Μαχσά Αμινί: Η φοιτήτρια που νίκησε τους μουλάδες του Ιράν

«Η αστυνομία ηθών καταργήθηκε από τις Αρχές που τη δημιούργησαν» ήταν τα χθεσινά λόγια του γενικού εισαγγελέα του Ιράν. Αρκούσε μια χούφτα λέξεις για να γίνει πρώτο θέμα η χώρα του σε όλα τα ΜΜΕ του κόσμου. Η Μαχσά Αμινί δεν πρόκειται να ζήσει την επόμενη μέρα αυτής της απόφασης. Τα νιάτα της θυσιάστηκαν και πλήρωσε με το αίμα της για να έρθει η μεγάλη αλλαγή για όλες τις γυναίκες του Ιράν.

Τη φριχτή δολοφονία της ακολούθησαν περισσότεροι από δύο μήνες οργισμένων κι αιματηρών διαδηλώσεων, με πάνω από 300 νεκρούς, εκ των οποίων 50 ανήλικοι και 14.000 συλληφθέντες. Ηταν το πιο βαρύ τίμημα για να περάσει στην Ιστορία ένα από τα σκληρότερα σώματα καταστολής του 21ού αιώνα.

Η αστυνομία ηθών ιδρύθηκε το 2006 από τον τότε πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Ισλαμιστές με πράσινη στολή περιπολούσαν και συνελάμβαναν γυναίκες που δεν φορούσαν μαντίλα και φαρδιά ρούχα. Από τον περασμένο Ιούλιο η μαντίλα έπρεπε να καλύπτει, εκτός από τα μαλλιά, και τον λαιμό και τους ώμους. Η Αμινί την ημέρα της σύλληψής της, στις 13 Σεπτεμβρίου, θεωρήθηκε ότι δεν τη φορούσε σωστά. Τη συνέλαβαν μπροστά στον αδελφό της.

Η Τεχεράνη έκανε τα πάντα για να φανεί ότι ο θάνατός της, τρεις μέρες αργότερα στο νοσοκομείο, προήλθε από πολυοργανική ανεπάρκεια λόγω της υγείας της, αλλά αυτόπτες μάρτυρες και συγγενείς της απέδειξαν ότι ξυλοκοπήθηκε άγρια από τις Αρχές. Από εκεί προήλθε και η εγκεφαλική αιμορραγία.

Η είδηση στις 16 Σεπτεμβρίου ότι δεν βρίσκεται πια στη ζωή άναψε τη σπίθα για τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων ετών στη σκληροπυρηνική ισλαμιστική χώρα. Το πρώτο πλήθος συγκεντρώθηκε έξω από το νοσοκομείο όπου για τρεις μέρες νοσηλευόταν ήδη εγκεφαλικά νεκρή η Αμινί. Μετά εξαπλώθηκε σε όλη την Τεχεράνη και στην υπόλοιπη χώρα, ακόμα και στις πιο συντηρητικές γωνιές.

Διεθνής κατακραυγή

Μπροστά στη διεθνή κατακραυγή και στον πανεθνικό ξεσηκωμό στο Ιράν, το καθεστώς της Τεχεράνης αποφάσισε χθες να κάνει ένα βήμα πίσω. Επί σχεδόν δυόμισι μήνες οι διαδηλώτριες φώναζαν «γυναίκα, ζωή, ελευθερία», σκίζοντας τα χιτζάμπ τους και κόβοντας τα μαλλιά τους. «Στην Κόλαση η αστυνομία της ηθικής» ήταν ένα από τα κεντρικά συνθήματα του κόσμου.

Σύντομα οι μαζικές διαδηλώσεις πήραν μορφή γενικής αποδοκιμασίας. Για την πολιτική καταστολή, τη λογοκρισία, τη διαφθορά και τα οικονομικά σκάνδαλα του ιρανικού καθεστώτος. Στο στόχαστρο μπήκε και ο πιο ισχυρός άνδρας της χώρας, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Το καθεστώς τρομοκρατήθηκε από αυτή την εξέλιξη και γι’ αυτό αποφάσισε τη χθεσινή αναδίπλωση.

