Οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής εκτέλεσαν στις 31 Αυγούστου 1944 είκοσι έξι αντιστασιακούς και κατοίκους της συνοικίας. Κατατέθηκε στεφάνι στη μνήμη τους
Συμπληρώνονται 81 χρόνια από τότε που οι Γερμανοί άφησαν τα σημάδια τους στον προσφυγικό καταυλισμό των Ποντίων στην Καλλιθέα. Στις 30 Αυγούστου 1944 οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής συνέλαβαν 15 ένοπλους αντιστασιακούς που βρήκαν καταφύγιο στον προσφυγικό συνοικισμό Ποντίων, Μεγάλου Αλεξάνδρου, πρώην ψυχιατρείου, που βρισκόταν στην Καλλιθέα από την οδό Αχιλλέως και κάτω προς τις Τζιτζιφιές στα σύνορα με το Μοσχάτο. Κάποιος «εφιάλτης» της εποχής αποκάλυψε το μυστικό που οι κάτοικοι του συνοικισμού έκρυβαν και έγινε το μπλόκο. Στον προσφυγικό αυτό συνοικισμό Ποντίων ζούσαν τότε 100 οικογένειες.
- Από τον Γιώργο Χατζηδημητρίου
Οταν οι Γερμανοί συνέλαβαν τους ενόπλους διαδόθηκε η φήμη ότι θα επανέρχονταν για να κάψουν τον συνοικισμό, όπως συνέβη με τον συνοικισμό των παλαιών σφαγείων Καλλιθέας δύο μέρες νωρίτερα, και οι κάτοικοι ετοιμάζονταν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Δυστυχώς, όμως, δεν πρόλαβαν, γιατί σε πολύ λίγη ώρα οι Γερμανοί επανήλθαν και συνέλαβαν και άλλους 11 αμάχους για να συμπληρώσουν τον ικανό αριθμό που απαιτούσαν για τον φόρο του αίματος. Τον συνοικισμό δεν τον έκαψαν, τον σημάδεψαν, όμως, για τα καλά.
Οι συλληφθέντες ένοπλοι και άμαχοι -μεταξύ των οποίων και τρεις Σοβιετικοί στρατιωτικοί- κρατήθηκαν στον οίκο τυφλών Καλλιθέας και την επόμενη μέρα οδηγήθηκαν στο Χαϊδάρι, όπου και εκτελέστηκαν.
Οι 26 πατριώτες ένοπλοι και κάτοικοι του συνοικισμού που εκτελέστηκαν στις 31 Αυγούστου 1944 ήταν:
• Από τους μαχητές του ΕΛΑΣ
Βασιλάς Γιώργος
Γεωργιάδη Ελπινίκη
Γεωργιάδης Φώτης
Γιουρούκος Γιώργης, λοχαγός
Γρήσπος Πέτρος
Ευθυμίου Δημήτριος
Καλογήρου Αντώνης
Καραγιώργης Γιώργος
Κυρίκος Δημήτρης
Κώνστας Παναγιώτης
Παπαδημητρίου Δημήτρης
Ιασωνίδης –
• Από τους Σοβιετικούς στρατιώτες – ΕΛΑΣ
Αλέξης
Βάνιας Νικολάι
Κόλιας
• Από τους πολίτες κατοίκους του συνοικισμού των Ποντίων προσφύγων
Γιελεκλίδης Δημήτριος
Γιελεκλίδου Ουρανία
Δεσκουλίδης Ηρακλής
Κυριφίδης Κώστας
Παναγιωτίδης Γιάννης
Παπαδημητρίου Θάνος
Πουλατζακλίδης Γιάννης
Τριανταφυλλίδης Τάσος
Τσαραμιάδου Αικατερίνη
Τσιμπίδης Κώστας
Τσιμπίδου Μαρία.
Στο σημείο που υπήρχε ο προσφυγικός συνοικισμός Ποντίων Μέγας Αλέξανδρος και σήμερα υπάρχουν δύο ανοικτά γήπεδα μπάσκετ και παιδική χαρά στον χώρο που περικλείεται από τις οδούς Κρέμου – Κολοκοτρώνη – Αχιλλέως και Αργυροκάστρου, στον χώρο της παιδικής χαράς είχε γίνει από τη δημοτική Αρχή εδώ και πολλά χρόνια ένα μνημείο για να τιμήσει τη μνήμη αυτών των θυμάτων. Δυστυχώς, το μνημείο αυτό είχε βεβηλωθεί με γκράφιτι και διάφορα συνθήματα, αφού πουθενά δεν αναγραφόταν τι αντιπροσώπευε και η αλήθεια ήταν ότι δεν θύμιζε σε τίποτα ανάλογο μνημείο.
