Το κυνήγι των χρυσών λιρών, που μύθοι και αλήθειες τις ήθελαν να βρίσκονται θαμμένες σε κήπους και κρυμμένες σε σεντούκια, αναθερμάνθηκε λόγω του φόβου για χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας.
Τη διετία 2009-2010 υπολογίζεται ότι έχουν πουληθεί συνολικά πάνω από 200.000 λίρες μόνο από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ο πυρετός του χρυσού χτύπησε και τους Ελληνες, που σπεύδουν να αγοράσουν χρυσές λίρες, αναζητώντας ένα ασφαλές καταφύγιο για τα χρήματά τους εν μέσω κρίσης. Αντίστοιχα πολλοί είναι αυτοί που λόγω προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετωπίζουν έσπευσαν να ρευστοποιήσουν τις λίρες που είχαν στην κατοχή τους για χρόνια.
Στην Ελλάδα η διάθεση της χρυσής λίρας Αγγλίας γίνεται σε όλα τα υποκαταστήματα της Τραπέζης της Ελλάδος και από την Τράπεζα Πειραιώς. Τα επίπεδα αγοραπωλησίας «έσπασαν τα κοντέρ» πέρυσι, όταν η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα είχε χτυπήσει για πρώτη φορά «κόκκινο». Συγκεκριμένα, στο πρώτο τρίμηνο του 2010 είχαν αγοραστεί 50.000 τεμάχια από την Τράπεζα της Ελλάδος και περίπου άλλα τόσα από την Τράπεζα Πειραιώς. Στο πρώτο τρίμηνο του 2011 πωλήσεις καταγράφουν μια υποχώρηση της τάξεως του 30% και διαμορφώνονται στα 25.000 τεμάχια από την Τράπεζα της Ελλάδος και άλλα τόσα από την Πειραιώς.
Η «λιρομανία» είναι εμφανής, αν αναλογιστεί κανείς ότι συνολικά όλο το 2009, οπότε και ξεκίνησε η επενδυτική ανησυχία, πωλήθηκαν μόνο 100.000 λίρες από την Τράπεζα της Ελλάδος και περίπου άλλες τόσες το 2010.
Είναι γεγονός, πάντως, ότι ο χρυσός έχει μεγάλη αξία όχι μόνο λόγω της ψυχολογικής επίδρασης που μπορεί να προσφέρει ένα σπάνιο, καθαρό, πολύτιμο μέταλλο στην ψυχολογία μας. Η αξία του ως «επενδυτικού καταφυγίου» έχει αποδειχθεί σε περιόδους οικονομικού «κραχ», πολέμων και γενικότερα καταστάσεων επικίνδυνων για την παγκόσμια οικονομία, που από τη μια στιγμή στην άλλη μπορούν να μετατρέψουν τους άυλους και μη τίτλους (μετοχές, ομόλογα κ.λπ.), ακόμη και τα χαρτονομίσματα, σε αξιόγραφα χωρίς αντίκρισμα.
Σύμφωνα όμως με τους τραπεζίτες, όσοι ανακάλυψαν τώρα αυτές τις αγορές πρέπει να ξέρουν ότι πάει καιρός που διαπραγματεύονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, οπότε κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν. Οι «σοφότεροι» επενδυτές είχαν μπει στην αγορά χρυσού πριν από δύο χρόνια και τώρα αποχωρούν. Η τιμή της ουγκιάς έχει σπάσει πλέον κάθε προηγούμενο ρεκόρ, γεγονός που αποτελεί σημαντικό ρίσκο για όποιον αποφασίσει τώρα να επενδύσει στο «κίτρινο μέταλλο». Η τιμή πώλησης από την ΤτΕ διαμορφώνεται στα 285,63 ευρώ (δελτίο τιμών 30/6), ενώ λίγες ημέρες πριν είχε αγγίξει νέο ιστορικό υψηλό, στα 297,19 ευρώ (δελτίο τιμών 25/5).
Παράλληλα, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι επιτήδειοι που τον τελευταίο καιρό έκαναν την εμφάνισή τους στην αγορά. Εκμεταλλευόμενοι τη ζήτηση, διοχετεύουν στην αγορά «αλβανικές» και «βουλγαρικές» λίρες, η περιεκτικότητα των οποίων σε χρυσό δεν έχει καμία σχέση με τις «αγγλικές». Παρ’ όλα αυτά οι λίρες «βαφτίζονται» αγγλικές και πωλούνται λίγο φθηνότερα στη μαύρη αγορά.
Πώς προκύπτει η τιμή και ποια διαδικασία ακολουθείται
Η τιμή του χρυσού προκύπτει από τον συνδυασμό δύο ισοτιμιών: χρυσού – δολαρίου και δολαρίου – ευρώ. Οσο η ισοτιμία του ευρώ υποχωρεί, τόσο ανεβαίνει η τιμή του χρυσού, έστω και εάν δεν έχει μεταβληθεί η ισοτιμία του τελευταίου με το δολάριο.
Οσον αφορά τις ράβδους ή πλάκες χρυσού που αγοράζει η ΤτΕ, ο πελάτης τις καταθέτει σε αυτήν προς έλεγχο γνησιότητας, αφού προηγουμένως συμφωνηθεί η τιμή αγοράς. Μετά τον εργαστηριακό έλεγχο και εφόσον διαπιστωθεί η καθαρή περιεκτικότητα σε χρυσό, καταβάλλεται στον πελάτη το αντίτιμο σε ευρώ, επιβαρύνεται όμως με τα έξοδα ελέγχου.
Η ΤτΕ εκδίδει καθημερινά δελτίο τιμών, μερικές φορές πάνω από μία φορά, που καθορίζει την τιμή αγοράς και πώλησης της χρυσής λίρας για συναλλαγές ύψους μέχρι 10.000 ευρώ. Για μεγαλύτερα ποσά, η τράπεζα χρεώνει παραπάνω 20 ευρώ τη λίρα.
Για ποσά άνω των 15.000 ευρώ απαιτείται εκκαθαριστικό Εφορίας που να δικαιολογεί το ποσόν της αγοράς των χρυσών λιρών και, αν αυτό δεν συμβαίνει, θα πρέπει ο αγοραστής να προσκομίσει επιπλέον έγγραφα, π.χ., συμβόλαια πώλησης ακινήτου, οικοπέδου κ.λπ. Η συναλλαγή διεκπεραιώνεται ταχύτερα αν ο αγοραστής πληρώσει με ρευστό, ενώ με επιταγή υπάρχει μεγαλύτερη γραφειοκρατία.
Η «λιρομανία» απαλλάσσει την ΤτΕ από μια σειρά άλλων εξόδων, όπως το κόστος φύλαξης και μεταφοράς στην Ελβετία, όπου πραγματοποιούνται η τήξη των χρυσών λιρών και η μετατροπή τους σε ράβδους χρυσού. Η διαδικασία αυτή απαιτεί την παρουσία υπαλλήλων της κεντρικής τράπεζας, για να διαπιστωθεί ότι δεν πάει χαμένο ούτε ένα γραμμάριο.
Νεκταρία Σταμούλη
Μ.Η.Τ. 232120