Η Μαριάννα Τουμασάτου, με αφορμή την παράσταση «Το Κρυφτό», μας καλεί να μιλήσουμε για το «κρυφτό» που παίζεται ανάμεσα σε εμάς και τους άλλους, αλλά κυρίως ανάμεσα σε εμάς και τον ίδιο μας τον εαυτό. Παράλληλα, μιλά για τον ρόλο της στην τηλεοπτική σειρά «Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι», που έχει ήδη αγαπηθεί πολύ από το τηλεοπτικό κοινό.
- Της Μαρίας Ανδρέου
Το «Κρυφτό» ήρθε στη θεατρική Αθήνα και αγκαλιάστηκε μεμιάς από το θεατρόφιλο κοινό… Η υπέροχη Μαριάννα Τουμασάτου και η εξαιρετική Λένα Δροσάκη έδωσαν καρδιά και ψυχή σε ένα έργο που ψυχογραφεί την παθογένεια της κλειστής και αυταρχικής οικογένειας, η οποία συνεχίζει να υφίσταται στη σύγχρονη εποχή, ίσως με έναν αλλιώτικο και πιο υφέρποντα τρόπο που δεν γίνεται αναγνωρίσιμος με την πρώτη ματιά.
Πρόκειται για ένα έργο που εστιάζει στην εργαλειοποίηση της ψυχής από τους ίδιους τους γονείς και την ανικανότητα αναγνώρισης αυτού από τα παιδιά τους. Μια παράσταση που μιλά για την ενοχή και την ταπείνωση, τα κρυφά συναισθήματα, τη φθίνουσα υπόσχεση για μια καλύτερη ζωή, τα κρυμμένα μυστικά, το αδιάκοπο παιχνίδι αποσιώπησης και αποκάλυψης, τις σχέσεις που μας σώζουν ή μας καταστρέφουν και την αλήθεια που συχνά αποκαλύπτεται, όταν δεν υπάρχει πια δρόμος επιστροφής.
Το «ENJOY» συνάντησε στο φουαγιέ του θεάτρου τη δημοφιλή ηθοποιό, η οποία μας έβαλε στην ιστορία, αναφερόμενη στην υπόθεση του έργου: Στα Ιωάννινα, δύο αδελφές ζουν υπό τη βαριά σκιά μιας αυταρχικής μητέρας και των μυστικών που στοιχειώνουν την οικογένεια. Η Ηρώ, μεγαλύτερη και καλλιτέχνις με ταλέντο στη ζωγραφική, παλεύει με τις αδυναμίες της και τη δική της ευαλωτότητα, ενώ η μικρότερη αδελφή της φαίνεται να γνωρίζει περισσότερα από όσα αποκαλύπτει. Το έργο κινείται διαρκώς μπρος και πίσω στον χρόνο, φωτίζοντας παρελθόν και παρόν, ενοχές και ψευδείς ερμηνείες, στιγμές αγάπης και ζήλιας, καθώς οι δύο γυναίκες παίζουν το δικό τους αδυσώπητο κρυφτό με την αλήθεια. Οταν η μητέρα τους πεθαίνει, οι σχέσεις δοκιμάζονται και οι κατηγορίες γίνονται όπλα, οδηγώντας σε μια αλυσιδωτή τραγωδία που ξεπερνά τα όρια της συγγένειας. Στο τέλος, οι αλήθειες φανερώνονται, αλλά η συνειδητοποίηση έρχεται πολύ αργά.
Η αγαπητή ηθοποιός μάς μιλά και για τον ρόλο της στην τηλεοπτική σειρά «Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι», όπου υποδύεται την Αννα Σαραντάρη, τη θεία της πρωταγωνίστριας Μαγδαληνής, που θα της δώσει την ευκαιρία της μόρφωσης. Το επιτυχημένο βιβλίο της Λένας Μαντά «Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι» μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη σε μία παραγωγή του Alpha και ήδη έχει αγαπηθεί πολύ από το τηλεοπτικό κοινό. Η Μαριάννα Τουμασάτου αναφέρει για τη σειρά: «Αυτό που επιθυμούν περισσότερο απ’ όλα οι ηρωίδες είναι να απομακρυνθούν από το πατρικό τους σπίτι στον Ολυμπο και να χτίσουν τις δικές τους ζωές. Οταν το καταφέρνουν, καταλαβαίνουν πως μερικές φορές πρέπει να προσέχουμε τι ευχόμαστε».
