Τη δουλειά ανέθεσε ο Μπακογιάννης, αλλά τις τελικές υπογραφές έβαλε ο Δούκας! «Δεν μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς» λένε από τον Δήμο Αθηναίων
Σε σκάνδαλο που εκκίνησε από τον προηγούμενο δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη και διαιωνίζεται επί δημαρχίας Χάρη Δούκα αναδεικνύεται η υπόθεση του κτιρίου επί της Πατησίων 159, που ενοικιάστηκε αντί εξωφρενικού -και φυσικά εξαιρετικά επιζήμιου- τιμήματος, με στόχο να μεταφερθούν εκεί διάσπαρτες υπηρεσίες, τη στιγμή που κτίρια «μεγαθήρια», ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου, παραμένουν αναξιοποίητα.
- Από τη Μαρία Παναγιώτου & τον Νίκο Τσακανίκα
Συγκεκριμένα, το μίσθωμα για το συγκεκριμένο κτίριο ορίστηκε σε 123.500 ευρώ τον μήνα, δηλαδή σε 1.482.000 ευρώ τον χρόνο, ενώ προβλέπεται και αύξηση μετά την πενταετία.
Ο διαγωνισμός έγινε δε με διαδικασίες-εξπρές, έναν χρόνο περίπου πριν από τις δημοτικές εκλογές, τις οποίες εικάζουμε ότι ο κ. Μπακογιάννης δεν φανταζόταν ότι θα χάσει. Ιδιοκτήτης του κτιρίου, που τελικά ενοικιάστηκε από τον δήμο, φαίνεται να είναι ένα πολυδαίδαλο, σκιώδες εταιρικό σχήμα, το οποίο εκπροσωπεί ο Αζίζ Φράνσις, που επίσης εμφανίζεται ως επικεφαλής του fund BROOK LANE CAPITAL, με έδρα σε Κύπρο και γραφεία στο Λουξεμβούργο, το οποίο συμμετέχει και σε έργο στο Ελληνικό.
Η δε αγορά του επίμαχου κτιρίου θα αποσβεστεί σε λιγότερο από πέντε χρόνια με τη συμφωνία που έκανε με τον κ. Μπακογιάννη. Το ενοικιαζόμενο από τον δήμο πλέον κτίριο ήρθε στα χέρια του Αζίζ Φράνσις μέσω ελληνικής τράπεζας με αντίτιμο 2 με 2,5 φορές μικρότερο από αυτό που θα του πληρώσει συνολικά ο δήμος στα τουλάχιστον εννέα χρόνια του συμφωνητικού μίσθωσης.
Η «δημοκρατία» ζήτησε να δει και τον σημερινό, νέο γενικό γραμματέα του δήμου Βασίλη Μπόκο για κάποιες διευκρινίσεις, αλλά και για να αποκτήσει άποψη για το νέο κτίριο. Ομως, ο κ. Μπόκος, παρά το γεγονός πως απάντησε αρχικώς σε κάποιες ερωτήσεις μας μέσω e-mail, αρνήθηκε μέσω των συνεργατών του να μας δει από κοντά, επικαλούμενος εξαιρετικά φορτωμένο πρόγραμμα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά…
Η ιστορία της μίσθωσης
Η μόνη υπαρκτή ανάγκη του δήμου για μετεγκατάσταση ήταν αυτή της συγκέντρωσης των βασικών υπηρεσιών σε ένα κτίριο για την καλύτερη λειτουργία τους αλλά και την καλύτερη εξυπηρέτηση των δημοτών, όπως δήλωσαν πολλές και διαφορετικές σχετικές πηγές στη «δημοκρατία». Κι αυτό γιατί η μόνη υπηρεσία που έμενε άστεγη λόγω λήξης μισθώματος ήταν η Δημοτική Αστυνομία, η οποία τελικά δεν εγκαταστάθηκε καν στο καινούργιο κτίριο.
