Για ορισμένους θεωρείται «το μερόνυχτο που πιάνουν οι ευχές». Για κάποιους είναι, απλά, μια ατελείωτη κρύα νύχτα και για άλλους είναι η έναρξη μιας περιόδου που, αργά και σταθερά, καταλήγει στο καλοκαιράκι.
Οπως κι αν αντιμετωπίζεται το χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή η μικρότερη ημέρα και η πιο μεγάλη νύχτα του χρόνου, είναι η επίσημη πρεμιέρα του χειμώνα.
Για εφέτος… «καλό χειμώνα», και επισήμως, από την ερχόμενη Πέμπτη, αφού η νύχτα της 22ας Δεκεμβρίου θα είναι η μεγαλύτερη του 2011. «Συγκεκριμένα θα έχει διάρκεια 14 ώρες και 29 λεπτά ακριβώς» λέει ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος. Η νύχτα της 22ας Δεκεμβρίου… θα κρατήσει πολύ, καθώς ο Ηλιος θα βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του, ενώ από την επομένη κιόλας θα σταματήσει την κάθοδό του και θα αρχίσει ξανά να σκαρφαλώνει, μέρα με τη μέρα, όλο και πιο ψηλά.
Ημερολογιακά το χειμερινό ηλιοστάσιο («Dies natalis invicti Solis», δηλαδή «η μέρα της γέννησης του αήττητου Ηλιου», όπως έλεγαν οι Ρωμαίοι!) κυμαίνεται ετησίως μεταξύ 20 και 23 Δεκεμβρίου. Ομως, όπως λέει ο κ. Σιμόπουλος, «η τελευταία φορά που είχαμε τη μεγαλύτερη νύχτα στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903, ενώ η επόμενη θα είναι το 2303. Ακόμη πιο σπάνια είναι η 20ή Δεκεμβρίου, που αναμένεται το 2080».
Οπως εξηγεί αναλυτικά ο κ. Σιμόπουλος, «μιλάμε για τον κύκλο των εποχών! Στις 20-21 Μαρτίου ο Ηλιος βρίσκεται στο σημείο που ονομάζεται εαρινό ισημερινό, δηλαδή στην έναρξη της άνοιξης. Εκτοτε ανεβαίνει καθημερινά όλο και ψηλότερα στο βόρειο ημισφαίριο του ουρανού, οι μέρες μεγαλώνουν και οι νύχτες μικραίνουν. Τρεις μήνες αργότερα, στις 20-21 Ιουνίου, φτάνει στο βορειότερο σημείο της τροχιάς του (θερινό τροπικό) από το οποίο αρχίζει να κατέρχεται. Στις 22-23 Σεπτεμβρίου βρίσκεται στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, δηλαδή στην έναρξη του φθινοπώρου, και η κάθοδος συνεχίζεται ως τις 21-22 Δεκεμβρίου, οπότε φτάνει στο νοτιότερο σημείο του».
Ελένη Ευαγγελοδήμου
Μ.Η.Τ. 232120