Θεσμοθετημένη ανευθυνότητα

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, αποτέλεσε ένα ηχηρό παράδειγμα ατελέσφορης αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων – από την κεντρική κυβέρνηση προς τις περιφέρειες και τους δήμους.

Αν ερωτηθούν οι πολίτες για τις αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η συντριπτική πλειονότητα θα απαντήσει κάτι σχετικό με την αποκομιδή απορριμάτων και την καθαριότητα των πόλεων. Λίγοι θα θυμηθούν τις φιέστες, τις κιτς διοργανώσεις καρναβαλιών και πανηγύρεων με ακριβοπληρωμένους καλλιτέχνες φτηνών θεαμάτων και ακροαμάτων. Σε επιπρόσθετη πιθανή ερώτηση προς τους πολίτες για την επιτυχία στην άσκηση έστω αυτών των καθηκόντων, οι απαντήσεις δεν θα ικανοποιήσουν τους τοπικούς άρχοντες.

Επειδή σε τούτη τη ζωή όλα τα πολιτικά κρίνονται εκ του αποτελέσματος, η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αποτύχει παταγωδώς. Οι πρόσφατες νεροποντές έδειξαν για επιπλέον μία φορά την εξοργιστική αναβλητικότητα, την έλλειψη οργάνωσης, τη δυσκαμψία στη διοίκηση, την ευθυνοφοβία και όλα όσα θα έπρεπε να έχουμε προσπεράσει για να φτιάξουμε λειτουργικό κράτος με ισχυρές τοπικές δομές και αξιόπιστους μηχανισμούς εξυπηρέτησης της ζωής των Ελλήνων.

Από απόψεως υλικής, η εικόνα δεν άλλαξε. Με τη νεροποντή βούλωσαν πάλι φρεάτια, έπεσαν δέντρα, καταστράφηκαν οδοστρώματα, πλημμύρισαν δρόμοι και εγκαταστάσεις. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες, όταν δεν έχουν να επιδείξουν έργο και αποτελέσματα, δείχνουν τις ικανότητές τους στην ανακάλυψη και στο λανσάρισμα δικαιολογιών. Πάντα μιλούσαν και πάντα θα μιλούν για ταμειακές δυσκολίες. Ακόμα και στις προ Μνημονίων εποχές, που λεφτά… υπήρχαν, οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες προφασίζονταν έλλειψη κονδυλίων και αρμοδιοτήτων.

Τώρα, με την τρόικα πάνω από τα κεφάλια δικαίων και αδίκων, η πρόφαση της ανυπαρξίας πόρων ηχεί πειστικότερη, αλλά οι συνέπειες της απραξίας των υπευθύνων παραμένουν ίδιες.

Επειδή δεν μπορεί κάποιος να διατάξει τα φυσικά φαινόμενα να «αραιώσουν» τις εμφανίσεις τους στην Ελλάδα, καλό είναι οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες να σοβαρευτούν. Αλλιώς ας αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο για να τους διορίζει ο πρωθυπουργός και να έχουν τουλάχιστον κάποια προϊστάμενη Αρχή για να λογοδοτούν.