Οι μόνιμες αυξήσεις που θα δοθούν από το νέο έτος ανέρχονται στο εξευτελιστικό ποσοστό του 2,4%, και αυτό όχι για όλους, καθώς όσοι διατηρούν προσωπική διαφορά θα πάρουν 1,2%
Το 2026 θα είναι άλλη μια χρονιά κατά την οποία ο Κρατικός Προϋπολογισμός προβλέπει ένα σημαντικό πλεόνασμα για τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Αυτό τη στιγμή που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, 6 στους 10 συνταξιούχους λαμβάνουν κάτω από 1.000 ευρώ κύρια σύνταξη.
Ετσι, παρά την επίσημη παραδοχή του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής ότι οι αυξήσεις που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια είναι μικρότερες από τις αθροιστικές αυξήσεις του πληθωρισμού, και συνεπώς οι συνταξιούχοι επί της θητείας του έγιναν φτωχότεροι, η κυβέρνηση αρκέστηκε σε ένα επίδομα ύψους 250 ευρώ (που δόθηκε την περασμένη εβδομάδα με πολλούς κόφτες και εξαιρέσεις), αντί για την πλήρη επαναφορά της 13ης σύνταξης.
Ακόμα χειρότερα, οι μόνιμες αυξήσεις που θα δοθούν από το νέο έτος ανέρχονται στο εξευτελιστικό ποσοστό του 2,4%, και αυτό όχι για όλους, καθώς όσοι διατηρούν προσωπική διαφορά θα πάρουν το μισό, δηλαδή αύξηση 1,2%.
Η ομολογία της αδικίας
Μόλις προ εβδομάδων, στις 14 Νοεμβρίου, στη Βουλή, ο πρωθυπουργός ομολόγησε δημόσια την κατάφωρη αδικία που έχουν υποστεί επί της θητείας του οι συνταξιούχοι. Απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. Νίκου Ανδρουλάκη για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι «ο πληθωρισμός της τελευταίας πενταετίας στην Ελλάδα είναι 20%», για να προσθέσει πως «οι μέσες αυξήσεις των συνταξιούχων, συνολικά επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, είναι 14%. Πράγματι, είναι χαμηλότερες από τον πληθωρισμό, όμως αυτό είναι και απότοκο μιας προβληματικής κατάστασης την οποία εμείς κληρονομήσαμε».
Αυτό που υπονοεί ότι κληρονόμησε ο πρωθυπουργός είναι μία πλειάδα από μνημονιακούς νόμους που πετσόκοψαν τις συντάξεις: από τον νόμο του 2012 -και με δική του υπογραφή- με τον οποίο καταργήθηκαν η 13η και η 14η σύνταξη, μέχρι και τον νόμο Κατρούγκαλου, τον οποίο ουδέποτε κατήργησε, αν και το υποσχόταν ήδη 2 χρόνια πριν κερδίσει τις εκλογές. Αντιθέτως, από τους πρώτους νόμους που ο ίδιος έφερε στη Βουλή το 2019, περιελάμβανε την εκ νέου κατάργηση της 13ης σύνταξης, που είχε επανέλθει με νόμο –και χορηγηθεί στους συνταξιούχους– τον Απρίλιο του ίδιου έτους.
Το… αντίδωρο
Υπό την πίεση των δημοσκοπήσεων και της κοινής γνώμης, που πεισματικά αρνείται να υπακούσει στο αφήγημα των αχρείαστων πλεονασμάτων, η κυβέρνηση θέσπισε ένα μόνιμο ετήσιο επίδομα, που θα δίνεται όπως και φέτος, κάθε Νοέμβριο, ύψους 250 ευρώ. Βεβαίως, αυτό περιέχει τόσο πολλούς και παράλογους περιορισμούς, με συνέπεια να το λάβουν περίπου 1,4 εκατ. συνταξιούχοι και όχι όλοι. Και επιπλέον, τα 250 ευρώ επ’ ουδενί δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τη 13η σύνταξη.
