Οι θανατώσεις των αιγοπροβάτων έχουν φτάσει τις 417.365
Η «ακτινογραφία» της ευλογιάς δεν αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία. Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου έχουν καταγραφεί 1.702 επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς σε 2.135 εκτροφές (η διαφορά ανάμεσα στους δυο αριθμούς προκύπτει από το γεγονός πως κάποιες εκτροφές είναι συστεγαζόμενες και έχουν δύο κωδικούς).
Οι θανατώσεις των αιγοπροβάτων έχουν φτάσει τις 417.365. Η αρνητική εξέλιξη της ζωονόσου, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής για τη Διαχείριση και τον Ελεγχο της Ευλογιάς, Χαράλαμπο Μπιλλίνη, οφείλεται στο γεγονός ότι τον περασμένο Απρίλιο, την περίοδο του Πάσχα, υπήρξε χαλάρωση των μέτρων βιοασφάλειας, προκειμένου όλοι να φάμε το αρνάκι και το κατσικάκι. Αυτό «πληρώνουμε», μια και τα κρούσματα εκτοξεύτηκαν έκτοτε, σημείωσε, εξηγώντας πώς ξεκίνησε την ξέφρενη πορεία της η ευλογιά προβάτων στην Ελλάδα.
Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, η επιστημονική επιτροπή προτείνει την αυστηροποίηση του πλαισίου κυρώσεων για τα μέτρα βιοασφαλείας όπου δεν τηρούνται, αλλά και επαγρύπνηση για να μην υπάρξει χαλάρωση περιορισμών εν όψει των Χριστουγέννων. Για δε τον περιορισμό της διασποράς της ασθένειας κρίνεται πλέον απαραίτητη η ενίσχυση του κτηνιατρικού προσωπικού, από τα πιο προβληματικά μέχρι στιγμής και πιο νευραλγικά σημεία αντιμετώπισης της ευλογιάς. Αυτή θα έρθει μέσα από μια γενική «επιστράτευση» κτηνιάτρων, ιδιωτών, αλλά και δημοσίων υπαλλήλων, στους οποίους θα δοθούν οικονομικά κίνητρα για να συμμετάσχουν στην επιδημιολογική επιτήρηση του νοσήματος.
Επίσης, επιβάλλεται η λειτουργία έξι νέων πιστοποιημένων εργαστηρίων σε διάφορες περιφερειακές ενότητες της χώρας, έτσι ώστε να αποφορτιστεί το κεντρικό εργαστήριο της Αθήνας και να εξετάζονται περισσότερα δείγματα. Ακόμα, προτείνεται η απαγόρευση κυνηγιού κοντά σε μολυσμένες ή εγκαταλειμμένες -μετά τη θανάτωση όλων των ζώων- κτηνοτροφικές μονάδες. Τα οχήματα που χρησιμοποιούν οι κυνηγοί θα πρέπει να απολυμαίνονται εξονυχιστικά. Αν ο κυνηγός ασκεί παράλληλα και κτηνοτροφική δραστηριότητα, θα πρέπει να χρησιμοποιεί διαφορετικά ρούχα και υποδήματα και να απολυμαίνει το όχημα και το εσωτερικό της καμπίνας, από τη μια δραστηριότητα στην άλλη.
Παράλληλα, η επιτροπή προτείνει δειγματοληπτικές εξετάσεις στις «καθαρές» περιοχές, έτσι ώστε να υπάρχει στενή παρακολούθηση του νοσήματος. Οσον αφορά τις μετακινήσεις, προτείνεται απαγόρευση εισόδου οχημάτων για κτηνοτροφικές εργασίες, χωρίς προειδοποίηση σε μια περιοχή. Οπως σημείωσε ο κ. Μπιλλίνης, «για να μεταφερθούν ζώα από μια περιοχή σε μια άλλη, θα πρέπει να ειδοποιείται η κτηνιατρική υπηρεσία 48 ώρες πριν, έτσι ώστε να έχουν ελεγχθεί τα ζώα και να έχει απολυμανθεί το όχημα που θα τα μεταφέρει». Τα ίδια μέτρα θα ισχύουν και στους μεθοριακούς σταθμούς, αλλά και στα λιμάνια.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να υπάρχουν τα απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι η μεταφορά είναι νόμιμη. Επίσης, ο οδηγός ενός οχήματος θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του σφραγισμένο έγγραφο που να πιστοποιεί ότι το όχημα πέρασε από απολύμανση. Σε ό,τι αφορά την είσοδο στις μονάδες, οι κτηνοτρόφοι, σύμφωνα με τις εισηγήσεις της επιτροπής, θα πρέπει να διαθέτουν βιβλία εισόδου και κίνησης οχημάτων. Σε αυτά θα συνυπογράφουν ο οδηγός του οχήματος και ο ιδιοκτήτης της εκτροφής. Ιδιαίτερη σημασία δίνει η επιτροπή στους σταθμούς απολύμανσης 24ωρης λειτουργίας. Οι σταθμοί απολύμανσης είναι ένα πολύ σημαντικό μέτρο, αλλά, δυστυχώς, λόγω έλλειψης προσωπικού δεν λειτουργούσαν 24 ώρες το 24ωρο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαστήματα που τα οχήματα δεν απολυμαίνονταν.
