Σε εφιάλτη με ανεξέλεγκτες διαστάσεις έχει μετατραπεί (και λόγω της κρίσης) ο εθισμός των νέων στον εικονικό κόσμο του ίντερνετ
Η βουτιά στο κενό που έκανε ο 13χρονος στον Βύρωνα από τον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας του την περασμένη Κυριακή, έπειτα από καβγά με τους γονείς του επειδή ξεχνιόταν με τις ώρες στον υπολογιστή, επαναφέρει στην επικαιρότητα το «ηλεκτρονικό ναρκωτικό» της εποχής, τον εθισμό στο διαδίκτυο. Ο μαθητής υπέστη κατάγματα στα χέρια και πλέον παρακολουθείται από ειδικό ψυχολόγο, ωστόσο υπάρχουν χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα που ασχολούνται νύχτα μέρα με τον διαδικτυακό τζόγο, τα
online παιχνίδια και τα κοινωνικά δίκτυα, ζώντας στον δικό τους εικονικό κόσμο, μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή.
Στο οξύ πρόβλημα έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη επικοινωνίας των παιδιών με τους γονείς εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχει αυξηθεί το ποσοστό των γονιών που λόγω ανεργίας αντιμετωπίζουν τον εφιάλτη της κατάθλιψης ή δουλεύουν δυο και τρεις δουλειές για να τα βγάλουν πέρα, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα παιδιά να εθίζονται στο ίντερνετ. Ενδεικτικό των εκρηκτικών διαστάσεων του προβλήματος είναι το γεγονός ότι στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών του Νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού», που λειτουργεί τα τελευταία επτά χρόνια, έχουν ζητήσει βοήθεια περισσότερα από 400 παιδιά ηλικίας από 14 έως 18 ετών, ενώ σήμερα παρακολουθούνται 20 παιδιά.
Σύμφωνα με την παιδίατρο και επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) Αρτεμη Τσίτσικα, το 1,7% των παιδιών στην Ελλάδα παρουσιάζει εξαρτημένη συμπεριφορά. Πενταπλάσιο ποσοστό εμφανίζει ψυχοκοινωνική δυσλειτουργία (επιθετική συμπεριφορά, απομόνωση, καταθλιπτικά συναισθήματα κ.λπ.), ενώ την ίδια στιγμή το 11% των παιδιών είναι στον «προθάλαμο» του διαδικτυακού εθισμού. «Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να επικοινωνούν με το παιδί τους, να το ρωτούν πώς πέρασε τη μέρα του και κυρίως να συζητούν για οτιδήποτε άλλο το απασχολεί στο σχολείο, στις παρέες του. Αυτές οι σχέσεις εμπιστοσύνης όμως ξεκινάνε από πολύ νωρίς, γιατί όταν το παιδί φτάσει στην εφηβεία, πρέπει να γνωρίζει ότι οι γονείς του θα είναι δίπλα του για να το προστατέψουν και δεν θα το τιμωρήσουν, δεν θα το επικρίνουν» τονίζει η Αρτεμις Τσίτσικα, που προσθέτει πως το ενθαρρυντικό είναι ότι το 70% των παιδιών που παρακολουθούν τα εξατομικευμένα προγράμματα της ΜΕΥ καταφέρνει να απαλλαγεί από τον εθισμό.
Στη ΜΕΥ συνήθως απευθύνονται γονείς ύστερα από παρότρυνση του σχολείου, γιατί οι ίδιοι δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι το παιδί τους είναι εθισμένο. Αλλοι πάλι έχουν απηυδήσει γιατί δεν μπορούν να «ξεκολλήσουν» το βλαστάρι τους από τον υπολογιστή, ενώ υπάρχουν και οι ευαίσθητοι γονείς, που πιστεύουν ότι το παιδί τους είναι εθισμένο, ενώ δεν είναι.
Το προφίλ
Πέντε είναι τα σημάδια του εθισμού στο διαδίκτυο, και όχι μόνο, που πρέπει να προσέχουν οι γονείς:
1. Διατροφή: Το παιδί μπορεί να παχύνει απότομα ή να αδυνατίσει.
2. Υπνος: Συνήθως κοιμάται την ημέρα και μένει ξάγρυπνο όλη τη νύχτα για να παίξει.
3. Σχέσεις: Ξεκόβει απότομα από τους φίλους του και απομονώνεται στο δωμάτιό του.
4. Πέφτει κατακόρυφα η σχολική απόδοσή του και διακόπτει τις εξωσχολικές δραστηριότητές του, π.χ. αθλητισμός, μουσική.
5. Δεν φροντίζει τη σωματική υγιεινή του.
Οι γονείς πρέπει να μιλούν με τα παιδιά
Η σύλληψη του δράκου-παιδεραστή με το βαν την περασμένη Δευτέρα, που σύμφωνα με την Αστυνομία είχε βιάσει εκατοντάδες παιδιά τα οποία «ψάρευε» μέσα από το διαδίκτυο, δημιουργεί επιτακτικά το ερώτημα κατά πόσο οι σημερινοί γονείς μιλούν ανοιχτά στα παιδιά τους για τη διαδικτυακή αποπλάνηση (Grooming). Η απάντηση των ειδικών προκαλεί ανατριχίλα, καθώς μέσα από τα στοιχεία έρευνας που έγινε σε επτά ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αποδεικνύεται ότι οι γονείς δεν συζητούν γι’ αυτό το θέμα με τα παιδιά τους. «Οι γονείς πρέπει να μιλάνε ανοιχτά με τα παιδιά τους και να απαντούν στις ερωτήσεις και τις απορίες τους από πολύ νωρίς» είπε η δρ Αρτεμις Τσίτσικα, επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας.
Ειδικότερα, η έρευνα «Διαδίκτυο και συμπεριφορές εξάρτησης: μελέτη σε Ευρωπαίους εφήβους» που έγινε το 2012 -και είναι η μεγαλύτερη του είδους- σε Ελλάδα, Γερμανία, Ισλανδία, Ολλανδία, Ισπανία, Ρουμανία, Πολωνία περιλαμβάνει τις απαντήσεις 12.000 παιδιών, ηλικίας από 14 έως 17 ετών (2.000 παιδιά από κάθε χώρα). Στην ενότητα που αφορά τη διαδικτυακή αποπλάνηση, τα στοιχεία είναι ανατριχιαστικά, καθώς αναφέρουν ότι το 63% του συνολικού δείγματος επικοινωνεί με αγνώστους στο διαδίκτυο και από αυτούς το 45,7% έχει συναντήσει στο φυσικό κόσμο κάποιον που γνώρισε διαδικτυακά. Ωστόσο, ο κίνδυνος διαδικτυακής αποπλάνησης αποδείχθηκε υψηλότερος στη Ρουμανία, στη Γερμανία και την Πολωνία, ενώ η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό.
Ρίτα Μελά