουν λοιπόν, μετά τους μηχανοδηγούς του ΟΣΕ που το 2010 «βαπτίστηκαν» εν μια νυκτί βοηθοί νοσοκόμοι και τραυματιοφορείς, προκειμένου να πιάσουν δουλειά στα κέντρα υγείας, σε νοσοκομεία και προνοιακάιΙδρύματα, τώρα το ΕΣΥ θα αποκτήσει και καθηγητές Καλλιτεχνικών, Μουσικής και Γαλλικών. Επίσης, το υπουργείο Υγείας ανοίγει τις πόρτες του σε γυμναστές και καθηγητές Θεατρικών Σπουδών! Οπως ανακοίνωσε την Πέμπτη ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης: «Χρειαζόμαστε εργαζομένους με πτυχία από το υπουργείο Παιδείας», απευθύνοντας ανοιχτή πρόσκληση στους εργαζομένους που αποτελούν πλέον τη νέα δεξαμενή προσωπικού των δημοσίων υπάλληλων, που τίθενται σε διαθεσιμότητα και κινδυνεύουν να μείνουν στον δρόμο.
Πάντως, πρέπει να σημειώσουμε ότι από τους περίπου 2.500 εκπαιδευτικούς των 46 ειδικοτήτων που καταργούνται αρκετοί θα μπορούσαν να απορροφηθούν στον τομέα της Υγείας, αφού έχουν σπουδάσει νοσηλευτική, πληροφορική (σ.σ.: όλα τα νοσοκομεία έχουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές), ενώ άλλοι είναι φαρμακοποιοί, χειριστές ιατρικών μηχανημάτων, φυσιοθεραπευτές ή ακτινολόγοι.
Ρίτα Μελά
