Οταν η επιστήμη της Οικονομίας συναντά εκείνη της Ψυχολογίας, τότε παράγονται μικρά κοινωνικά θαύματα που περιστρέφονται γύρω από την ψυχική υγεία των πολιτών. Οπως ισχύει ακριβώς το αντίστροφο στην περίπτωση που η οικονομική αποσταθεροποίηση συναντά μια ψυχική αδυναμία. Τότε η διαχείριση του άγχους καθίσταται αδύνατη και τα «νοσηρά πρόσωπα της κρίσης» αποκαλύπτονται με πρωταγωνιστές τους ψυχικά ευάλωτους πολίτες.
Πώς μπορεί ωστόσο να οριστεί η σχέση της ψυχικής ευημερίας με την οικονομική ισότητα;
Σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια την οποία πραγματοποίησε σε συνεργασία με τον οργανισμό ερευνών «Γκάλοπ», οι άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι στα κράτη όπου δεν υπάρχουν μεγάλες οικονομικές ανισότητες. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό περιοδικό «Psychological Science» προτείνει έναν επιπλέον λόγο για τη μείωση των οικονομικών διαφορών μεταξύ των πολιτών που δεν είναι άλλος από την ψυχική υγεία!
Οι επιστήμονες, αφού μελέτησαν 54 χώρες και αφού επεξεργάστηκαν ερωτηματολόγια δεκάδων χιλιάδων πολιτών σχετικά με τον βαθμό προσωπικής ικανοποίησης στη ζωή τους αλλά και στο επίπεδο των δημόσιων αγαθών και των υπηρεσιών του κράτους τους, κατέληξαν πως η ευημερία του μέσου πολίτη εξαρτάται σημαντικά από τον βαθμό προοδευτικότητας του επικρατούντος φορολογικού συστήματος.
Συγκεκριμένα, στις χώρες με τα προοδευτικά φορολογικά συστήματα -εκεί όπου οι πλούσιοι πληρώνουν τους μεγαλύτερους φόρους-, οι πολίτες εμφανίστηκαν να αναφέρουν περισσότερες εμπειρίες χαράς και ικανοποίησης και λιγότερα αρνητικά συναισθήματα.
Η καινοτομία της συγκεκριμένης μελέτης ήταν πως για πρώτη φορά οι επιστήμονες απέκλεισαν τις γεωγραφικές και πολιτισμικές μεταβλητές και επικεντρώθηκαν ξεχωριστά στο κάθε κράτος, αναλύοντας τις ψυχικές διακυμάνσεις των ανθρώπων κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών.
Οπως διασαφηνίζει ο Σιγκεχίρο Οϊσί, επικεφαλής της μελέτης, «η ανισότητα των εισοδημάτων αυξήθηκε σημαντικά από τη δεκαετία του ’80. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια αξιοσημείωτη πτώση της ικανοποίησης και της ευτυχίας. Αν ο στόχος των κοινωνιών είναι να κάνουν τους πολίτες ευτυχισμένους, τότε η φορολογική πολιτική μετράει» καταλήγει ο Οϊσί, προτάσσοντας την αμιγώς ψυχική διάσταση της φορολογίας.
Δήμητρα Αθανασοπούλου
Μ.Η.Τ. 232120