Πριν από λίγο καιρό ο μόνος τρόπος για να βρει δουλειά ο νεαρός Πολωνός Πιοτρ Βεγκελιούσκι, παρά τα δύο μεταπτυχιακά του, ήταν ένα φθηνό αεροπορικό εισιτήριο με προορισμό κάποια χώρα της Δυτικής Ευρώπης. Οχι πια. Ο 29χρονος Πολωνός, όπως χιλιάδες άλλοι συμπατριώτες του, έχει βρει δουλειά στην πατρίδα του, στον κλάδο της αγοράς του outsourcing και των υπηρεσιών, που αναδεικνύεται στον μεγαλύτερο εργοδότη της χώρας. Ο Βεγκελιούσκι, όπως αναφέρουν οι «NYT», είναι project μάνατζερ στον τομέα των data και system analysis της Infosys, μιας ινδικής εταιρίας που έχει γραφεία στην Πολωνία και εξυπηρετεί πελάτες στο Αμστερνταμ, στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη.
2.000 εργαζόμενοι
Η Ιnfosys, που ειδικεύεται στο outsourcing, απασχολεί περίπου 2.000 άτομα μόνο στην Πολωνία. Ο Βεγκελιούσκι εργάζεται στα γραφεία της εταιρίας στο Λοτζ, μία πόλη 740.000 κατοίκων και πρώην κέντρο κλωστοϋφαντουργίας. Σήμερα η πόλη αποτελεί πόλο έλξης για εταιρίες του κλάδου των υπηρεσιών και του outsourcing, με πελάτες σε όλο τον κόσμο. Σε άλλες πόλεις, όπως το Γκντανσκ, οι Πολωνοί επίσης απασχολούνται σε ινδικές εταιρίες outsourcing, όπως οι Infosys, Wipro και Tata Consulting Services, καθώς και σε άλλες εταιρίες-γίγαντες, όπως η IBM, αλλά και τράπεζες, όπως η Citigroup και η Bank of New York Mellon.
Συνολικά 110.000 Πολωνοί εργάζονται στον κλάδο του business service. Σύμφωνα με τους ειδικούς, σε λίγα χρόνια ο συγκεκριμένος τομέας θα έχει ξεπεράσει αυτόν της αυτοκινητοβιομηχανίας, που απασχολεί περίπου 140.000 Πολωνούς. Ο μεγαλύτερος τομέας απασχόλησης στην Πολωνία είναι το δημόσιο, που απασχολεί το 25% των 15.700.000 εργαζομένων.
Ο κλάδος του business service εξηγεί εν μέρει τη σταθερή οικονομική ανάπτυξη της Πολωνίας τα τελευταία χρόνια στον αντίποδα της συρρίκνωσης των οικονομιών της ευρωζώνης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Πολωνία δεν είναι ακόμη μέλος της ευρωζώνης. Το νόμισμά της, το ζλότι, είναι σχετικά σταθερό. Βέβαια, δεν είναι όλα ρόδινα. Η Πολωνία αν και ήταν η μόνη χώρα-μέλος της Ε.Ε. που έχει αποφύγει την ύφεση από την αρχή της κρίσης το 2008 βρίσκεται αντιμέτωπη με επιβράδυνση της ανάπτυξης, καθώς έχει πληγεί από την κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας προβλέπει ότι η ανάπτυξη στην Πολωνία θα επιβραδυνθεί κατά 1,2%, το χαμηλότερο επίπεδο τα τελευταία 12 χρόνια. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει εκτιμήσει ότι ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξής της έχει ήδη επιβραδυνθεί στο 2,5%, από 4,4% πριν από την κρίση.
Τώρα η Πολωνία βρίσκεται αντιμέτωπη και με τον ανταγωνισμό στον τομέα των υπηρεσιών και του outsourcing. Aλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία, που έχουν φθηνότερο εργασιακό κόστος, αποτελούν τους βασικούς ανταγωνιστές. Γι’ αυτό πολλοί αναλυτές συμβουλεύουν την Πολωνία να μετακινηθεί σε πιο εξελιγμένες υπηρεσίες σε τομείς όπως η έρευνα και η ανάπτυξη, ώστε να συνεχίσει να προσελκύει μεγάλους εταιρικούς πελάτες. Ο Βεγκελιούσκι αποτελεί ένα καλό παράδειγμα της νέας γενιάς των Πολωνών εργαζομένων με υψηλή εξειδίκευση. Εχει μεταπτυχιακά σε management και οικονομετρία από το πανεπιστήμιο του Lodz, ενώ παράλληλα με τη δουλειά του σπουδάζει και φιλοσοφία.
Το επίπεδο μόρφωσης στην Πολωνία είναι αρκετά υψηλό. Το 39% των ατόμων 25 έως 34 ετών έχουν πανεπιστημιακά πτυχία ή ισοδύναμα. Αυτό το ποσοστό θέτει τη χώρα στη δεύτερη θέση πίσω από τη Νορβηγία σε αυτή την κατηγορία, μεταξύ των χωρών-μελών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης – οι Ηνωμένες Πολιτείες με 35% κατατάσσονται στην 11η θέση. Τα πανεπιστήμια της Πολωνίας ήταν πρόθυμα μάλιστα να τροποποιήσουν τα προγράμματα σπουδών τους, ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες της αγοράς και εταιριών όπως η Infosys.
«Υπάρχει μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της εκπαίδευσης και της επιτυχίας της Πολωνίας» λέει ο Ανουράγκ Σριβαστάβα, Ινδός με βάση το Νέο Δελχί, διευθυντής του Ομίλου Everest, που συμβουλεύει τους εταιρικούς πελάτες για τις λειτουργίες back-office.
Με τον ανταγωνισμό για ειδικευμένους εργαζομένους να αυξάνεται σε μεγάλες πόλεις, όπως η Βαρσοβία και η Κρακοβία, οι εταιρίες έχουν δημιουργήσει κέντρα εξυπηρέτησης επιχειρήσεων σε μικρότερες πόλεις όπως η Λοτζ. Αυτό ωφελεί την πολωνική οικονομία, επειδή οι μικρότερες πόλεις τείνουν να έχουν υψηλότερο ποσοστό ανεργίας.
Ανεργία 4,8%
Στη Βαρσοβία, για παράδειγμα, η ανεργία φτάνει μόλις το 4,8%, σε σύγκριση με το εθνικό ποσοστό που αγγίζει το 13% και αυτό της Λοτζ, όπου η ανεργία είναι στο 13,7%. Η πόλη ακόμα αναρρώνει από την κατάρρευση του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας, μετά την πτώση του κομμουνισμού. Σήμερα, παλιά εργοστάσια έχουν μετατραπεί σε μοντέρνα ξενοδοχεία και εμπορικά κέντρα, γεμάτα γαλλικά και γερμανικά καταστήματα.
Το εργατικό κόστος στην Πολωνία για τα άτομα με δεξιότητες που απαιτούνται για τις εταιρίες υπηρεσιών είναι περίπου το μισό σε σχέση με αυτό της Δυτικής Ευρώπης, αν και είναι περίπου διπλάσιο σε σχέση με το κόστος στην Ινδία. Μια Πολωνή διευθύντρια λογιστηρίου κερδίζει κατά μέσο όρο το 44% του μισθού του Αμερικανού και το 41% του αντίστοιχου Γερμανού, σύμφωνα με την εταιρία συμβούλων Hackett Group.
Στέλλα Θεοδώρου
Μ.Η.Τ. 232120