Τα τελευταία χρόνια οι Ιρανές είχαν ήδη γίνει πιο τολμηρές, αλλά πάντα εντός των περιορισμών που είχαν ξεκινήσει από το 1979 με την ισλαμική επανάσταση, όταν η ενδυμασία των γυναικών έγινε η κεντρική ιδεολογική ταυτότητα του κυβερνώντος κληρικού κατεστημένου. Φορούσαν πια και χρωματιστά ενδύματα και σε ορισμένες περιπτώσεις άφηναν επίτηδες τις μαντίλες να πέφτουν στους ώμους τους. Η αστυνομία ηθών κάποιες φορές έκανε τα στραβά μάτια.

Αμφιλεγόμενες εκλογές

Όμως, όλα άλλαξαν ξανά όταν από τον Αύγουστο 2021 ανέλαβε πρόεδρος του Ιράν ο φανατισμένος ισλαμιστής Εμπραχίμ Ραϊσί, ύστερα από αμφιλεγόμενες εκλογές. Οι εντολές ήταν για πλήρη εφαρμογή του νόμου για τη μαντίλα. Η απανθρωπιά των Ιρανών αστυνομικών με συλλήψεις, κατάρες και ξυλοδαρμούς μέχρι θανάτου νεαρών γυναικών επέστρεψε.

Η Δύση άκουσε με ανακούφιση τη χθεσινή δήλωση του εισαγγελέα. Είναι αμφίβολο, όμως, αν η δυναμική των διαδηλώσεων στο Ιράν εξασθενήσει. Η οργή στρέφεται πλέον ενάντια σε όλο το φάσμα του κατεστημένου της χώρας. Ζητούν την άμεση αποπομπή του Αλί Χαμενεΐ από την εξουσία.

Ακόμα ένα πλήγμα κατά της διεθνούς εικόνας του Ιράν προήλθε από το Μουντιάλ. Οι παίκτες της Εθνικής ομάδας έμειναν σιωπηλοί και ανέκφραστοι κατά την ανάκρουση του Εθνικού Υμνου της χώρας τους στο πρώτο παιχνίδι τους στο Κατάρ με την Αγγλία, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να διαμαρτυρηθούν για όσα εκτυλίσσονται το τελευταίο διάστημα στη χώρα. Η είδηση και τα πλάνα έκαναν τον γύρο του κόσμου.

Ομως, δεν είναι μόνο το Ιράν. Την ίδια ώρα που η Τεχεράνη επιχειρεί να «μαλακώσει» κάνοντας μια παραχώρηση προκειμένου να προστατεύσει το καθεστώς της, ο Ερντογάν θέλει συνταγματική μεταρρύθμιση για την υποχρεωτικότητα της μαντίλας. Ακόμα και στη Δύση, όμως, η αστυνομία ηθών, με άλλη, μη θρησκευτική μορφή, υπάρχει.

Στη χώρα μας, για παράδειγμα, η δημόσια διαπόμπευση και η στοχοποίηση, υπό κυβερνητική αιγίδα, νομικίστικα τυποκτόνα εφευρήματα και πληρωμένα τρολς δεν έχουν να κάνουν με τη θεοκρατία.

Αλλά με όσους δεν τάσσονται με θρησκευτική ευλάβεια στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας» και αντιδρούν στην τυφλή στήριξη της Ουκρανίας («τα πουτινάκια»), στους υποχρεωτικούς διά ροπάλου εμβολιασμούς («οι ψεκασμένοι φταίνε για την πανδημία»), στα ζητήματα ταυτότητας («οι οπισθοδρομικοί»), στις μαζικές υποκλοπές («αφού σε όλο τον κόσμο γίνονται»), στο τεκμήριο αθωότητας που έχει μετατραπεί σε μηχανισμό αρένας με «πετροβολισμούς», στη λογοκρισία στα social media. Τελικά, το Ιράν ίσως να είναι πιο κοντά μας απ’ όσο νομίζουμε. Με άλλη… μαντίλα, όμως.

Βασίλης Γαλούπης

{{-PCOUNT-}}16{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

spot_img

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα