Αγιοι που δεν γνωρίζουμε πότε είναι η γιορτή τους!

Πρόκειται για μορφές που αποτέλεσαν πρότυπο χάρη στη μαχητική στάση ζωής, στα εμπνευσμένα κηρύγματα αλλά και στα θαύματά τους

Aρκετοί είναι οι άγιοι που παρόλο που έχουν καταγραφεί επισήμως στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας δεν είναι ευρύτερα γνωστοί στην πλειονότητα των ορθοδόξων πιστών. Πρόκειται για μορφές που κατέχουν περίοπτη θέση στον χώρο της Ορθοδοξίας και αποτέλεσαν πρότυπο χάρη στη μαχητική στάση ζωής που επέδειξαν, στα θαύματα που επιτέλεσαν και τα εμπνευσμένα κηρύγματά τους. Για πολλούς από αυτούς τους αγίους δεν έχει εξακριβωθεί έως σήμερα -όσο παράδοξο και εάν ακούγεται αυτό- ποια είναι η ακριβής ημερομηνία του εορτασμού τους.

• Από τον Σωτήρη Λέτσιο

Μια σύντομη παρουσίαση αυτής της κατηγορίας των αγίων μπορούμε να την αρχίσουμε από τους Χίλιους Σαράντα Μάρτυρες, των οποίων η μνήμη μαζί με τους μάρτυρες Φωκά, Συμεών, Κόνωνα και Ισαάκ αναφέρεται στο Ιεροσολυμίτικο Κανονάριο. Στους Συναξαριστές, ωστόσο, δεν υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για αυτούς. Πληροφορίες, όμως, διαθέτουμε για τον Αγιο Κοσμά τον Νεομάρτυρα, ο οποίος μαρτύρησε λίγο μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης.

Με διαταγή του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μάξιμου Γ’, που παρέμεινε στο αξίωμα αυτό από το 1478 έως το 1481, ο Μέγας Ρήτωρ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας της Αγίας Σοφίας Μανουήλ συνέταξε ασματική ακολουθία και Κανόνα του Αγίου, τα οποία σώζονται στον 512 Κώδικα της Μονής Ιβήρων του Αγίου Ορους. Λίγο μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης μαρτύρησε και ο Αγιος Πέτρος ο Νέος Ιερομάρτυρας. Ο συγκεκριμένος ήταν ιερέας και μαρτύρησε σε νεαρή ηλικία στην Τραπεζούντα, υπερασπιζόμενος την ορθόδοξη πίστη. Η ασματική ακολουθία και ο κανόνας του Αγίου σώζονται στον Κώδικα 512 της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Ορους.

Δεν τιμάται!

Από την Κύπρο προέρχεται ο Αγιος Λαμπριανός, ο οποίος δεν έχει ούτε ακολουθία ούτε και ημέρα κατά την οποία εορτάζεται, παρότι η Εκκλησία της Κύπρου τον αναγνωρίζει επίσημα ως έναν από τους αγίους της. Η ιδιόρρυθμη αυτή θέση μέσα στην Εκκλησία της Κύπρου τον καθιστά ως τον μοναδικό επίσημα αναγνωρισμένο από την Εκκλησία Αγιο στην Κύπρο, του οποίου η μνήμη δεν τιμάται, αφού το όνομά του δεν συμπεριλαμβάνεται στο εορτολόγιο της Εκκλησίας μας. Δεν είναι γνωστός ο τόπος καταγωγής, ούτε και πότε ακριβώς έζησε ο Αγιος Λαμπριανός. Εάν δεν ήταν ο αγιογράφος Παρθένιος που ζωγράφισε την εικόνα του κάπου στα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα, δεν θα γνωρίζαμε την όψη του.