Τα οικονομικά μέτρα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί συνολικά 48.080.149 € για λειτουργικές δαπάνες των Περιφερειών και αποζημιώσεις κτηνοτρόφων για θανατωμένα ζώα λόγω ευλογιάς. Η αποζημίωση στους κτηνοτρόφους ανά θανατωμένο ζώο φθάνει έως τα 250 €. Οι αποζημιώσεις έχουν κατανεμηθεί ως εξής:
-Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: 17.656.738,31 €
-Θεσσαλία: 16.463.708,27 €
-Δυτική Ελλάδα: 4.573.114,34 €
-Κεντρική Μακεδονία: 4.150.980,29 €
-Στερεά Ελλάδα: 2.104.458,36 €
Η επιτροπή παραδέχτηκε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην είσπραξη των αποζημιώσεων από τους κτηνοτρόφους λόγω γραφειοκρατικών ζητημάτων. Ο τρόπος καταγραφής των θανατωθέντων ζώων είναι αυτός που προκαλεί προβλήματα.
Κάθε Περιφέρεια στέλνει τον αριθμό των θανατωθέντων ζώων, η κεντρική υπηρεσία στέλνει τα χρήματα στην Περιφέρεια και αυτή τα πιστώνει στους λογαριασμούς των κτηνοτρόφων. Διευκρινίστηκε δε ότι οι αποζημιώσεις θα είναι ταχύτερες, αφορολόγητες και ακατάσχετες.
Εως τέλος του έτους οι αποζημιώσεις
Οι συγκεκριμένες αποζημιώσεις θα καταβληθούν έως το τέλος του έτους και τα χρήματα θα προέλθουν από τον κρατικό Προϋπολογισμό. Μέχρι το τέλος του έτους θα έχει δημοσιευθεί μια ΚΥΑ που θα ορίζει τον πιο γρήγορο τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι αποζημιώσεις από 1η Ιανουαρίου 2026.
Η επιτροπή πρότεινε και μια νέα οικονομική ενίσχυση για 6+6 μήνες, έτσι ώστε να μην απομακρύνονται από το επάγγελμα οι κτηνοτρόφοι που χάνουν όλα τα ζώα τους. Στη συνέχεια προτείνεται να δίνεται ένα άτοκο δάνειο για ανασύσταση της μονάδας.
Μέτρα για την εκτροφή και οι κτηνίατροι μονάδων
Ουσιαστική για την αντιμετώπιση της ευλογιάς είναι η ενεργοποίηση των κτηνιάτρων εκτροφής για κάθε κτηνοτροφική μονάδα. Οπως προτάθηκε, κάθε μονάδα θα πρέπει να έχει τον κτηνίατρο εκτροφής της. Η επιστημονική επιτροπή προτείνει οι κτηνίατροι εκτροφής να πληρώνονται από το κράτος – προβλέπονται ήδη με νόμο του 2016 και τώρα αναμένεται να ενεργοποιηθούν για πρώτη φορά.
Παράλληλα, συστήνεται υποχρεωτική εκπαίδευση των κτηνοτρόφων για τα μέτρα βιοασφάλειας των εργαζομένων στις μονάδες. Τέλος, συζητείται η εφαρμογή ενός πιστοποιητικού εμπορευσιμότητας, έτσι ώστε να μπορεί να εμπορεύεται ένας κτηνίατρος τα προϊόντα του, το οποίο θα λαμβάνει κάθε κτηνοτροφική μονάδα της οποίας ο κτηνίατρος εκτροφής θα εγγυάται ότι τηρούνται τα μέτρα βιοασφάλειας.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν την ευλογιά οι Περιφέρειες, προτείνεται οι σταθμοί απομόνωσης (καραντίνας) που προτείνονται από την επιτροπή, ένας σε κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας, να είναι χώροι στους οποίους τα ζώα που έχουν αγοραστεί από κτηνοτρόφους και εισέρχονται στη χώρα μας από το εξωτερικό ή από άλλη περιοχή της Ελλάδας θα παραμένουν επί 30 μέρες, μέχρι να βεβαιωθεί ότι δεν πάσχουν από νόσημα. Κάθε εκτροφέας θα στέλνει τον κτηνίατρο της εκτροφής του για να ελέγχει τα ζώα που αγόρασε κάθε 2 με 3 μέρες.