Κυρία Τουμασάτου, οι οικογενειακές σχέσεις είναι δύσκολες; Ακουγα μια συνέντευξη του ηθοποιού Γιάννη Μπέζου που έλεγε ότι η οικογένεια στην Ελλάδα μοιάζει πολλές φορές με χούντα και είναι χειρότερη σε συμπεριφορά ακόμη και από τον πιο σκληρό δικτάτορα. Το «Κρυφτό» αναφέρεται σε μια δεσποτική μάνα που φέρνει στα άκρα τις δύο κόρες της…
Υπάρχουν πολλών ειδών οικογένειες. Υπάρχουν οι ωραίες, τρυφερές οικογένειες, αλλά και οι προβληματικές, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στις κλειστές κοινωνίες της επαρχίας. Υπάρχουν οι οικογένειες της αγάπης, της αλληλεγγύης, της θυσίας, της θαλπωρής που στήριξαν και στηρίζουν την ελληνική οικογένεια, μέσα στα Μνημόνια, στην πανδημία, στην οικονομική κρίση και την ακρίβεια με τους ζεστούς δεσμούς ανάμεσα στα μέλη τους. Υπάρχουν και οι άλλες με τα κρυμμένα μυστικά και ψέματα, το συμφέρον, τις ψυχρές και τυπικές σχέσεις, όπου επικρατούν ο φόβος και η μοναξιά. Στο έργο μας, το «Κρυφτό», οι ηρωίδες έχουν μεγαλώσει σε μια παραδοσιακή οικογένεια, μιας παλαιάς κλειστής κοινωνίας, που τις περιορίζει και έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στον ψυχισμό τους. Τους έχει βάλει πολλά εμπόδια στην εξέλιξη, στην ωριμότητά τους, τις έχει καθηλώσει στην κατάθλιψη. Ζουν σε ένα πολύ βαρύ και συντηρητικό περιβάλλον, με αυστηρές κοινωνικές επιταγές και έλεγχο. Το θέμα είναι πως ο άνθρωπος μέσα σε μια κοινωνία και σε μια οικογένεια με σαφή όρια μπορεί να σπάσει τις αλυσίδες και να προσπαθήσει να αναζητήσει την ευτυχία. Γιατί η αναζήτηση της ευτυχίας είναι ένας μεγάλος προσωπικός δρόμος με πολύ αγώνα και πολλές μάχες, αλλά είναι και το νόημα της ζωής. Πρέπει να βρούμε τη χαρά. Την αξίζουμε. Ναι, η ελληνική οικογένεια έχει και πολλή αγάπη και νοιάξιμο, αλλά από την άλλη μεριά μπορεί να έχει και πολλή εξάρτηση, τοξικές και χειριστικές συμπεριφορές και εκβιασμούς. Αλλες φορές αντλούμε από τους γονείς ανιδιοτελή αγάπη, άλλες φορές χειραγώγηση, με αποτέλεσμα να μην κάνουμε αυτό που θέλουμε για να μην τους στενοχωρήσουμε και πάθουν τίποτα και μετά το έχουμε τύψεις στη συνείδησή μας.
Το «Κρυφτό» είναι Ελληνίδας συγγραφέως. Πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει ελληνικό θέατρο; Να γελάμε και να κλαίμε στη γλώσσα μας; Ο Κάρολος Κουν έλεγε, αν δεν υπάρχει και δεν παίζεται ελληνικό έργο στις εγχώριες θεατρικές σκηνές, δεν υπάρχει και ελληνικό θέατρο…
Για μένα όλα είναι σημαντικά, και το ξένο ρεπερτόριο και το ελληνικό. Το βασικό για μένα είναι να υπάρχει καλό θέατρο. Θυμάμαι ότι περάσαμε μια φάση στο θέατρο ξενομανίας. Αλλά ήταν μόδα. Ενας κύκλος ήταν και αυτός και έκλεισε. Δεν πρέπει να αδικούμε τους Ελληνες θεατρικούς συγγραφείς, πρέπει να τους δίνουν βήμα, φτερά. Μετά την πανδημία, που έκλεισε τα θέατρα για δύο συνεχή χρόνια, χρειάζονται όλα τα είδη του θεάτρου, ξένα, εγχώρια, κλασικά, δράματα, κωμωδίες, αστυνομικά, παιδικά, χρειάζεται ξανά να ταξιδέψουμε όλοι μαζί. Το θέατρο είναι τροφή της ψυχής και μεγάλη κοινωνική ανάγκη.
Για εσάς πιο είναι το βασικό θέμα στο «Κρυφτό»;
Ο ανταγωνισμός των δύο αδερφών. Δεν χρειάζεται να ειπωθεί. Είναι εκεί, υπάρχει, αντιλαμβάνεται ως συναίσθημα, αν και δεν επικοινωνείται. Η οικογένεια αυτή είναι βαθιά προβληματική. Αν και δεν μου αρέσει ο όρος τοξικός, δεν μπορώ να τον αποφύγω. Η οικογένεια αυτή έχει μεγάλη τοξικότητα, ζήλια. Μια ζήλια που καταστρέφει τα πάντα, ξεκινά από τη μητέρα, περνά στις κόρες.
Πώς μπορούμε να φεύγουμε από τις τοξικές σχέσεις και δη τις οικογενειακές; Γίνεται καθένας να πάρει τον δρόμο του, όταν τον ενώνουν με την οικογένειά του κοινές ευθύνες, γονείς, κληρονομιές;
Οταν κάτι είναι σαθρό, μας κάνει κακό ψυχολογικά, μας αρρωσταίνει, δεν μας αφήνει να προχωρήσουμε, τότε πρέπει να σπάμε τις αλυσίδες και να ζήσουμε. Εχουμε υποχρέωση στον εαυτό μας να ζήσουμε, να αποτινάξουμε την τοξικότητα, να πολεμήσουμε για την ελευθερία, τη γαλήνη, τη χαρά που αποζητά η ψυχή μας. Αν μας κάνουν κακό οι γονείς μας, τα αδέρφια μας, τα παιδιά μας, οι συγγενείς μας, πρέπει να προχωρήσουμε, να φύγουμε. Δεν γίνεται να πίνουμε συνεχώς το ίδιο πικρό και δηλητηριασμένο νερό. Πρέπει να αλλάξουμε το νερό από την κανάτα. Αν είναι μολυσμένο το νερό, δεν θα το αλλάξουμε; Μια ζωή την έχουμε και κάθε διαδρομή είναι προσωπική, ό,τι δεν μας κάνει καλό πρέπει να το αφήνουμε πίσω μας και να κοιτάμε μπροστά.
Οι γονείς μας πόσο μεγάλο ρόλο παίζουν στην εξέλιξή μας;
Τεράστιο. Μας δίνουν τη ζωή, μας ανατρέφουν, μας μεγαλώνουν τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Μας δίνουν πληροφορίες για τη ζωή, βοηθούν στην εξέλιξή μας. Αλλά και τα παιδιά μαθαίνουν πολλά πράγματα στους γονείς, τους δίνουν μια νέα πραγματικότητα. Και οι γονείς και τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τη σχέση τους. Το θέμα είναι να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των γονέων και των παιδιών. Φυσικά η οικογένεια, πέρα από κοινά θετικά βιώματα, δημιουργεί και τραύματα, τα οποία μετά ως ενήλικες προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε, να συγχωρέσουμε και να ξεπεράσουμε. Ο ρόλος των γονέων είναι θεμελιώδης στην ανάπτυξη ενός παιδιού. Για μένα το βασικό είναι να μάθει ο γονέας στα παιδιά αξίες ζωής και να τους δημιουργήσει ιδανικά. Το να φέρουμε σ’ αυτόν τον κόσμο ένα παιδί με ευγένεια, με σεβασμό, με καλοσύνη, με αγάπη, με γνώσεις είναι το άλφα και το ωμέγα. Ακούω που λένε «Μα δεν έχει τρόπους αυτό το παιδί, πώς φέρεται έτσι;» Κοιτάξτε, τα παιδιά όλου του κόσμου είναι καλά. Οι γονείς να κοιτάξουν να δουν πώς συμπεριφέρονται στο παιδί, τι του μαθαίνουν, τι βιώνει μέσα στο σπίτι. Γιατί, αν ένα παιδί βρίζει και είναι βίαιο, κάτι άσχημο βιώνει στο σπίτι του μέσα, κάτι δεν πηγαίνει καλά στην οικογένειά του. Τα παιδιά έχουν και καλή διάθεση και καλή πρόθεση. Το θέμα είναι τι μαθαίνουμε εμείς στα παιδιά μας, τι χρόνο τους αφιερώνουμε, πώς επικοινωνούμε μαζί τους… Αυτό που λένε πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια είναι πολύ σημαντικό. Και η αγάπη προς την πατρίδα και η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς την οικογένεια είναι πολύ σημαντικά και πρέπει να τα μάθουμε στα παιδιά μας.
