Με τον μεγάλο λιμό της Αιθιοπίας της δεκαετίας του ’80 αρχίζουν να συγκρίνουν οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις την απελπιστική κατάσταση στη Σομαλία. Οπως ανακοίνωσαν ο ΟΗΕ και η αμερικανική USAID, περισσότερα από 29.000 παιδιά κάτω των πέντε χρονών έχουν πεθάνει τους τελευταίους τρεις μήνες (δηλαδή 300 την ημέρα). Το φάσμα της πείνας, που προκάλεσε η μεγαλύτερη ξηρασία της 20ετίας, απειλεί ως και 12.000.000 ανθρώπους στην ευρύτερη περιοχή, που είναι γνωστή ως Κέρας της Αφρικής. Στην ίδια τη Σομαλία, 3.200.000. άνθρωποι, δηλαδή ο μισός πληθυσμός, «έχουν ανάγκη από άμεση ανθρωπιστική βοήθεια».
Ταυτόχρονα ο λιμός έχει ήδη εξαπλωθεί σε τρεις ακόμη περιοχές της χώρας, δηλαδή συνολικά σε πέντε επαρχίες, συμπεριλαμβανομένης κι εκείνης γύρω από την πρωτεύουσα Μογκαντίσου. Δυστυχώς οι προβλέψεις είναι ακόμη πιο ανατριχιαστικές: «Αναμένεται να επεκταθεί σε όλες τις περιοχές του Νότου μέσα στις επόμενες τέσσερις με έξι εβδομάδες». Και μάλιστα, «είναι πιθανό να επιμείνει, τουλάχιστον ως το τέλος Δεκεμβρίου του 2011».
Στις ζοφερές προβλέψεις και στην αδυναμία της διεθνούς κοινότητας να συγκεντρώσει επαρκή ανθρωπιστική βοήθεια (μέχρι στιγμής «αναζητείται» ακόμη το ποσό ενός δισ. δολαρίων), έρχεται να προστεθεί ένας ακόμη παράγοντας.
Πρόκειται για τους ισλαμιστές Αλ Σαμπάαμπ, παρακλάδι της Αλ Κάιντα, που ελέγχουν τον λιμαζόμενο Νότο και αποτελούν -όπως όλα δείχνουν- το σημαντικότερο εμπόδιο στην αντιμετώπιση της κρίσης. Ηδη από το 2009 είχαν αρνηθεί στις ανθρωπιστικές οργανώσεις την πρόσβαση στα εδάφη που ελέγχουν, δηλαδή στις περιοχές που έχουν πληγεί σήμερα από τον λιμό. Κάποια στιγμή τον Ιούλιο η αντίσταση κάμφθηκε και απηύθυναν και οι ίδιοι έκκληση για βοήθεια. Σήμερα όμως, καθώς οι λιμοκτονούντες εγκαταλείπουν μαζικά τον σομαλικό Νότο, υιοθετούν άλλη τακτική: Εμποδίζουν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να σωθούν, απειλώντας τους με θάνατο, τους ίδιους ή την οικογένειά τους.
Και αυτό, σύμφωνα με το Associated Press, διότι δεν θέλουν να χάσουν την επιρροή τους στην ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται στον αποκλειστικό τους έλεγχο και αποφέρει ετησίως 70.000.000-100.000.000 δολάρια από φόρους σε τρόφιμα, υπηρεσίες, λιμάνια και αεροδρόμια. Από εκεί, άλλωστε, στρατολογούν τους ντόπιους μαχητές τους, μεταξύ αυτών και εκατοντάδες παιδιά. Δυστυχώς, σε όλες τις ανθρωπιστικές κρίσεις ο ανθρώπινος παράγοντας αποδεικνύεται, σχεδόν πάντα, ο πιο καταστροφικός.
Μυρτώ Μπούτση