Πιθανότατα ο Αγιος αυτός να ήταν ένας από τους 300 Αλαμάνους Αγίους, που ήρθαν στην Κύπρο από την Παλαιστίνη και ασκήτευσαν σε διάφορα μέρη του νησιού. Είναι γνωστή σε πολλούς η κατακόμβη του Αγίου Λαμπριανού στην Κάτω Πάφο, ενώ κοντά στο χωριό Εμπα, στην Πάφο, υπάρχει σπηλιά όπου και εκεί επίσης ο εν λόγω Αγιος λατρεύεται. Από την Κύπρο είναι και ο Αγιος Αλέξανδρος, γνωστός ως επίσκοπος Αμαθούντος ο οποίος έζησε το τελευταίο τέταρτο του 8ου αιώνα. Το 787 είχε συμμετάσχει μαζί με άλλους ιεράρχες από την Κύπρο στη Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο, στη Νίκαια, στην οποία ελήφθη η απόφαση της αντικατάστασης της τιμής των ιερών εικόνων. Παρά την έλλειψη περισσότερων και τεκμηριωμένων ιστορικών στοιχείων είναι καταγεγραμμένο ότι αυτός υπήρξε ο δεύτερος Επίσκοπος Αμαθούντος κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών (648-964), του οποίου γνωρίζουμε το όνομα (ο πρώτος είναι ο Ιωάννης, μετά το 654). Ο Αγιος Αλέξανδρος αγνοείται από τους συναξαριστές και η μνήμη του δεν εορτάζεται.

Για τον βίο του Αγίου Ανδρέα Επισκόπου Θεσσαλονίκης πληροφορίες αντλούμε από την ομιλία του Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Λέοντος του Φιλοσόφου, η οποία εκφωνήθηκε κατά τον εορτασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου του 842. Ο Αγιος Ανδρέας καταγόταν από την Ιεράπολη της Συρίας, κοντά στον ποταμό Ευφράτη, και ανήλθε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Θεσσαλονίκης μετά τον Ευξίθεο ή Ευδόξιο. Σε εκείνη την ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος Λέων είχε αναφερθεί και στην επιτέλεση ενός θαύματος από τον επίσκοπο Ανδρέα, ο οποίος είχε θεραπεύσει μια 15χρονη κωφάλαλη Εβραία κατά τη διάρκεια της ιεροσύνης του. Από την επισκοπική θητεία του Ανδρέα βαρύνουσα ασφαλώς σημασία έχει η στάση που τήρησε αυτός έναντι του θεσμού του Βικαριάτου, αφού αντέδρασε τόσο εναντίον της ουσιαστικής λειτουργίας αυτού του θεσμού όσο και κατά των παπικών αξιώσεων εν γένει επί της εκκλησιαστικής επαρχίας του Ιλλυρικού.

Συναθλήτριες

«Συναθλήτρια στο κήρυγμα του Ευαγγελίου» χαρακτήρισε ο Απόστολος Παύλος την Αγία Ευοδία, η οποία υπήρξε μαθήτρια και συνεργάτρια του Παύλου στην Εκκλησία των Φιλίππων. Στη διακονία της η Αγία Ευοδία αντιμετώπισε συχνά πολλούς κινδύνους από όλους εκείνους οι οποίοι ήταν πολέμιοι της ορθόδοξης πίστης. Ο Απόστολος Παύλος στον έπαινό του προς τη συγκεκριμένη Αγία είχε αναφέρει τα εξής: «Η Ευοδία αγωνίστηκε, ταλαιπωρήθηκε και συγκακοπάθησε με μένα στο κήρυγμα του Ευαγγελίου». Η Ευοδία δικαίωσε σε όλη την πληρότητα το όνομα που είχε. Επειδή ευοδία σημαίνει καλό κατευόδιο, καλό ταξίδι, καλή πορεία.

Και έφερε εις πέρας την καλή πορεία της ζωής της, όπως και την πορεία της Ιεραποστολής. Μαζί με την Αγία Ευοδία στο ιεραποστολικό έργο διακρίθηκε και μια δεύτερη συνεργάτρια του Αποστόλου Παύλου στην Εκκλησία των Φιλίππων, η Αγία Συντύχη. Αγωνίστηκε για τη διάδοση της διδαχής του Χριστού κατά τα έτη από το 52 έως το 62 στον τομέα που της όρισε ο ιδρυτής της Εκκλησίας των Φιλίππων. Αγωνίστηκε πολύ και με ζήλο. Γι’ αυτόν τον λόγο και ταλαιπωρήθηκε προκειμένου να τηρήσει τον λόγο του Ευαγγελίου σε όλη την επίπονη διαδρομή της ζωής της.