Μια από τις σημαντικότερες συλλογές διεθνώς, με έργα του Πικάσο, του Σεζάν, του Βαν Γκογκ του Φράνσις Μπέικον, του Τζιακομέτι, του Καντίνσκι και άλλων κορυφαίων καλλιτεχνών, βρήκε επιτέλους το «σπίτι» της. Δεκαεννιά ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη αναγγελία για την ίδρυσή του το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γίνεται πραγματικότητα.
Ενα παλιό, νεοκλασικό κτίριο, στο Παγκράτι, στο νούμερο 13 της οδού Ερατοσθένους, δίπλα στον ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα, θα ανακαινιστεί ριζικά και θα επεκταθεί στον διπλανό πεζόδρομο ούτως ώστε να «μεταμορφωθεί» σε έναν ολοκαίνουργιο χώρο υψηλών προδιαγραφών, ο οποίος θα φιλοξενήσει τη σπάνια συλλογή έργων του Ιδρύματος Γουλανδρή και άλλες περιοδικές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης. Σύμφωνα με τη μελέτη του αρχιτέκτονα Αλέξη Βικέλα, που έχει αναλάβει το πρότζεκτ, το εξωτερικό κέλυφος του νεοκλασικού θα διατηρηθεί, καθώς επίσης κι όλα τα στοιχεία του τριώροφου κτίσματος που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Σε ό,τι αφορά τη σύγχρονη προσθήκη του θα είναι ένας λιτός ορθογώνιος όγκος με καθαρές γραμμές, ενώ τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν στις όψεις της επέκτασης θα είναι πωρόλιθοι μπεζ χρώματος και υαλοστάσια αλουμινίου.
Στα περίπου 7.000 τ.μ., όπου θα ανέλθουν τελικώς οι εγκαταστάσεις του μουσείου, πρόκειται να αναπτυχθούν ισόγειο, ημιώροφος, πέντε όροφοι και ισάριθμα υπόγεια. Το κτίριο θα διαθέτει επίσης δύο κλιμακοστάσια με γυάλινους ανελκυστήρες, φεγγίτες και μια μετόπη στη στέψη του ως αρχιτεκτονικό τελείωμα. Από την κεντρική είσοδο, η οποία θα βρίσκεται στον πεζόδρομο του Αγίου Σπυρίδωνος, οι επισκέπτες θα εισέρχονται στον χώρο του γραφείου πληροφοριών και εκδοτηρίου των εισιτηρίων. Στα δεξιά της εισόδου θα υπάρχει καθιστικό, καθώς και το φουαγέ του μουσείου όπου θα συγκεντρώνονται οι ομάδες ξενάγησης. Ακριβώς δίπλα θα βρίσκονται το κατάστημα, ένα βεστιάριο και οι τουαλέτες. Στον ημιώροφο θα λειτουργήσει η καφετέρια, η οποία θα έχει και εξωτερικό χώρο με πολλά φυτά και σιντριβάνι. Οι μόνιμες συλλογές έργων τέχνης του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή θα εκτίθενται στους τέσσερις ορόφους, ενώ στον τελευταίο θα διαμορφωθούν τα γραφεία της διοίκησης. Οι περιοδικές εκθέσεις θα παρουσιάζονται στο πρώτο υπόγειο του κτιρίου. Στο δεύτερο θα στεγαστούν η βιβλιοθήκη και το αναγνωστήριο και στο τρίτο θα κατασκευαστεί αμφιθέατρο 220 θέσεων, όπου θα λαμβάνουν χώρα διάφορες εκδηλώσεις. Εκεί θα βρίσκονται ένα ακόμη βεστιάριο και κάποιοι άλλοι βοηθητικοί χώροι, όπως ένα ακόμη φουαγέ και τα παρασκήνια. Το τέταρτο υπόγειο θα λειτουργήσει ως αποθηκευτικός χώρος έργων τέχνης και εργαστήριο, ενώ στο πέμπτο θα δημιουργηθεί ένα μικρό πάρκινγκ.
Φιλότεχνοι με όραμα
Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή είχαν μεγάλη αγάπη για την τέχνη, γεγονός που απέδειξαν, μεταξύ άλλων, και το 1979, όταν δημιούργησαν το Ιδρυμα Γουλανδρή. Τον ίδιο χρόνο εγκαινίασαν στην Ανδρο, ιδιαίτερη πατρίδα του Βασίλη, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ενώ με χορηγία του ιδρύματος χτίστηκε το 1981 και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ανδρου. Επόμενος στόχος τους ήταν η δημιουργία μουσείου και στην Αθήνα προκειμένου να στεγάσουν τη μοναδική συλλογή τους με έργα τέχνης των πιο σημαντικών σύγχρονων καλλιτεχνών. Το 1992 έγινε η πρώτη αναγγελία για την ίδρυση του μουσείου με το όνομα του φημισμένου Μινγκ Πέι στον ρόλο του αρχιτέκτονα. Ηταν η χρονιά που παραχωρήθηκε για τη στέγαση του μουσείου στο Ιδρυμα Γουλανδρή ένα ακίνητο στην οδό Ρηγίλλης, το οποίο όμως έπειτα από αρχαιολογική έρευνα αποδείχτηκε ότι έκρυβε το… Λύκειο του Αριστοτέλη. Ακολούθησαν κι άλλες προσπάθειες, που όμως δεν έφεραν επίσης κανένα αποτέλεσμα. Ο Βασίλης Γουλανδρής πέθανε το 1994 και η Ελίζα το 2000. Εκτοτε πρόεδρος του Ιδρύματος είναι η ανιψιά της Ελίζας, Φλορέτ Π. Καραδόντη.
Ηλίας Μαραβέγιας
Μ.Η.Τ. 232120