Πρέπει να βγούμε έξω από το τέλμα

Η Ελλάδα χρειάζεται ένα έξυπνο κράτος. Αποδοτικό και ευέλικτο στη βάσητου δυτικού μοντέλου

Οσα χρήματα κι αν δανειστούμε από τους εταίρους μας, όσες περικοπές κι αν κάνουμε σε μισθούς και συντάξεις, όσα μέτρα περιοριστικής δημοσιονομικής δαπάνης κι αν εφαρμόσουμε, όση λιτότητα κι αν… αποθεώσουμε, καθιστώντας την κυρίαρχη θεότητα στις αδιέξοδες φαντασιώσεις εγχώριων νεοφιλελεύθερων φορέων μείωσης των μισθών και υποβάθμισης του βιοτικού επιπέδου πάντα των άλλων και ποτέ των ίδιων, όσα εκατομμύρια ευρώ κι αν μας «κουρέψουν», πάλι θα είμαστε κολλημένοι στην εκκίνηση ενός σισύφειου μαρτυρίου.
Δύο ειδών προσεγγίσεις υφίστανται όταν ένα κράτος φτάνει σε αδιέξοδο. Η πρώτη προσέγγιση είναι αυτή της καθήλωσης. Μπορούμε για τις επόμενες δεκαετίες να κατηγορούμε ο ένας τον άλλο, συζητώντας αενάως για τα αίτια της κρίσης, δίχως να κάνουμε βήμα πιο πέρα από το σημείο μηδέν. Η δεύτερη προσέγγιση αφορά τη δημιουργική μεταβολή του τρόπου με τον οποίο συλλογικά δρούμε και σκεφτόμαστε, ώστε να παραχθεί προοπτική για τον τόπο.

Χρειαζόμαστε μια σύγχρονη Πολιτεία. Ο πολιτικός διάλογος έχει εξαντληθεί μεταξύ του κράτους-Γαργαντούα και του ισχνού και ανύπαρκτου κράτους, με τις δυο προτάσεις να αγνοούν το σύγχρονο δυτικό παράδειγμα. Η Ελλάδα χρειάζεται ένα έξυπνο κράτος. Αποδοτικό και ευέλικτο στη βάση του δυτικού μοντέλου, που να προάγει την ανάπτυξη με την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και ταυτόχρονα να εξυπηρετεί τις ανάγκες του πολίτη με όρους σύγχρονης και ευέλικτης δημόσιας διοίκησης.

Χρειαζόμαστε διαφορετικό αναπτυξιακό πνεύμα, ώστε να επιτύχουμε την παραγωγή πρωτογενούς πλούτου. Αναβαθμίζοντας το τουριστικό προϊόν μας και τις υποδομές που σχετίζονται με τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Το μοντέλο του Rooms to let όσο κι αν θεωρούμε ότι πουλά, πλέον αφορά μόνο τους Βαλκάνιους γείτονές μας και τους μικρομεσαίους Ρώσους. Αν εξαιρέσει κάποιος τη Σαντορίνη και την ανατολική Κρήτη, ο τουρισμός μας δεν συγκινεί τα υψηλά βαλάντια. Το αγροτικό μοντέλο διοχέτευσης των μικρών σε ποσότητα -αλλά υψηλότατων σε ποιότητα- προϊόντων μας σε επίφοβες αγορές, εξαιτίας της διεθνοπολιτικής ρευστότητας, μας έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο. Γιατί το μεσσηνιακό λάδι δεν μπορεί να κερδίσει την αγορά των κρατών του Κόλπου, της Ωκεανίας ή των ΗΠΑ και παραμένει προσκολλημένο στο όραμα της εισόδου στην Κίνα; Γιατί τα ροδάκινα και τα βερίκοκά μας δεν έχουν ήδη προσανατολισμό στις σκανδιναβικές χώρες, αντί να αναμένουμε την άρση του ρωσικού εμπάργκο που σχετίζεται με τις αδιέξοδες καταστάσεις στην Ουκρανία; Η απάντηση είναι ότι αστοχούμε στην ποιοτικοποίηση των όρων παραγωγής και μεταφοράς, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουμε σημαντικές και σταθερές αγορές, διεκδικώντας την παρουσία μας σε αντίστοιχες ασταθείς, που έχουν χαμηλότερες απαιτήσεις.

Το κυριότερο, όμως, είναι να επιτύχουμε την τεχνολογική μας αναβάθμιση. Στα επόμενα 10 χρόνια η Ελλάδα θα πρέπει να έχει μεταμορφωθεί σε παραγωγό υψηλής τεχνολογίας, ενεργειακά αυτόνομο, συμμέτοχο στις εξελίξεις της Γ΄ Βιομηχανικής Επανάστασης. Ασφαλώς κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με το να πείσει η Πολιτεία το πλέον σοβαρό επιχειρηματικό κομμάτι του τόπου, τους εφοπλιστές, ότι είναι προς το συμφέρον τους να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα, ενώ η υιοθέτηση ενός ξεκάθαρου νομικού πλαισίου λειτουργίας και άμεσης επίλυσης των επιχειρηματικών διαφορών θα προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Μα πάνω από όλα χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι σε εμάς έλαχε ο κλήρος να σφίξουμε τα δόντια και να οδηγηθούμε με ασφάλεια έξω από το τέλμα. Με δημιουργικό πνεύμα, κοσμοπολιτισμό και αίσθηση καθήκοντος.

Σπύρος Λίτσας