«Απέραντο γαλάζιο». Χαμένα ναυάγια, λείψανα φορτηγών των ναζί, υπερφυσικά φαινόμενα, υποθαλάσσια μουσεία μέσα στον αχανή υδάτινο κόσμο της υφηλίου. Τα μυστήρια των ωκεανών προκαλούν δέος, ενώ παράλληλα ασκούν μια ανεξήγητη σαγήνη, εξάπτοντας πάντα με την ίδια δυναμική την περιέργεια θαλασσοπόρων, δυτών και ταξιδιωτών. Ακόμα και μετά την αποδόμηση κάποιων μύθων των υποθαλάσσιων κόσμων. Από τα κατασκότεινα βάθη μιας ωκεανικής τάφρου ως τους πολύχρωμους κοραλλιογενείς υφάλους, από τον παγωμένο Αρκτικό Ωκεανό ως τα θερμά νερά της Καραϊβικής… Κάποιοι βυθοί έχουν ωστόσο κερδίσει μια ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια λογοτεχνία, μέσα από τις διηγήσεις συγγραφέων διεθνούς βεληνεκούς, όπως του Γάλλου πρωτοπόρου μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας, του Ιουλίου Βερν. Οσο για τον μύθο-πρωταγωνιστή των ωκεανών; Το τρίγωνο των Βερμούδων!
Τρίγωνο των Βερμούδων
Η τριγωνική περιοχή είναι συνώνυμη του θαλάσσιου μυστηρίου, καθώς έχει καταχωριστεί στη συλλογική συνείδηση ως κατεξοχήν «δολοφονική θαλάσσια περιοχή» της υφηλίου, στοιχειωμένη από το φάντασμα του «ιπτάμενου Ολλανδού», δεδομένου πως ο βυθός της «εξαφανίζει πλοία και πληρώματα, δίχως να μείνουν πίσω ίχνη».
Το μυθικό τρίγωνο, που εκτείνεται από το Αρχιπέλαγος των Βερμούδων προς τη Φλόριντα και το Πουέρτο Ρίκο, κυριαρχεί στις ναυτικές διηγήσεις από το 1945, όταν εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς πέντε στρατιωτικά αεροσκάφη δίχως ποτέ να βρεθούν τα συντρίμμια και τα πτώματα. Αν και αυτή ήταν η ανεξήγητη τραγωδία που οικοδόμησε τον μύθο των Βερμούδων, δεν ήταν ωστόσο η πρώτη «εξαφάνιση» στον θρυλικό βυθό της περιοχής. Το 1918, ένα αμερικανικό πλοίο εφοδιασμού είχε χαθεί δίχως να αφήσει πίσω του ίχνη. Εκτοτε εξαφανίστηκαν περίπου 140 πλοία και αεροπλάνα, μαζί με τα πληρώματα και τους επιβαίνοντες
Μια από τις μεθόδους που ακολουθούν οι ναυτικοί για να ξορκίσουν την κατάρα του «ιπτάμενου Ολλανδού» συνίσταται στην τοποθέτηση πετάλων αλόγων στα κατάρτια. Οσον αφορά επιστημονικές και μη απόπειρες εξήγησης του φαινομένου; Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη η πεποίθηση ότι η Ατλαντίδα βρίσκεται στον βυθό του Ατλαντικού και ότι το Τρίγωνο των Βερμούδων βρίσκεται πάνω στα ερείπια της χαμένης πόλης. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που επιχείρησαν να καταρρίψουν τον μύθο, παραθέτοντας στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η βύθιση πλοίων δεν ήταν συχνότερη στη συγκεκριμένη περιοχή του Ατλαντικού απ’ ό,τι σε άλλα σημεία, με εξίσου δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Βάσει των επιστημονικών εκδοχών, το φαινόμενο οφείλεται είτε στο ρεύμα του κόλπου και σε άλλα υποθαλάσσια ρεύματα ικανά να παρασύρουν συντρίμμια σε μεγάλη απόσταση είτε στο άφθονο μεθάνιο που βρίσκεται στην υφαλοκρηπίδα και στον βυθό. Κανείς ωστόσο δεν διαθέτει κάποια πειστική θεωρία για το πώς σταμάτησε το Τρίγωνο των Βερμούδων να καταβροχθίζει πλοία τη δεκαετία του ’80… Ισως λοιπόν η επικρατέστερη εξήγηση να είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ πραγματικό μυστήριο…
Η Θάλασσα των Σαργασσών
Η θαλάσσια περιοχή που ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο μέσα από τα μυθιστορήματα του Ιούλιου Βερν δεν απέχει πολύ από το Τρίγωνο των Βερμούδων. Η τεράστια θαλάσσια πισίνα, δίχως ακτές, με ζεστά νερά και κυρίως με τους δικούς της νόμους, βρίσκεται στα ανοικτά του Ατλαντικού. Εκεί ο ήλιος ανατέλλει την ίδια ώρα στη Δύση και στην Ανατολή, ενώ τα κύματα του ωκεανού κινούνται δεξιόστροφα. Η ιδιαιτερότητα της θαλάσσιας περιοχής Σαργκάσο, εκτός από το βαθύ μπλε, είναι η εξαιρετική καθαρότητα του νερού, με μια υποθαλάσσια ορατότητα που ξεπερνά τα 200 πόδια βάθος.
