Ο Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ταξιδέψει στην Τουρκία για να παρακολουθήσει τις διαπραγματεύσεις Μόσχας – Κιέβου, εφόσον εκτιμήσει ότι υπάρχει δυνατότητα προόδου
Σε μια χρονική συγκυρία που η διεθνής κοινότητα αγωνιά για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία, η επικείμενη -αν και ακόμα ανεπιβεβαίωτη- συνάντηση κορυφής μεταξύ Βλαντιμίρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη, την Πέμπτη 15 Μαΐου, προκαλεί έντονη κινητικότητα στα διπλωματικά παρασκήνια. Το ενδεχόμενο συμμετοχής και του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ενισχύει την κρισιμότητα της συγκυρίας, αν και μέχρι στιγμής η παρουσία του παραμένει αβέβαιη.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ταξιδέψει στην Τουρκία για να παρακολουθήσει τις διαπραγματεύσεις, εφόσον εκτιμήσει ότι υπάρχει δυνατότητα προόδου. «Πιστεύω ότι μπορεί να προκύψει ένα καλό αποτέλεσμα από τη συνάντηση. Σκεφτόμουν να πεταχτώ ως εκεί… Υπάρχει μια πιθανότητα, αν δω πως υπάρχουν σοβαρές εξελίξεις» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο Τραμπ βρίσκεται ήδη σε περιοδεία στη Μέση Ανατολή, με στάσεις στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Κατάρ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αποκάλυψε επίσης ότι είχε μια «πολύ καλή και παραγωγική» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την οποία συζητήθηκαν οι εξελίξεις σε Ουκρανία, Συρία και Γάζα. Η Τουρκία, άλλωστε, αναδεικνύεται ακόμα μία φορά σε κρίσιμο κόμβο διπλωματικών προσπαθειών, φιλοδοξώντας να φιλοξενήσει τη συνάντηση κορυφής Πούτιν – Ζελένσκι και να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή. Ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε πως η Αγκυρα έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και των δύο πλευρών, ενώ επεσήμανε ότι η συγκυρία προσφέρει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για διπλωματική λύση.
Ο Ζελένσκι εμφανίζεται θετικός στον διάλογο, με την προϋπόθεση πλήρους κατάπαυσης του πυρός, ενώ, όπως δήλωσε, προτίθεται να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο -και μόνο- με τον Πούτιν, αν ο τελευταίος δεχθεί, σημειώνοντας ότι «μόνο ο Ρώσος πρόεδρος μπορεί να διατάξει παύση των εχθροπραξιών». Ωστόσο, το Κρεμλίνο παραμένει σιωπηλό. Ο εκπρόσωπος Τύπου Ντμίτρι Πεσκόφ χαρακτήρισε απαράδεκτα τα «τελεσίγραφα» της Δύσης, ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Ριαμπκόφ υπογράμμισε ότι οι Ρώσοι ετοιμάζονται για συνομιλίες, αλλά προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να μετατραπούν σε «θέατρο δημοσίων σχέσεων».
Στο μεταξύ, το αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων APA και το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο CGTN μετέδωσαν χθες πως ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ θα είναι αυτός που θα ηγηθεί της ρωσικής αντιπροσωπίας στις συνομιλίες με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη, αύριο Πέμπτη, και πως ο Γιούρι Ουσακόφ, βοηθός του Κρεμλίνου για θέματα εξωτερικής πολιτικής, θα είναι επίσης μέλος της αντιπροσωπίας. Η Μόσχα δεν έχει σχολιάσει το ρεπορτάζ. Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ πάντως, από την πλευρά τους, προκρίνουν την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός πριν από την έναρξη διαπραγματεύσεων. Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανίτα Χίμπνερ ξεκαθάρισε πως «δεν μπορούν να υπάρξουν ουσιαστικές ειρηνευτικές συνομιλίες εν μέσω βομβαρδισμών», την ώρα που οι Ευρωπαίοι φαίνεται ότι περιμένουν τις εξελίξεις της Πέμπτης πριν κινηθούν προς την επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία.
Θα παραστεί ο Πούτιν;
Αμερικανικές πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση Τραμπ διατηρεί στο τραπέζι ένα πακέτο αυστηρών κυρώσεων σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών ή άρνησης του Πούτιν να παραστεί. Σύμφωνα με το Bloomberg, μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται δασμοί 500% σε χώρες που αγοράζουν ρωσικά ενεργειακά προϊόντα, αλλά και νέες κυρώσεις σε κινεζικές εταιρίες που προμηθεύουν τη Ρωσία με στρατιωτικό εξοπλισμό. Από την άλλη, ο Ουκρανός πρόεδρος κατηγόρησε τον Πούτιν ότι «φοβάται τη συνάντηση» και θέτει σε κίνδυνο την ειρηνευτική διαδικασία. Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι θα μεταβεί πρώτα στην Αγκυρα για συνάντηση με τον Ερντογάν και μετά στην Κωνσταντινούπολη, εφόσον διασφαλιστεί η παρουσία του Πούτιν.