Μπορούσε η κυβέρνηση να κάνει αλλιώς στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές; Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, όταν η συμφωνία κλείσει οριστικά. Το θρίλερ με την τριμερή στις Βρυξέλλες κατέδειξε ότι είμαστε προ των πυλών ενός συμβιβασμού, είτε με παράταση εννέα μηνών είτε με νέο πρόγραμμα. Ας μην παίζουμε όμως με τις λέξεις. Μνημόνιο θα είναι και μάλιστα σκληρό. Τώρα πια αυτό το θέμα έχει ξεκαθαρίσει.
Ομως, όποιος επιχειρήσει να βγάλει από τώρα οριστικά συμπεράσματα για το τι πήρε και τι έχασε η Ελλάδα το ξημέρωμα της Πέμπτης είναι πιθανό να πέσει έξω. Οπως άλλωστε έχει αποδειχτεί, πολλές εξελίξεις στη «μάχη» με τους δανειστές αλλιώς παρουσιάστηκαν στην αρχή και αλλιώς εξελίχθηκαν. Απλά θυμίζω ότι, όταν αποφασίστηκε το περιβόητο «κούρεμα» που τελικά έκανε η κυβέρνηση Παπαδήμου, οι ελληνικές εφημερίδες το άλλο πρωί… πανηγύριζαν (πλην της «δημοκρατίας», που έγραφε τότε «κέρδισαν όλοι εκτός από την Ελλάδα»). Φυσικά γρήγορα αποδείχτηκε πόσο καταστροφική ήταν εκείνη η «λύση».
Επομένως, επειδή ακόμα οι εξελίξεις τρέχουν, όλα είναι ρευστά. Υπάρχουν όμως ορισμένα δεδομένα που μόνο αισιοδοξία δεν μπορούν να δημιουργήσουν.
1 Η κυβέρνηση έχει ήδη αποδεχτεί τη λήψη επώδυνων μέτρων (ΦΠΑ, κατάργηση των πρόωρων συντάξεων κ.λπ.) που τώρα πρέπει να δρομολογήσει.
2 Μεγάλες και βασικές υποσχέσεις (για κατώτατο μισθό, κατάργηση ΕΝΦΙΑ και 13η σύνταξη) πάνε περίπατο οριστικά.
3 Η Ελλάδα παραμένει όμηρος των διαθέσεων των δανειστών, επομένως το «μαρτύριο» της σταγόνας (ως προς τη χρηματοδότηση) θα συνεχιστεί.
Ολο αυτό είναι ένα απόλυτα μνημονιακό πλαίσιο, που δρομολογείται χωρίς να υπάρχει προς το παρόν στον ορίζοντα κάποιο «δώρο» της άλλης πλευράς, το οποίο θα μπορούσε να δώσει προοπτική εξόδου από τον φαύλο κύκλο της λιτότητας.
Αυτό που πιθανώς κέρδισε ο Αλέξης Τσίπρας είναι ότι όλα αυτά τα επώδυνα μέτρα δεν θα χρειαστεί να έρθουν στη Βουλή ως μια συνολική «συμφωνία» και έτσι αποφεύγει (προς το παρόν) τον κίνδυνο μιας «εμφύλιας» σύρραξης στον ΣΥΡΙΖΑ. Ισως έτσι εξηγείται η προθυμία του για παράταση του προγράμματος, που δεν χρειάζεται να περάσει από τη Βουλή!
Παράλληλα με την (πιθανή) παράταση βάζει φρένο στα σενάρια για εκλογές ή για κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής και έτσι ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού, η Ν.Δ. στριμώχνεται κι άλλο (και θα αναγκαστεί επιτέλους να αποφασίσει πώς και με ποιους θα πορευτεί), ενώ και σε διεθνές επίπεδο αποκλιμακώνεται η πίεση για «λύση εδώ και τώρα».
Ομως, υπάρχουν και μεγάλες απώλειες για τον πρωθυπουργό. Η κυριότερη είναι ότι μπορεί βάσιμα να θεωρηθεί συνεχιστής των Μνημονίων, ενώ θα κληθεί να προωθήσει όλες τις επώδυνες αποφάσεις για τις οποίες έχει δεσμευτεί (άρα δεν θα αποφύγει τα μέτρα, απλά θα τα φέρει σε… δόσεις). Ουσιαστικά η κυβέρνηση και ο κ. Τσίπρας έχουν να ανέβουν ένα ολόκληρο μνημονιακό «βουνό», με τη λαϊκή δυσαρέσκεια να αυξάνεται.
Μπορούσε όμως να κάνει αλλιώς; Πιθανότατα όχι σε αυτή τη φάση. Οπως φάνηκε, η άλλη πλευρά δεν έκανε ούτε βήμα πίσω στις απαιτήσεις της. Ομως, η κυβέρνηση καθυστέρησε υπερβολικά να καθορίσει τη «γραμμή» της και εμφανίστηκε ασόβαρη και αναξιόπιστη στηρίζοντας τις «τρέλες» του Βαρουφάκη. Δυστυχώς, κι αυτόν τον «λογαριασμό» των λαθών θα πληρώσει πάλι ο λαός.
Δημήτρης Ριζούλης
Μ.Η.Τ. 232120