Ο Δήμος Καλλιθέας, έπειτα από πολλά χρόνια, επιτέλους στις 31 Αυγούστου 2017, όταν έκλεισαν 73 χρόνια, τίμησε τη μνήμη των ηρώων τοποθετώντας αφιερωματικές πλάκες στις οποίες αναγράφονται τα ονόματα των εκτελεσθέντων, δίνοντας επιτέλους ταυτότητα σε αυτό το μνημείο. Μαζί με την ταυτότητα το μνημείο απέκτησε πλέον και τον σεβασμό που του αξίζει από τους κατοίκους της περιοχής, τους περαστικούς, τους μικρούς θαμώνες της παιδικής χαράς και τους συνοδούς τους.
Τι λέει στη «δημοκρατία» ο Ηρακλής Δεσκουλιδης, εγγονός εκτελεσμένου
Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν και ο Ηρακλής Δεσκουλίδης, 35 ετών, πατέρας 5 παιδιών. Οταν οι Γερμανοί τον πήραν μέσα από το σπίτι του, δύο από τα παιδιά του, ο Γιώργος, 7 ετών, και η Κυριακή, 12 ετών, έντρομα έτρεξαν έξω από αυτό. Τότε ένας Γερμανός στρατιώτης έριξε εναντίον των παιδιών χειροβομβίδα. Ο Γιώργος, που προπορευόταν, δεν τραυματίστηκε, η Κυριακή όμως τραυματίστηκε σοβαρά στο πόδι και το κεφάλι.
Ο Γιώργος, που ξενιτεύτηκε αργότερα, όταν επέστρεψε στην πατρίδα από τη Γερμανία ανέλαβε, μια και από μικρός ήταν στο αγώνισμα της πάλης, δίπλα στον πεθερό του, τον θρυλικό Παράσχο «Μπόρα» Κοτίδη, τα προπονητικά καθήκοντα στον ΑΤΛΑΝΤΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ, τον σύλλογο των ολυμπιονικών και των παγκόσμιων πρωταθλητών με τα 26 συνεχόμενα πρωταθλήματα στην ελεύθερη πάλη ανδρών.
Τη σημαία κράτησε ψηλά ο εγγονός του Δεσκουλίδη, που φέρει περήφανα το όνομά του, ο Ηρακλής Δεσκουλίδης του Γεωργίου, ο οποίος ήταν δύο φορές έβδομος στους Ολυμπιακούς του 1984 και 1988 και ήταν ένας από τους δύο αθλητές στην ιστορία της ελληνικής πάλης που έφτασε και αγωνίστηκε σε μεγάλο τελικό παγκοσμίου πρωταθλήματος ανδρών. (Ο άλλος αθλητής ήταν ο Γιώργος Αθανασιάδης, επίσης του ΑΤΛΑΝΤΑ και μαθητής του Μπόρα και του Γιώργου Δεσκουλίδη). Θυμίζουμε ότι ο Ηρακλής Δεσκουλίδης ήταν για μία δεκαετία προπονητής της Εθνικής ομάδας ελεύθερης πάλης. Το πρωί της περασμένης Παρασκευής πήρε, όπως κάθε χρόνο, τον πατέρα του και κατέθεσαν στεφάνι στη μνήμη των μαρτύρων της πατρίδας.
Οπως παρατηρεί σκεπτικά στη «δημοκρατία» ο Ηρακλής Δεσκουλίδης: «Το ηρώο που επιτέλους το 2017 απέκτησε ταυτότητα με τις αναθηματικές πλάκες και τα ονόματα που τοποθετήθηκαν πρέπει κάθε χρόνο να υπενθυμίζει την ημέρα αυτή 30 και 31 Αυγούστου στους νέους τι έγινε στον τόπο μας και στο σημείο αυτό της Καλλιθέας. Οι Γερμανοί λένε “περασμένα ξεχασμένα” για κατοχικό δάνειο και επανορθώσεις, εμείς όμως, είτε Πολιτεία είτε δήμος είτε κόμματα είτε ποντιακοί σύλλογοι είτε αντιστασιακές οργανώσεις, με τη στάση μας μήπως τους διευκολύνουμε, αφού και εμείς από το 2017 και μετά δεν έχουμε κάνει επίσημα ούτε μία κατάθεση στεφάνου;»
Μ.Η.Τ. 232120