Ολες οι άλλες υπηρεσίες ήταν στο ιδιόκτητο κτίριο της Λιοσίων, που συνεπώς υπήρχαν τα χρονικά περιθώρια για να βρεθεί καλύτερη και σίγουρα πιο συμφέρουσα λύση για τον δήμο. Επιπρόσθετα, μια σειρά χρονολογικών «συμπτώσεων» σε σχέση με το συγκεκριμένο κτίριο προκαλεί εντύπωση, μαζί με τη μη ουσιαστική αναζήτηση στην πραγματικότητα άλλων εναλλακτικών από τον δήμο, αλλά και τον ολοφάνερα φωτογραφικό διαγωνισμό που προκηρύχθηκε – και, φυσικά, το υπέρογκο αντίτιμο.
Ο Κώστας Μπακογιάννης ανέλαβε τη δημαρχία του μεγαλύτερου δήμου της χώρας τον Μάιο του 2019. Λίγους μήνες αργότερα, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2019, ο επιχειρηματίας Αζίζ Φράνσις, σύστησε την BRACER INVESTMENT PROPERTIES II, την εταιρία που, όπως προκύπτει, δημιουργήθηκε με μόνη στόχευση την αγορά του συγκεκριμένου κτιρίου, το οποίο είχε περάσει σε ελληνική τράπεζα, ύστερα από πτώχευση εταιρίας που το είχε στην ιδιοκτησία της. Εξάλλου, η BRACER διαγράφηκε από το εμπορικό μητρώο τον Ιούλιο του 2023, καθώς συγχωνεύτηκε με την AMADEUS INVESTMENT A.E., μια μεγαλύτερη εταρεία του ίδιου εταιρικού σχήματος, λίγο δηλαδή αφότου κέρδισε τον διαγωνισμό στον οποίο ήταν και η μόνη συμμετέχουσα.
Οπως αναφέρεται στις οικονομικές καταστάσεις της BRACER για το έτος 2020, «η εταιρία, εντός της τρέχουσας χρήσης, προέβη στην αγορά ενός επενδυτικού ακινήτου επί της οδού Πατησίων 159 και Αγαθουπόλεως, στον Δήμο Αθηναίων, συνολικής αξίας € 6,216 χιλ. ευρώ, το οποίο προορίζεται να λειτουργήσει ως εμπορικό κέντρο. Το επενδυτικό ακίνητο που έχει στην κατοχή της η εταιρία εκτιμήθηκε σε εύλογη αξία ποσού 9,864 χιλ. ευρώ». Δηλαδή, για την απόκτησή του, ο επιχειρηματίας έδωσε το ποσό των 6.216.000 ευρώ στην τράπεζα. Οι επίσημες ζυμώσεις στον δήμο για την εγκατάσταση των υπηρεσιών σε αυτό το κτίριο ξεκινούν το 2021, αν όχι νωρίτερα. Ακολουθεί μια αλληλουχία γεγονότων, δηλαδή, που μοιάζει ενορχηστρωμένη με μεγάλη ακρίβεια.
Επιχειρήματα απόρριψης
Πληροφορίες της «δημοκρατίας» αναφέρουν πως στο τραπέζι των συζητήσεων έπεσαν διάφορα σενάρια, όπως η περίπτωση εγκατάστασης στο οκταώροφο κτίριο της Πειραιώς 64 (πρώην ΙΚΑ), ένα από τα κτίρια του e-ΕΦΚΑ που είχε ανακοινωθεί πως θα αξιοποιήσει το Δημόσιο (άλλο ένα μεγάλο σκάνδαλο, όπως έχει αναφέρει η «δημοκρατία). Για το συγκεκριμένο κτίριο, βέβαια, που ασφαλώς βρίσκεται πιο κοντά στο δημαρχείο και είναι πιο προσβάσιμο στους δημότες, στοιχειοθετήθηκαν διάφορα επιχειρήματα απόρριψης, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες της «δημοκρατίας», με κεντρικό την παλαιότητά του.
Φυσικά, η επισκευή του, κατά τις εκτιμήσεις, θα κόστιζε απείρως λιγότερο από το συνολικό ποσό που θα καταβάλει ο δήμος στα εννέα έτη μίσθωσης του ακινήτου στην Πατησίων, το οποίο θα είναι μίνιμουμ 13.300.000 ευρώ ή και παραπάνω, αναλόγως της αύξησης που θα αποφασιστεί μετά την πενταετία, με βάση τη σύμβαση. Αυτή ή παρόμοια λύση θα ήταν ασφαλώς πιο μόνιμη.
