Παραμονές της πρώτης εκλογικής αναμέτρησης του 2012 γευματίζω στο GB Corner της «Μεγάλης Βρεταννίας» με έναν από τους πρωταιτίους του πραξικοπήματος του 1967. Ετυχε να τον γνωρίσω στο περιθώριο μιας εκδήλωσης και άρπαξα την ευκαιρία να ζητήσω συνάντηση μαζί του για να μάθω τι ακριβώς συνέβη εκείνη τη μοιραία νύχτα. Τα βιβλία της Ιστορίας καλά είναι, αλλά δεν φτάνουν. Ενας αυτόπτης μάρτυς έχει πάντα περισσότερη αξία. Ο συγκεκριμένος, στενός φίλος του βασιλέα Κωνσταντίνουαλλά και βασικός συνεργάτης του Παπαδόπουλου ήταν -ας πούμε- διπλός πράκτορας. Μετείχε στη συνωμοσία από την αρχή αλλά, επειδή ήταν έμπιστος του βασιλέα, είχε πλήρη εικόνα για την άγνοια που επικρατούσε στο Παλάτι και στην πρωθυπουργία για τις κινήσεις των συνταγματαρχών. Στέκομαι σήμερα σε αυτή την προ τετραετίας συνάντηση, την επαύριο του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία, για να αποκαλύψω κάτι: Από ένα λάθος το πραξικόπημα κινδύνευσε να αποτύχει εκείνη τη βραδιά. Ο Αγγελής πήγε στο στρατόπεδο στο Γουδή, που ήταν η αφρόκρεμα των αξιωματικών, ρουσφέτια της Ενώσεως Κέντρου στο συγκεκριμένο, και ανακοίνωσε το προσδιορισμένο για τις τέσσερις τα χαράματα πραξικόπημα στις 12 τα μεσάνυχτα!
«Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι αξιωματικοί ήταν κεντρώοι, κάλλιστα κάποιος θα μπορούσε να σηκώσει ένα τηλέφωνο και να ειδοποιήσει! Δεν το έκανε κανείς!» μου υποστήριξε. Αλλά και όταν πλέον έγινε γνωστό το πραξικόπημα, πάλι κανείς δεν αντέδρασε, «αν και το σχέδιο είχε τρύπες» καθ’ ομολογία του. Αφιερώνω χώρο για να θυμίσω κάτι άγνωστο, για ένα λόγο και μόνο: Επειδή κάποιοι υπερτονίζουν τη σημασία της κινητής τηλεφωνίας και του Skype στην καταστολή του τουρκικού πραξικοπήματος. H ελληνική εμπειρία μάς δείχνει ότι κανένας πρωθυπουργός και κανένας αρχηγός κράτους δεν μπορεί να έχει τύχη σε πραξικόπημα, αν δεν έχει την αγάπη και την εμπιστοσύνη του λαού του. Στη δική μας περίπτωση το 1967 ήταν τόσο μεγάλη η αηδία των πολιτών για το κατάντημα του πολιτικού συστήματος, που το πραξικόπημα έγινε χωρίς να πέσει τουφεκιά, παρά τη διαρροή. Δεν υπήρχε ηγέτης να τρέξουν για να σώσουν, δεν υπήρχε αρχηγός κράτους για να βάλουν το κορμί τους μπροστά στα τανκς.
Ο Ερντογάν όμως είναι λαϊκός ηγέτης, ταυτισμένος με τη λαϊκή ψυχή. Αυταρχικός ξε-αυταρχικός, δημοκράτης ξε-δημοκράτης, επί των ημερών του τρώει γλυκό ψωμί και ο τελευταίος ζητιάνος. Οταν τον είδα από κοντά το 2003 δίπλα στον Καραμανλή σε μια επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη, η χώρα του ήταν καθημαγμένη από το ΔΝΤ, φτώχεια καταραμένη επικρατούσε, τα καραβάκια για τη Χάλκη στον Βόσπορο ήταν γεμάτα Βασιλάκηδες Καΐλες, μικρούς πένητες λούστρους. Σήμερα δεν είναι. Οσοι λοιπόν εδώ και στο εξωτερικό σπεύδουν να τον ειρωνευθούν είτε για το Skype είτε για «θέατρο» (Politico) -απογοητευμένοι πιθανώς που δεν ευδοκίμησε το made in Pennsylvania πραξικόπημα- εξακολουθούν να υποτιμούν τη δύναμη του λαϊκού παράγοντα.
Επιμένουν να αγνοούν πόσο συγκινεί τους λαούς η σημαία εθνικής ανεξαρτησίας. Αν υπάρχει ένα οξύμωρο στην περίπτωση της καταστολής του τουρκικού πραξικοπήματος μέσω iPhone, αυτό είναι ένα: ότι, ναι, για πρώτη φορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπήρξαν χρήσιμα για να προστατέψουν μια δημοκρατία από τους επιβουλείς της. Διότι, αν κρίναμε από το πώς και από το ποιοι χρησιμοποιήθηκαν στο facebook και το twitter στην πορτοκαλί «επανάσταση» της Ουκρανίας, στην Αραβική Ανοιξη, στα γεγονότα του Δεκεμβρίου 2008 στην Αθήνα (χιλιάδες ανώνυμα SMS καλούσαν μαθητές σε εξέγερση), θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι τα social media όντως χρησιμοποιούνται για την αστάθεια και την ανωμαλία. Ευτυχώς η περίπτωση του διαγγέλματος Eρντογάν μέσω facetime… διασκέδασε τις ανησυχίες μας! Mπορεί κανείς καμιά φορά να νικήσει τη Δύση με τα όπλα της.
Μανώλης Κοττάκης
Μ.Η.Τ. 232120