Στη διεθνοπολιτική ανάλυση η καταγεγραμμένη έννοια του «κομβικού κράτους» (pivotal state) υφίσταται από την εποχή του πολιτικού γεωγράφου σερ Χάλφορντ Μακίντερ, ο οποίος της αποδίδει την έννοια του αποφασιστικού παίκτη (hot spot) στις διεθνοπολιτικές εξελίξεις.
Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το ζήτημα του «κομβικού κράτους» εμφανίζεται ξανά, τη φορά αυτή ως ο αποφασιστικός παράγοντας που μπορεί να παράξει αυξημένα φορτία ασφάλειας, σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης σε μια περιοχή ή στο σύστημα γενικώς. Παραδείγματα κομβικών κρατών μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι η Ιαπωνία, τα σκανδιναβικά κράτη, η Μποτσουάνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.ά. Παράγοντες δηλαδή που δεν είναι μεγάλες δυνάμεις, αλλά με την παρουσία τους προσδίδουν σταθερότητα στα υποσυστήματα όπου δραστηριοποιούνται.
Δανειζόμενος λοιπόν στοιχεία από το θεωρητικό και εμπειρικό πλαίσιο της διεθνοπολιτικής ανάλυσης, στο πλαίσιο της διεπιστημονικής συνεννόησης, και εντάσσοντας αυτά στο εφαρμοστικό πλαίσιο της αστικής ανάπτυξης (urban development), υποστηρίζω την ακόλουθη υπόθεση εργασίας, που αξίζει να σημειωθεί ότι αποτελεί μια πρωτότυπη προσέγγιση που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη διημερίδα που διοργάνωσε η Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, στις 22 και 23 Οκτωβρίου.
Η Θεσσαλονίκη αποτελεί κομβική πόλη για την Ελλάδα. Υποστηρίζω τη θέση αυτή επιχειρηματολογώντας ότι η Θεσσαλονίκη διαθέτει τους υποκειμενικούς συντελεστές ισχύος καθώς και τις υποδομές ήπιας ισχύος που την καθιστούν κινητήριο μοχλό για την ανασύνταξη του ελληνικού κράτους και της οικονομίας σε επίπεδο πρωτογενούς ανάπτυξης και διαδικασία παραγωγής πλούτου.
Από γεωγραφικής άποψης η Θεσσαλονίκη αποτελεί τη φυσική έξοδο των υπολοίπων κρατών της Βαλκανικής προς τη Μεσόγειο Θάλασσα, διαθέτοντας μάλιστα το πλέον εξελιγμένο πλαίσιο από άποψη τεχνητών υποδομών και γεωγραφικής θέσης αυτό του λιμένος Θεσσαλονίκης, που αποτελεί εμπορικό αλλά και στρατιωτικό κόμβο συντονισμού και ελέγχου των οικονομικοπολιτικών εξελίξεων στη Χερσόνησο του Αίμου.
Από άποψη πολιτισμικής υπεραξίας η Θεσσαλονίκη αποτελεί ένα κόσμημα ανάδειξης των διαφορετικών φάσεων της βυζαντινής αρχιτεκτονικής τεχνοτροπίας αλλά και των βυζαντινών τεχνικών οικοδόμησης οχυρώσεων ευρείας κλίμακας, ενώ σε συνδυασμό με την Πέλλα και τη Βεργίνα διαμορφώνει ένα σημειολογικό τρίγωνο ανάδειξης μιας από τις πλέον λαμπρές στιγμές της εξέλιξης του Ελληνισμού, αυτή του μακεδονικού βασιλείου. Τέλος η Ρωμαϊκή Αγορά αποτελεί σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της ρωμαϊκής περιόδου σε όλη τη ΝΑ Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Επίσης, η εγγύτητα της πόλης στη Χαλκιδική την καθιστά πύλη εισόδου και εξόδου μεγάλου αριθμού τουριστών κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, ενώ οι δυο σημαντικοί ορεινοί όγκοι, ο Ολυμπος και ο Βόρας αντιστοίχως, που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την πόλη, διατηρούν την τουριστική κινητικότητα σε υψηλά επίπεδα ακόμα και τους χειμερινούς μήνες. Τέλος, η ήπια ισχύς της πόλης αυξάνει υπέρμετρα επειδή αποτελεί την πύλη εισόδου στο Αγιο Ορος, κορυφαίο κέντρο του χριστιανισμού με παγκόσμια ακτινοβολία αλλά και απροσμέτρητος θησαυρός βυζαντινής αρχιτεκτονικής, κειμηλίων, σπάνιας χλωρίδας κ.ά.
Εκατό χρόνια η Θεσσαλονίκη ελεύθερη, δίχως ποτέ να λείψει από τις κορυφαίες στιγμές της εθνικής ολοκλήρωσης. Κομβική πόλη για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας. Αρκεί η Πολιτεία να αξιοποιήσει τις δυνάμεις της πόλης και η πόλη να πιστέψει στον εαυτό της με εμμονή στην εξωστρέφεια, αφήνοντας οριστικά πίσω της τους παράγοντες αυτούς που λειτουργούν ως πυλώνες αλλοίωσης των πλεονεκτημάτων της.
Μ.Η.Τ. 232120