Τελικά, η προκήρυξη του διαγωνισμού συντάσσεται τον Μάρτιο του 2022, και φυσικά στο κυρίως μέρος της φαίνεται ξεκάθαρα φωτογραφική και στον πιο αδαή! Αναφέρει, για παράδειγμα, πως το κτίριο πρέπει «να βρίσκεται σε μέγιστη απόσταση 2.500 μέτρων από το Παλαιό Δημαρχείο Αθηνών, να απέχει κατά μέγιστον 1.500 μέτρα από τα διοικητικά όρια τουλάχιστον 5 δημοτικών κοινοτήτων του Δήμου Αθηναίων.
Οπως αναφέρουν όσοι επιδοκίμασαν την προκήρυξη ως φωτογραφική, δεν διευκρινίστηκε ποτέ γιατί η απόσταση έπρεπε να είναι έως 2.500 μέτρα από το δημαρχείο κι όχι 2.000 ή 3.000, ή γιατί αντίστοιχα ορίστηκε αυτό το όριο απόστασης από τις 5 δημοτικές κοινότητες. Η κατακύρωση του διαγωνισμού γίνεται τον Σεπτέμβριο του 2022, δηλαδή έναν χρόνο πριν από τις δημοτικές εκλογές. Το ενδιαφέρον είναι ότι η επιτροπή παραλαβής συντάσσει έκθεση παραλαβής πέντε μέρες μετά την οριστική ήττα του Μπακογιάννη, δηλαδή έναν χρόνο μετά, με επιφυλάξεις πάντως.
Ομως, σύμφωνα με σχετικά έγγραφα, το πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής συντάσσεται τον Φεβρουάριο του 2024, όταν δηλαδή τα ηνία του δήμου βρίσκονται στα χέρια του Χάρη Δούκα. Τελικά, η σύμβαση μίσθωσης υπογράφεται τον Μάρτιο του 2024, ενώ η μετεγκατάσταση πραγματοποιείται μερικούς μήνες αργότερα.
Είναι ακατάλληλο για λειτουργία γραφείων, καθώς είχε κατασκευαστεί για εμπορικό κέντρο
Η προηγούμενη δημοτική Αρχή, προκειμένου να πείσει για την αναγκαιότητα ενοικίασης του συγκεκριμένου κτιρίου, είχε ανακοινώσει πως σε αυτό θα στεγαστούν όλες οι βασικές δημοτικές υπηρεσίες, ώστε να είναι συγκεντρωμένες για την καλύτερη εξυπηρέτηση των δημοτών. Ωστόσο, ούτε αυτό έγινε, καθώς δεν μεταφέρθηκαν εκεί, όταν τελικά έγινε η μετεγκατάσταση που ξεκίνησε αρχές Σεπτεμβρίου του 2024 και ολοκληρώθηκε στις αρχές 2025 -όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί-, η Δημοτική Αστυνομία, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και οι τεχνικές υπηρεσίες, οι οποίες έχουν μεγάλο εργατικό δυναμικό. Ετσι, αντί για 700 εργαζομένους, όπως ανέφερε ο αρχικός σχεδιασμός, εργάζονται σήμερα στην Πατησίων κάτι λιγότερο από 500.
Από την αρχή οι Σύλλογοι Εργαζομένων του Δήμου Αθηναίων αντέδρασαν στην πιθανότητα μετεγκατάστασης στην Πατησίων με σειρά εύλογων επιχειρημάτων, όπως η ακαταλληλότητα του κτιρίου, η δύσκολη πρόσβαση για το κοινό, καθώς οι υπηρεσίες που θα μετακόμιζαν αφορούν την εξυπηρέτηση των δημοτών. Το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι ότι το εν λόγω κτίριο, παρότι σχετικά νεόδμητο (δημιουργήθηκε στις αρχές του 2000), δεν κατασκευάστηκε για λειτουργία γραφείων, αλλά για χρήση εμπορικού κέντρου. Το αποτέλεσμα είναι πως οι εσωτερικές επεμβάσεις που χρειάστηκαν για να μετατραπούν τα καταστήματα σε γραφεία με πρόσθετα χωρίσματα ακύρωσαν τη μηχανολογική μελέτη για τον ορθολογικό κλιματισμό του.