Τονίστηκε επίσης για άλλη μια φορά η ανάγκη για έγκαιρη θανάτωση και ταφή των μολυσμένων αιγοπροβάτων, εντός 72 ωρών από τη δήλωση κρούσματος, σε χώρους που υποδεικνύουν οι δήμοι κάθε περιοχής. Βασικό ζητούμενο είναι και οι γρήγορες προμήθειες των απαραίτητων υλικών και υπηρεσιών για τη μάχη απέναντι στην ευλογιά.
Η επιτροπή θέλει υπεύθυνους κτηνιάτρους και στις γαλακτοβιομηχανίες. Οπως τονίστηκε, τη στιγμή που μια μονάδα παραγωγής γάλακτος θα παραλαμβάνει το γάλα από μια εκτροφή, θα πρέπει να παίρνει και 10 τουλάχιστον δείγματα τα οποία θα αποστέλλει στο εθνικό εργαστήριο αναφοράς. Επίσης, οι γαλακτοβιομηχανίες θα πρέπει να στείλουν στο υπουργείο τα έγγραφα που διαθέτουν από τις αγορές γάλακτος το τελευταίο εξάμηνο.
Για μια ακόμη φορά τονίστηκε η σημασία της αστυνομικής συνδρομής και επιτήρησης στο θέμα των παράνομων συμπεριφορών από την πλευρά των κτηνοτρόφων, και κυρίως για την αντιμετώπιση των παράνομων εμβολίων. Σε δήλωσή του, ο κ. Μπιλλίνης ανέφερε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες της επιτροπής και του ΥΠΑΑΤ, στη χώρα μας έχουν μπει 1.000.000 παράνομες δόσεις εμβολίων ευλογιάς προβάτων. Καθώς πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο νούμερο, δημιουργούνται ερωτήματα για την παρακολούθηση του ζητήματος της ευλογιάς από τις εποπτεύουσες Αρχές, αλλά και για τη διερεύνηση αυτών των πληροφοριών. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: πώς θα γίνουν οι έλεγχοι σε τόσο μεγάλο αριθμό κτηνοτρόφων και εκτροφών;
Υπάρχει θέμα με τη φέτα
Σύμφωνα με τον υφυπουργό ΠΑΑΤ Χρήστο Κέλλα, υπάρχει θέμα με το εμπόριο της φέτας. Οπως είπε στη Βουλή, ο εμβολιασμός συνεπάγεται προσωρινούς περιορισμούς στο εμπόριο προϊόντων ζωικής προέλευσης. Αυτοί προβλέπονται από τον Κανονισμό 361/2023 και παραμένουν έως ότου η χώρα κηρυχθεί «ελεύθερη από τη νόσο». Τη θέση αυτή έχει διατυπώσει, σύμφωνα με τον κ. Κέλλα, ο Ευρωπαίος επίτροπος. Σε ό,τι αφορά τα εμβόλια και το ζήτημα των 500.000 δόσεων, ανέφερε ότι πρόκειται για μη εγκεκριμένα εμβόλια, δεν είναι ιχνηθετικά (DIVA), έχουν αμφίβολη αποτελεσματικότητα και ενέχουν τον κίνδυνο μετάδοσης εμβολιακού ιού.
Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου για την ευλογιά
Την παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνου Τζαβέλλα προκάλεσε η υπόθεση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός παρήγγειλε τη διενέργεια κατεπείγουσας προκαταρκτικής έρευνας σε εννέα Εισαγγελίες της χώρας, έτσι ώστε να διερευνηθεί εάν έχει τελεστεί το αδίκημα της παραβίασης των μέτρων για την πρόληψη ασθενειών (άρθρο 285 Ποινικού Κώδικα), που σχετίζονται με την αποτροπή της διάδοσης στην Ελλάδα, της μεταδοτικής νόσου της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, καθώς και άλλες αξιόποινες πράξεις που διώκονται αυτεπάγγελτα.
Πηγή: Εφημερίδα Έλληνας Αγρότης