Θεωρείται η θάλασσα-σπίτι των φυκιών γένους Sargassum, ένα είδος πυκνών θαλάσσιων χόρτων που συνωστίζονται στον βυθό. Εχει γίνει ιδιαίτερα γνωστή για τη ληστεία σκαφών και για τα ακυβέρνητα πλοία μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση των πληρωμάτων. Οσο για τα περίφημα και παράδοξα ζεστά νερά της θάλασσας Σαργκάσο, εξηγούνται επιστημονικά ως εξής: Σε μια παγωμένη περιοχή, τα ήμερα θερμά νερά δημιουργούνται από τα ρεύματα!
Η Θάλασσα του Διαβόλου
Η Θάλασσα του Διαβόλου ή αλλιώς το Τρίγωνο του Δράκου είναι μια περιοχή στον Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στο νησί Μιγιάκι. Πρόκειται για σεισμογενή ζώνη, ακόμα και σήμερα ενεργή, με συχνούς κυκλώνες. Ενα θαλάσσιο στρώμα μετακινείται διαρκώς και ηφαιστειογενή νησιά εμφανίζονται και εξαφανίζονται συστηματικά. Τα ανεξήγητα φαινόμενα της περιοχής, όπως οι εξαφανίσεις πλοίων και ανθρώπων, αποδίδονται κατά πολλούς στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ενώ σύμφωνα με άλλους στους Δράκους – αρχαίος θρύλος που στοιχειώνει τη γη του ανατέλλοντος ηλίου εδώ και αιώνες. Επειτα από τη μυστηριώδη εξαφάνιση εννέα πλοίων το 1950, οι ναυτικοί επιμένουν να την αποφεύγουν συστηματικά… Παραδόξως το ίδιο κάνουν δελφίνια, φάλαινες και θαλάσσια πτηνά!
Το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας
Βραχώδες και απόκρημνο, στο νότιο άκρο της Αφρικής, ευρέως γνωστό για τα «φονικά του κύματα» και τα μεγάλα ναυάγια. Αλλωστε το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας αποκαλείται εναλλακτικά και Ακρωτήρι των Καταιγίδων. Τα κύματα συχνά ξεπερνούν τα 30 μέτρα ύψος, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που δύο κύματα ενώνονται σε ένα και έχουν την ικανότητα να διατηρήσουν το ύψος και τη δύναμή τους για τεράστιες αποστάσεις.
Τα «μοναχικά κύματα», όπως τα έχουν βαφτίσει οι επιστήμονες, έχουν δημιουργήσει θαλάσσιες κοιλότητες που έχουν τόσο βάθος όσο είναι το ύψος του κύματος. Εκεί μέσα εικάζεται πως έχουν «φιλοξενηθεί» αρκετά ναυάγια…
Δυτικό μέρος Ινδικού Ωκεανού και Περσικού Κόλπου
Η θαλάσσια περιοχή είναι φημισμένη για ένα μαγικό φαινόμενο: Τους γιγάντιους φωτεινούς κύκλους-ρουφήχτρες πάνω στην επιφάνεια του νερού. Ο Γερμανός ωκεανολόγος Κουρτ Κάλε πίστευε πως οι φωτεινοί κύκλοι οφείλονται σε υποθαλάσσιους σεισμούς, των οποίων το αποτέλεσμα είναι το φωτοβόλο πλαγκτόν! Παράλληλα δημιουργείται η ψευδαίσθηση ενός στροβιλισμού. Η συγκεκριμένη επιστημονική υπόθεση δεν είναι ευρέως αποδεκτή, δεδομένου πως δεν εξηγεί επαρκώς τη λογική της μεταμόρφωσης των φωτεινών κύκλων. Οι επιστήμονες ακόμα και σήμερα αδυνατούν να αποδείξουν πώς οι φωτεινές ακτίνες πετάγονται μέσα από τον κύκλο, με αποτέλεσμα μια από τις επικρατέστερες θεωρίες να είναι εκείνων των UFO!
H Ρουφήχτρα του Maelstrom
H Ρουφήχτρα του Maelstrom ή Moskstraumen, όπως είναι ολόκληρο το όνομα της, έχει περιγραφεί λεπτομερώς τόσο στις ιστορίες του Αμερικάνου συγγραφέα Εντγκαρ Αλαν Πόε όσο και σε εκείνες του Ιούλιου Βερν. Εκεί, στις δυτικές ακτές της Νορβηγίας, σχηματίζεται το πιο ισχυρό παλιρροϊκό φαινόμενο στον κόσμο. Η παλιρροϊκής δίνη, που υπολογίζεται πως έχει δέκα φορές περισσότερη δύναμη από ένα κύμα, καταφθάνει κάθε έξι ώρες στα ανοιχτά των νήσων Λοφούτεν, παρασύροντας δεκάδες ναυτικούς. Για ανεξήγητους λόγους η ρουφήχτρα αλλάζει κατεύθυνση κάθε τρεις με τέσσερις μήνες. Εικάζεται πως το φαινόμενο, που έχει λάβει μυθικές διαστάσεις, προκλήθηκε από την ανύψωση κάποιων εδαφών εξαιτίας της τήξης των παγετώνων.
Δήμητρα Αθανασοπούλου