Αποκαρδιωτική είναι, όμως, και η συνολική εικόνα σε ό,τι αφορά τους συνταξιούχους, καθώς πάνω από τους μισούς, ποσοστό 58%, λαμβάνουν κάτω από 1.000 ευρώ μεικτά. Σύμφωνα με την Εκθεση «Ηλιος» του υπουργείου Εργασίας για τον μήνα Σεπτέμβριο, 1.143.782 συνταξιούχοι εισπράττουν συντάξεις χαμηλότερες των 1.000 ευρώ και μόλις 802.932, ποσοστό περίπου 42%, λαμβάνουν υψηλότερες. Μάλιστα, οι νέες συντάξεις για εργαζομένους ιδιωτικού τομέα ανέρχονται σε μόλις 770 ευρώ, την ώρα που για τους πρώην δημοσίους υπαλλήλους η μέση δαπάνη ανήλθε στα 1.359,55 ευρώ.
Τα πλεονάσματα μεγαλώνουν και τα ασφαλιστικά ταμεία ευημερούν
Την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά, δηλαδή οι απόμαχοι της εργασίας εξαναγκάζονται να ζουν υπό ασφυκτική πίεση και χωρίς καμία προστασία από το κράτος στα φαινόμενα αισχροκέρδειας, το… ασφαλιστικό σύστημα ευημερεί. Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του Κράτους που κατατέθηκε στη Βουλή, το 2026 «το ισοζύγιο των ασφαλιστικών ταμείων κατά ESA για το 2026 προβλέπεται να παρουσιάσει πλεόνασμα ύψους 1.107 εκατ. ευρώ».
Ειδικότερα, τα έσοδα προβλέπεται να είναι αυξημένα κατά 1.299 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης κατά 916 εκατ. ευρώ των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές (συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από ρυθμίσεις οφειλών), γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο:
■ στην αύξηση των μισθών και της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, ως αποτέλεσμα του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας,
■ στην περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού,
■ στην εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας και
■ στις μισθολογικές αυξήσεις στον δημόσιο τομέα.
Επιπρόσθετα, αύξηση κατά 464 εκατ. ευρώ προβλέπεται να παρουσιάσουν οι μεταβιβάσεις από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, κυρίως για την κάλυψη των παροχών κύριας σύνταξης. Το σύνολο των δαπανών σε σχέση με το 2025 προβλέπεται να είναι αυξημένο κατά 1.459 εκατ. ευρώ.
Η δαπάνη των κύριων συντάξεων προβλέπεται να είναι αυξημένη κατά 1.153 εκατ. ευρώ ως αποτέλεσμα:
■ της αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από τον μέσο όρο του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου ΓΔΤΚ του προηγούμενου έτους (άρθρο 14 παρ.4 του ν.4387/2016), η οποία προβλέπεται να ανέλθει σε 629 εκατ. ευρώ περίπου, λαμβανομένου υπόψη του μη συμψηφισμού του 50% της αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, και
■ της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων.
Η δαπάνη για τις επικουρικές συντάξεις προβλέπεται αυξημένη κατά 186 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2025, καθ’ όσον αναμένεται να εντατικοποιηθούν εντός του 2026 οι εκκαθαρίσεις που αφορούν περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης και να καταβληθούν τα σχετικά αναδρομικά ποσά στους δικαιούχους.
Επιπρόσθετα, αύξηση κατά 205 εκατ. ευρώ αναμένεται να παρουσιάσει η δαπάνη για τις προνοιακές παροχές και ειδικότερα: (α) η δαπάνη για τις εφάπαξ συνταξιοδοτικές παροχές λόγω της εκτιμώμενης αύξησης του αριθμού των συνταξιοδοτήσεων, κυρίως του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων και (β) η δαπάνη για τα επιδόματα που είναι συνδεδεμένα με το ύψος των κατώτατου μισθού (επιδόματα ασθένειας, μητρότητας, ατυχήματος, εορτών και αδείας κ.λπ.).