Οπως καταγγέλλουν σήμερα στη «δημοκρατία» εργαζόμενοι, υπάρχουν γραφεία που τον χειμώνα είναι κρύα, καθώς εμποδίζεται η ροή ζεστού αέρα, και αντίστοιχα το καλοκαίρι είναι πολύ ζεστά. Τις συνθήκες αυτές επιτείνει το γεγονός πως μεγάλη επιφάνεια του κτιρίου καλύπτεται από γυαλί, δηλαδή ενεργειακά ακατάλληλο υλικό, και φυσικά δεν υπάρχουν παράθυρα που να ανοίγουν. Ειδικά σε ό,τι αφορά το ενεργειακό κομμάτι, το παράδοξο είναι πως η προκήρυξη, στο κομμάτι που περιλαμβάνει τις βασικές επιταγές των διαγωνισμών από τους ΟΤΑ, έλεγε ότι στις όψεις πρέπει να αποφεύγονται τα μεγάλα υαλοστάσια «που επιβαρύνουν το περιβάλλον και την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη των χώρων». Αξίζει, φυσικά, να σημειώσουμε ότι στον… πάνω και τελευταίο όροφο, πολλών τετραγωνικών μέτρων, έχει εγκατασταθεί ο γενικός γραμματέας, Βασίλης Μπόκος, της νέας δημοτικής Αρχής, ο οποίος πλέον διαθέτει γραφείο… αεροδρόμιο. Ισως για να απογειωθεί το έργο του στον δήμο…
Το fund με έδρα στην Κύπρο
Η εταιρία BRACER INVESTMENT PROPERTIES II, που αρχικώς αγόρασε το ακίνητο, είχε πολλά… αδελφάκια: BRACER INVESTMENT PROPERTIES σκέτο και I και ΙΙΙ και V και VI και IV. Ολες αυτές οι εταιρίες δημιουργήθηκαν είτε μέσα στο 2019, δηλαδή αμέσως μετά τις εκλογές, είτε το 2020. Οι περισσότερες δε σήμερα έχουν διαγραφεί ή συγχωνευτεί. H AMADEUS INVESTMENT A.E., στα χέρια της οποίας βρέθηκε τελικά το κτίριο του Δήμου Αθηναίων, είναι παλαιότερη εταιρία (2012), την οποία όμως ανέλαβε έναν μήνα πριν από τις εκλογές του 2019 ο Αζίζ Φράνσις.
Το fund που φέρεται ότι εκπροσωπεί ο ίδιος άνθρωπος και φιγουράρει σε πολλά δημοσιεύματα (BROOK LANE CAPITAL LIMITED) ως αγωγός πολλών επενδύσεων φαίνεται να έχει έδρα στην Κύπρο και δημιουργήθηκε το 2021. Το ίδιο έτος, αλλά λίγο αργότερα, φαίνεται πως δημιουργήθηκε αντίστοιχη εταιρία και στο Λουξεμβούργο. Δεν γνωρίζουμε γιατί φιγουράρει ως διεθνές fund, με κεφάλαια από όλο τον κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Αζίζ Φράνσις εμφανίζεται και σε σειρά άλλων κυπριακών εταιριών, η πλειονότητα των οποίων δημιουργήθηκε από το 2021 και μετά.
Ο Δούκας έβαλε την τελική υπογραφή!
Αναφέρουμε από την αρχή ότι η «δημοκρατία» έστειλε δύο βασικά ερωτήματα στο γραφείο του Χάρη Δούκα, τα οποία απάντησε ο γενικός γραμματέας, Βασίλης Μπόκος.