Δηλαδή το περιβάλλον, γονείς, σχολείο, φίλοι επηρεάζουν την προσωπικότητα των παιδιών;
Σαφέστατα. Τα παιδιά και συναίσθημα έχουν και καλά είναι και ευγενικά μπορούν να γίνουν. Δεν πιστεύω στα κακά παιδιά. Σε τι περιβάλλον έχουν ζήσει αυτά τα παιδιά; Τι έχουμε επιτρέψει εμείς οι μεγάλοι να δουν, να μάθουν, να ενστερνιστούν; Οι γονείς είναι τα πρότυπα. Αν τα παιδιά μεγαλώσουν δίπλα σε γονείς που σκοπό τους έχουν το χρήμα, την τέλεια εικόνα στο Instagram, να ποστάρουν χλιδάτες διακοπές σε πεντάστερα ξενοδοχεία στο facebooκ, ο κόσμος τους δεν θα έχει ιδιαίτερη πνευματικότητα. Τα πάντα θα γυρίζουν γύρω από την ύλη και το χρήμα. Αν μεγαλώσουν δίπλα σε γονείς με κανένα πολιτικό και ιδεολογικό υπόβαθρο, τότε και το παιδί δεν θα ενδιαφέρεται για τα κοινά και θα είναι αδιάφορο για ό,τι γίνεται στη χώρα του και την ανθρωπότητα. Σήμερα, ας πούμε, υπάρχει αυτή η ακρίβεια στη χώρα, που μας έχει λυγίσει όλους και μας έχει φτάσει στα όρια της φτώχειας, γιατί εμείς το επιτρέψαμε από την αδιαφορία μας. Βλέπεις πλούσιους πολιτικούς στη χώρας μας και τον λαό στην πείνα. Ποιος φταίει για αυτήν την εικόνα; Ποιος δεν ενδιαφέρθηκε; Ποιος δεν μίλησε για αυτή την αδικία στα παιδιά του;
Είδαμε το «πόθεν έσχες» των πολιτικών και μείναμε με ανοιχτό το στόμα από τις καταθέσεις, ενώ η μεγάλη μερίδα του κόσμου παίρνει έναν μισθό που τελειώνει μέσα στο δεκαπενθήμερο…
Και πάλι θα σας πω… Ποιος φταίει γι’ αυτό; Ποιος τους ψήφισε; Ποιος αδιαφόρησε; Χρειάζεται πάλη και ενότητα από τον λαό για να βγούμε από αυτή τη μιζέρια και τη γενικευμένη θλίψη.
Ποιο είναι το κυρίαρχο συναίσθημα των Ελλήνων τα τελευταία χρόνια;
Η απελπισία και ο θυμός. Δύο είναι τα συναισθήματα. Ο θυμός, η οργή, τα νεύρα είναι τεντωμένα. Ο θυμός του κόσμου είναι δυνατός. Αλλά όταν τα παιδιά μας μεταναστεύουν, δεν κάνουν παιδιά γιατί δεν τους φτάνουν τα οικονομικά τους, οι συντάξεις είναι πενιχρές, οι μισθοί είναι της πείνας, τότε ο θυμός πρέπει να γίνει ενέργεια, καύσιμο, να πάρει ο καθένας μας τη ζωή στα χέρια του και όλοι μαζί να αλλάξουμε το σκηνικό. Δεν γίνεται να ζουν πλουσιοπάροχα οι λίγοι και οι πολλοί να φυτοζωούν.
