Ξεκίνησαν ως φοιτητική σκανδαλιά κι έχουν καταλήξει συνώνυμο του τρόμου για τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς κολοσσούς και τις ισχυρότερες κυβερνήσεις παγκοσμίως. Ο λόγος για τους ιούς των υπολογιστών, για τους οποίους το 1988 ο Πίτερ Νόρτον, δημιουργός της εταιρίας «αντιβιοτικών» Norton Utilities, δήλωνε -όχι και τόσο προφητικά, όπως αποδείχτηκε- ότι «είναι σαν τους αλιγάτορες στο αποχετευτικό σύστημα της Νέας Υόρκης. Ολοι γνωρίζουν γι’ αυτούς, αλλά ουδείς τους έχει δει ποτέ».
Οσα ακολούθησαν διέψευσαν περίτρανα τον δημιουργό του ομώνυμου λογισμικού ασφάλειας των υπολογιστών, δημιουργώντας πεδίον δόξης λαμπρό για τις επιχειρήσεις που εμπορεύονται την ασφάλεια των υπολογιστικών συστημάτων. Εξαιρετικά ενδιαφέρον αποδεικνύεται ωστόσο το γεγονός ότι η δαρβινική θεωρία βρίσκει εφαρμογή και στην εξέλιξη των ιών, αφού αυτοί που κατάφεραν να υπερισχύσουν κατά την πάροδο των ετών ήταν οι πιο δυνατοί.
Σύμφωνα με μελέτη που παρουσίασε στο συνέδριο των πανεπιστημίων Μακεδονίας και ανατολικού Λονδίνου για την ασφάλεια του Διαδικτύου και την ηλεκτρονική δημοκρατία, στη Θεσσαλονίκη, ο καθηγητής Εφαρμογών στο τμήμα Τμήμα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΤΕΙ Λάρισας, δρ Βασίλης Βλάχος, μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1.000.000 είδη κακόβουλου λογισμικού, αλλά τα περισσότερα εξ αυτών δεν επιβίωσαν. «Οι πιο επίμονοι και καταστροφικοί ιοί προέρχονται από αναβαθμίσεις/μετεξελίξεις σε ήδη υφιστάμενες “οικογένειες”» επεσήμανε ο καθηγητής, περιγράφοντας τις τέσσερις φάσεις της εξέλιξής τους.
Την Εποχή της Αθωότητας (1965-1984), όταν ένας 15χρονος δημιούργησε τον πρώτο… ποιητικό ιό για μικροϋπολογιστές, με το ποιηματάκι «Θα κολλήσει πάνω σου σαν κόλλα, θα τροποποιήσει τη RAM σου, είναι ο Κλόνερ!» να εμφανίζεται στην οθόνη του μολυσμένου υπολογιστή, διαδέχτηκε η Εποχή των Οργισμένων Νιάτων (1984-2000), με το πρώτο ηλεκτρονικό «σκουλήκι» να ανοίγει τρύπες στις κερδοφορίες των επιχειρήσεων.
Ο δημιουργός του, Ρόμπερτ Τάπαν Μόρις, μόλις 23 χρονών το 1988 και μεταπτυχιακός φοιτητής στο πανεπιστήμιο Κορνέλ (Cornell University), έγινε ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία που καταδικάστηκε για απάτη σχετιζόμενη με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Ο Μόρις καταδικάστηκε σε τρία χρόνια δικαστικής επιτήρησης, 400 ώρες κοινωνικής εργασίας και πρόστιμο 10.050 δολαρίων, αφού το κόστος των απωλειών που προκάλεσε ο ιός του υπολογίζεται από 200 δολάρια ως 53.000 δολάρια ανά μολυσμένο σύστημα.
Στην Εποχή του Global WORMing (2000-2005) οι ιοί μπήκαν πια επιθετικά στην καθημερινότητα, προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές μέσα σε λίγα λεπτά. Χαρακτηριστική είναι η 25η Ιανουαρίου του 2003, ημέρα που ο ιός SQL Slammer κατάφερε να ανοίξει πάνω από 75.000 «σκουληκότρυπες» σε υπολογιστές μέσα σε μόλις δέκα λεπτά, προκαλώντας… μποτιλιάρισμα στο Διαδίκτυο.
Σήμερα «το κακόβουλο λογισμικό έχει εισέλθει στη φάση “ώρα για μπίζνες”», όπως σημειώνει ο καθηγητής. Την Εποχή του «Open For Business» που διανύουμε, οι ιοί ξεκλειδώνουν τράπεζες και κινητοποιούν το FBI κλυδωνίζοντας ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οσον αφορά την επόμενη εξελικτική τους φάση, ο κ. Βλάχος σημειώνει: «Το κακόβουλο λογισμικό θα συνεχίσει να αυξάνεται και η αντιμετώπισή του θα απαιτήσει έναν συνδυασμό μαθηματικών και επιδημιολογικών μοντέλων. Οι εταιρίες που αναπτύσσουν συστήματα ασφάλειας θα πρέπει να εστιάσουν στις επικρατέστερες, ήδη υφιστάμενες, οικογένειες ιών».
Μ.Η.Τ. 232120