Στο κυριακάτικο σημείωμά μου της προηγούμενης εβδομάδας ανέλυσα τη διάσταση και τα ποιοτικά προαπαιτούμενα των εκλογών σε αυτοδιοικητικό επίπεδο. Ασφαλώς και δεν διεκδικώ τα πρωτεία της πρωτότυπης σκέψης. Η πλειονότητα των πολιτών γνωρίζει και αντιλαμβάνεται πλέον ότι η κομματικοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι ένας άτοπος αναχρονισμός.
Οι εκλογές όμως αυτής της Κυριακής είναι ξεκάθαρα πολιτικές και η κάλπη θα παράξει ένα κομβικό πολιτικό αποτέλεσμα που θα αφορά το μέλλον της Ελλάδας, αλλά και το επόμενο βήμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ένα πολυπολικό διεθνές περιβάλλον. Η κρισιμότητα της εκλογικής διαδικασίας αναφορικά με το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι φανερή, αφού το διακύβευμα επικεντρώνεται στον τρόπο που το Ευρωκοινοβούλιο, η Επιτροπή αλλά και η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα θα λειτουργήσουν για τα επόμενα πέντε χρόνια που αποτελούν μια κρίσιμη χρονική καμπή για τη συνοχή της Ενωσης. Το είδος δε της λειτουργίας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό, ίσως σε μεγαλύτερο απ’ ό,τι θα επιθυμούσε ακόμα και ο πλέον προωθημένος θιασώτης της «ευρωεμβάθυνσης», τις ζωές όλων μας.
Ο έγκριτος «Economist» της προηγούμενης εβδομάδας για άλλη μια φορά δίνει τον ρυθμό στις εξελίξεις με ένα άρθρο που αναδεικνύει ξεκάθαρα τη διάσταση του ευρωρεαλισμού, μια ιδεολογικοπολιτική προσέγγιση που πλέον κερδίζει χώρο και ουσία στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων, τοποθετούμενος ξεκάθαρα απέναντι στο στείρο ευρωσκεπτικισμό και στον ανέξοδα ουτοπικό ευρωενθουσιασμό. Με τίτλο «Europe goes to the Poles» και με μια εικόνα που οι κορυφαίοι ηγέτες της Ενωσης αντιμετωπίζουν το άγος της δαντικής κόλασης, ο «Economist» καταθέτει μια πρόταση που μπορεί να δώσει το φιλί της ζωής στην Ενωση. Η θέση του συντάκτη του άρθρου είναι ότι η Ευρώπη οφείλει να αποδώσει ξανά πολιτικές εξουσίες στα εθνικά Κοινοβούλια που να αφορούν την οικονομία, τις κοινωνικές πολιτικές και την αποφασιστική έγκριση τον προϋπολογισμών. Με άλλα λόγια, ζητά και θέτει το κομβικό ζήτημα προς τις Βρυξέλλες η Ενωση να γίνει πάλι μια συμμαχική σύνθεση αμοιβαίων πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων και όχι η απόληξη μιας ασαφούς «εμβάθυνσης» που ουδείς εξ όσων την επικαλούνται αντιλαμβάνονται τι απαιτεί, τι προϋποθέτει και πού μπορεί να οδηγήσει την Ευρώπη.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα κρίνει αν οι συνταγές λιτότητας που για τον Νότο παρουσιάστηκαν ως μονόδρομος θα επιβραβευτούν από τα εκλογικά σώματα, κυρίως αυτά που βίωσαν σκληρά στο πετσί τους το απότοκο αυτών τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ή αν οι επιλογές λιτότητας θα τεθούν υπό αμφισβήτηση και θα οδηγηθούν στο περιθώριο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Επίσης, αύριο κρίνεται αν η Ευρώπη θα συνεχίσει να είναι μια συμμαχία κρατών ή θα προχωρήσει σε μια εμβάθυνση που το μόνο που έχει να προσφέρει στη μέση της πορείας είναι ο αποσυντονισμός του επιτυχημένου ευρωπαϊκού πειράματος και η επιστροφή της Ευρώπης σε μια εποχή όπου οι προοπτικές συνεννόησης θα είναι σαφώς λιγότερες σε ένταση και ποιότητα απ’ ό,τι οι προοπτικές σύγκρουσης και ρήξης. Τέλος, το αυριανό αποτέλεσμα θα κρίνει αν οι Ευρωπαίοι αποδοκιμάζουν τις νεοναζιστικές, φασιστικές, σοβινιστικές, αντισημιτικές ολικές επαναφορές ενός εφιάλτη από το παρελθόν ή αν θα οδηγήσουν οριστικά τους παράγοντες αυτούς στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Ολα τα παραπάνω αποτελούν κομβικά ζητούμενα για το μέλλον της Ευρώπης και διαπερνούν με περισσή ένταση το σύνολο των κρατών-μελών.
Η ψήφος αύριο είναι εξόχως πολιτική. Αν θεωρήσουμε ότι η Ευρώπη διαμορφώνεται μέσα από την Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό και την εδραίωση της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας, καθώς επίσης και από τους κομβικούς πολέμους (Τριακονταετής, Ναπολεόντειοι, Γαλλοπρωσικός, Α&Β Παγκόσμιος Πόλεμος) και τις δομικές επαναστάσεις (Γαλλική, Ελληνική, Γερμανικές του 1848-1849, Ιταλική), τότε το αυριανό αποτέλεσμα θα κρίνει αν στο τέλος της ημέρας… στραβός είναι ο ευρωγιαλός ή αν στραβά ευρωαρμενίζουμε.
Σπύρος Λίτσας
Μ.Η.Τ. 232120