Τα ερωτήματα ήταν:
«-Θα μπορούσατε να ακυρώσετε τη μίσθωση του ακινήτου; Αν ναι, γιατί δεν το κάνατε;
-Θα μπορούσατε να μειώσετε το ενοίκιο, καθώς το ακίνητο έχει μια σειρά δυσλειτουργίες που θα δικαιολογούσαν μια τέτοια ενέργεια;»
Στο πρώτο ερώτημα ο κ. Μπόκος απάντησε ως εξής: «Το κτίριο αυτό ήταν ένα ακόμη προβληματικό ζήτημα που κληρονομήσαμε από την προηγούμενη δημοτική Αρχή. Η διοίκηση Μπακογιάννη το είχε παραλάβει με επιφυλάξεις τον Οκτώβριο του 2023, οι οποίες όμως δεν ανέτρεπαν τη διαδικασία. Η ακύρωση της μίσθωσης θα συνεπαγόταν σοβαρό οικονομικό κόστος για τον δήμο και αγωγή εκατομμυρίων από τους ιδιοκτήτες, ενώ παράλληλα υπήρχε άμεση ανάγκη στέγασης υπηρεσιών λόγω λήξης μισθώσεων. Με απίστευτη προχειρότητα είχαν σχεδιαστεί οι μετεγκαταστάσεις από την προηγούμενη δημοτική Αρχή, και εμείς καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε συστηματικά τις δυσλειτουργίες που προκύπτουν.
Στο δεύτερο, ο κ. Μπόκος απάντησε: «Η εταιρία AMADEUS INVESTMENT A.E. ζητούσε από τον Νοέμβριο του 2023 μισθώματα, κάτι που απορρίψαμε. Ζητήσαμε αυτοψία και εντοπίστηκαν εκκρεμότητες (π.χ. σύνδεση με φυσικό αέριο). Το ύψος του μισθώματος προέκυψε από διαγωνιστική διαδικασία, δεν επιδέχεται επαναδιαπραγμάτευση και τροποποιείται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Μέσω διαπραγματεύσεων εξασφαλίσαμε πρόσθετα οφέλη για τον δήμο: φύλαξη έως τον Απρίλιο του 2024 με έξοδα της εταιρίας, τοποθέτηση ηλεκτρικών ρολών ασφαλείας και δωρεά φωτοβολταϊκού σταθμού 20 Kw. Το μισθωτήριο υπογράφηκε τελικά τον Μάρτιο του 2024, ενώ τα προβλήματα που εμφανίζονται αντιμετωπίζονται βάσει της σύμβασης».
Για να αξιολογήσει κανείς την κατάσταση, αξίζει αρχικώς να αναφέρουμε πως η τιμή του μηνιαίου μισθώματος για τη συγκεκριμένη περιοχή είναι, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, 40% περίπου πάνω από τις εμπορικές τιμές. Προφανώς, η ενοικίαση του συγκεκριμένου κτιρίου είναι ένα σκάνδαλο που δημιούργησε η διοίκηση Μπακογιάννη, αλλά δεν είναι μικρότερης σημασίας το ερώτημα εάν θα μπορούσε να είχε κάνει κάτι γι’ αυτό η διοίκηση Δούκα.
Ο κ. Μπόκος απάντησε εν ολίγοις ότι η ακύρωση της μίσθωσης συνεπαγόταν αγωγή εκατομμυρίων και πως το ύψος του μισθώματος δεν επιδεχόταν επαναδιαπραγμάτευση, επειδή είχε προκύψει από διαγωνιστική διαδικασία και μπορούσε να τροποποιηθεί μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αραγε, η περίπτωση αυτή δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις; Νομικοί με τους οποίους επικοινώνησε η «δημοκρατία», μελετώντας την υπόθεση, ανέφεραν πως άξιζε δικαστική προσπάθεια με βάση τόσο τη σχετική νομοθεσία όσο και προηγούμενες γνωματεύσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Εξάλλου, σχετικός νόμος για τις ενοικιάσεις κτιρίων από το Δημόσιο (ν. 3130/2003) έδινε πιθανόν τη δυνατότητα στο δημοτικό συμβούλιο να κηρύξει ασύμφορο το αποτέλεσμα της δημοπρασίας, αφού το οριστικό πρωτόκολλο παραλαβής υπεγράφη από τη νέα διοίκηση. Δεν μαθαίνουμε, πάντως, να έγιναν σχετικές προσπάθειες. Πριν από 40 χρόνια ο δήμος έλυσε το σχετικό πρόβλημα με το ιδιόκτητο κτίριο της Λιοσίων. Σήμερα, τι ακριβώς εμπόδισε την πολιτική διοίκηση να βρει ανάλογη λύση;