Υπάρχει χαραμάδα ελπίδας;
Ο λαός είχε ενωθεί και αυτό ήταν πολύ θετικό την περίοδο προ Μνημονίων στο Σύνταγμα. Μεγάλες οι διαδηλώσεις με παλμό. Τώρα ενώθηκε ξανά ο λαός στο Σύνταγμα για τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών. Σήμερα ζούμε από τύχη. Ολα φαίνονται να υπολειτουργούν. Σε αυτό το τρένο υπήρχαν παράνομα χημικά και αυτό είναι πλέον σε όλους μας ξεκάθαρο. Τα χημικά αυτά προκάλεσαν τη μεγάλη έκρηξη. Γιατί να μη μάθουν οι γονείς των θυμάτων την αλήθεια; Τα παιδιά αυτά θέλουν δικαίωση. Εφυγαν χωρίς οξυγόνο. Για να υπάρχει κοινωνία, πρέπει να υπάρχει και να λειτουργεί σωστά ο θεσμός της Δικαιοσύνης, αλλιώς δεν υπάρχει δημοκρατία. Τι κοινωνία είναι αυτή που ο πολίτης πρέπει να φοβάται και να τρομάζει για να βρει το δίκιο του; Δεν θέλω μια κοινωνία που ο ένας πατάει τον άλλο και δεν μου φτάνει μια συγγνώμη. Γιατί, αν με πάτησε μια φορά ο άδικος, δεν θα του είναι τίποτα να με ξαναπατήσει. Δεν θέλω τη συγγνώμη του, δεν μου φτάνει. Θέλω να σταματήσει να με πατάει και να μη σκεφτεί στο μέλλον ότι μπορεί να με ξαναπατήσει. Και πώς γίνεται αυτό; Οταν υπάρχει αυστηρή τιμωρία. Οταν οι νόμοι δεν εφαρμόζονται, υπάρχει αναρχία και φαυλότητα.
Πώς είναι τα πράγματα στον χώρο σας; Μπορείτε να ζήσετε με αξιοπρέπεια;
Οι Ελληνες ηθοποιοί κάνουν μεγάλο αγώνα. Τρέχουν σε τρεις δουλειές την ημέρα για να τα βγάλουν πέρα, και σε σειρές και σε θέατρο και σε εκπομπές και σε ταινίες. Και μακάρι από όλες αυτές τις δουλειές να πληρώνονται κιόλας. Σε έναν χρόνο σίγουρα στο θέατρο θα αλλάξουμε και τρεις παραστάσεις. Πολύ δύσκολα τα πράγματα. Και το 2025 είναι ακόμη πιο δύσκολα για τους Ελληνες ηθοποιούς και οικογενειάρχες. Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι απαξιωμένο από το κράτος. Αν δεν υπήρχε το ΕΚΚΟΜΕΔ να χρηματοδοτεί σειρές, θα είχαν πρόβλημα επιβίωσης πολλοί ηθοποιοί ή θα έκαναν άλλες δουλειές.
Αλλά και όλη η ανθρωπότητα περνά δύσκολα οικονομικά και όχι μόνο…
Μα ζούμε έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε κάθε γωνιά της γης έχει ξεσπάσει και μια εστία πολέμου, είτε με μάχες είτε οικονομικά. Ολοι το αντιλαμβανόμαστε πλέον. Πολλοί ακραίοι ηγέτες, μεγάλοι σε ηλικία, πάμπλουτοι, κάνουν κουμάντο σε όλο τον πλανήτη. Τα συμφέροντα των ισχυρών έχουν διαλύσει χώρες με ιστορία, έχουν σκορπίσει τον θάνατο. Για να πάνε και πάλι οι ισχυροί για να τις ανοικοδομήσουν, να βγάλουν χρήματα πάνω στις απώλειες. Τραγικός ο κόσμος μας, μεγάλο το κακό…
Χρειάζεται αγώνας, λοιπόν…
Οπωσδήποτε. Γιατί η ζωή είναι χαρά. Να το γράψεις πολλές φορές αυτό. Η ζωή είναι χαρά, δύναμη και γνώση, και κάποιοι μας θέλουν να μη χαιρόμαστε, να είμαστε αδύναμοι και χωρίς γνώση.
