Το άλσος όπου ο Πλάτων ίδρυσε τη σχολή που άλλαξε για πάντα τη φιλοσοφία και την επιστήμη
Η ίδρυση του θρυλικού σχολείου
Η Ακαδημία Πλάτωνος ιδρύθηκε γύρω στο 387 π.Χ. από τον Πλάτωνα, σε ένα ιερό άλσος αφιερωμένο στον ήρωα Ακάδημο, απ’ όπου πήρε και το όνομά της.
Ο χώρος αυτός θεωρούνταν ιερός ήδη από τα μυθικά χρόνια, καθώς εκεί λέγεται ότι ο Θησέας είχε κρύψει την Ελένη. Από σεβασμό στη μυθική αυτή παράδοση, οι Σπαρτιάτες δεν κατέστρεψαν ποτέ το άλσος, ακόμη και όταν εισέβαλαν στην Αττική.
Η Ακαδημία λειτούργησε αδιάκοπα για σχεδόν δέκα αιώνες, μέχρι το 529 μ.Χ., οπότε έκλεισε με διαταγή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, σηματοδοτώντας το τέλος του αρχαίου ελληνικού φιλοσοφικού κόσμου.
Το πνεύμα της γνώσης και των ιδεών
Η Ακαδημία δεν ήταν απλώς μια σχολή φιλοσοφίας· ήταν ένα κέντρο έρευνας, μαθηματικών και πολιτικής σκέψης. Ο ίδιος ο Πλάτων έθεσε στο υπέρθυρο της σχολής τη φράση:
«Μηδείς ἀγεωμέτρητος εἰσίτω μοι τῇ θύρᾳ», δηλαδή «κανείς αδαής στη γεωμετρία να μην εισέλθει εδώ».
Για τον Πλάτωνα, τα μαθηματικά ήταν το μονοπάτι προς τον κόσμο των ιδεών και του θείου.
Η εκπαίδευση στην Ακαδημία δεν περιοριζόταν στα λόγια, αλλά στόχευε στην πνευματική άσκηση και τη διαμόρφωση του ανθρώπου που κατανοεί τη λογική τάξη του κόσμου.
Οι μαθητές και οι διάδοχοι
Από την Ακαδημία πέρασαν μεγάλες μορφές της αρχαιότητας, όπως ο Αριστοτέλης, ο Θεαίτητος, ο Εύδοξος ο Κνίδιος και ο Ευκλείδης.
Ο Διογένης Λαέρτιος χωρίζει την ιστορία της Ακαδημίας σε τρεις περιόδους: την Παλαιά, τη Μέση και τη Νέα, με διαδοχικούς σχολάρχες από τον Σπεύσιππο και τον Ξενοκράτη έως τον Πρόκλο και τον Δαμάσκιο, τον τελευταίο επικεφαλής της σχολής.
Κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους, η Ακαδημία γνώρισε δύσκολες περιόδους· λεηλατήθηκε από τον Σύλλα το 86 π.Χ. και αργότερα ανασυστάθηκε προσωρινά από τον Αντίοχο τον Ασκαλωνίτη.
Παρά τις καταστροφές, η φήμη της επέζησε μέσα στους αιώνες, ως σύμβολο της ελληνικής παιδείας.