Μέσα από τη σειρά του Alpha «Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι» η ηρωίδα που υποδύεστε, η θεία Αννα, δίνει το χρυσό βραχιόλι της μόρφωσης σε μια από τις ανιψιές της, που διψάει για μόρφωση. Θετικός ρόλος, θετικά μηνύματα…
Το βιβλίο της Λένας Μαντά το έχει διαβάσει σχεδόν όλη η Ελλάδα, τι να πω εγώ για αυτό τώρα… Θα πω το εξής… Ναι, η θεία Αννα δίνει στην ανιψιά της τη δύναμη της γνώσης, τη στηρίζει οικονομικά για να σπουδάσει, την κατεβάζει από το χωριό στην Αθήνα δίπλα της, καθώς θέλει να της δώσει εφόδια στη ζωή, να της αλλάξει τη ζωή. Βλέπει όμως ότι έχει να κάνει και με ένα κορίτσι που έχει το μεράκι της γνώσης, καλό παιδί, βαθιά ευαίσθητο. Η ηρωίδα μου δεν έχει παιδιά και μέσω της ανιψιάς της ζει και αυτή ένα κομμάτι του μητρικού νοιαξίματος, αυτής της μεγάλης χαράς. Δεν υπάρχει κάποια σκιά γύρω από τον ρόλο μου. Πραγματικά θέλει να βοηθήσει την ανιψιά της, αλλά και ο άνδρας της την αγαπά σαν κόρη του. Δεν είναι αρνητικοί ήρωες. Απλά ο άνδρας μου μπλέκει τις δουλειές του με τα ερωτικά της ανιψιάς μου. Αλλά ο κάθε άνθρωπος έχει τη δική του μοίρα, κάνει τις δικές του επιλογές και καθεμία από τα κορίτσια της Θεοδώρας έχει μεγάλη ευθύνη για την πορεία της ζωής της.
Ο σύζυγός σας Αλέξανδρος Σταύρου υποδύεται στη σειρά έναν πλούσιο καπνέμπορο, που παντρεύεται μια μικρότερη γυναίκα, μία από τις πέντε κόρες της Θεοδώρας, και ο γάμος του δεν εξελίσσεται καλά… Η μεγάλη διαφορά ηλικίας είναι επιτρεπτή στα ζευγάρια;
Δεν ξέρω τι είναι αυτό που δένει τα ζευγάρια σε έναν γάμο. Ο Αλέξανδρος Σταύρου και η Αναστασία Παντούση είναι υπέροχοι στους ρόλους τους. Για μένα η διαφορά του ζευγαριού πάνω από είκοσι χρόνια δεν είναι η αιτία των προβλημάτων τους ή η μη έλευση του παιδιού ή η ασθένεια του άνδρα. Το θέμα είναι γιατί αυτή η κοπέλα παντρεύτηκε τον καπνέμπορο. Αν το έκανε για τα λεφτά και τον πλούτο, δεν θα ευτυχήσει. Η μητέρα της το είχε πει, εγώ με τον πατέρα σου δεν είχαμε να φάμε, αλλά αγαπιόμασταν βαθιά. Το συναίσθημα της βαθιάς αγάπης και το γέλιο ανάμεσα στα ζευγάρια τα κρατά ζωντανά και με χαρά. Καθένας σε μια σχέση βγάζει τον πραγματικό του χαρακτήρα, τα πιστεύω του, τον εαυτό του, και οι ηρωίδες της Μαντά έχουν πολύ δυνατό χαρακτήρα και όλες τους είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους… Τα βιώματά τους στο χωριό, η μάνα, ο πατέρας τους, θα τις κάνουν να αντέξουν.
