Προσοχή στις παγίδες των προσφορών και των συνδυαστικών πακέτων προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να επιδεικνύουν οι καταναλωτές. Μορφή χιονοστιβάδας παίρνουν οι καταγγελίες που δέχονται καταναλωτικές οργανώσεις σχετικά με τις παράπλευρες απώλειες τραπεζικών δανείων, πιστωτικών καρτών και ασφαλιστικών συμβολαίων.
Εκπρόσωποι καταναλωτικών οργανώσεων περιγράφουν και επεξηγούν στη «δημοκρατία» τα ψιλά γράμματα που πρέπει να προσέξει κάθε «συνειδητοποιημένος» αγοραστής υπηρεσιών και προϊόντων, προκειμένου να μη βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων και… χρεώσεων!
Ειδικότερα:
1. Επικίνδυνες «παρενέργειες» επιφέρει στην τσέπη των καταναλωτών το φαινόμενο των άτοκων δόσεων προϊόντων. Αρκετά πολυκαταστήματα και λιανικές αλυσίδες διαφημίζουν την αγορά προϊόντων με 6 μηνες, 8 μηνες και 12 μηνες άτοκες δόσεις. Οι δόσεις είναι όντως άτοκες, όταν ο καταναλωτής αποπληρώσει το σύνολο, όχι μόνο της δόσης, αλλά ολόκληρο το ανεξόφλητο υπόλοιπο της πιστωτικής κάρτας. Σε περίπτωση που δεν πληρωθεί ολόκληρο το ποσό της πιστωτικής κάρτας, τότε η άτοκη δόση τοκίζεται.
2. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί και στις κάρτες που δίνουν πόντους. Συνήθως, οι κάρτες αυτές συνδυάζονται με τη δυνατότητα αγοράς προϊόντων από πολλά καταστήματα και αλυσίδες. Με αυτόν τον τρόπο, ο καταναλωτής ωθείται στις συναλλαγές μέσω πιστωτικών καρτών και όχι μετρητών. Ουσιαστικά, οι πόντοι είναι δώρον άδωρον, αφού συνδυάζονται με τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών.
3. Σε πολλά καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια οι τράπεζες παρέχουν ως «δώρο» κάποια ασφαλιστικά συμβόλαια, όπως ασφάλειες ζωής. Μπορεί σε πρώτη ανάγνωση οι δόσεις να κυμαίνονται μεταξύ 5-10 ευρώ τον μήνα, αλλά στο σύνολο του έτους το ποσό είναι αξιοσέβαστο, επιβαρύνοντας και το επιτόκιο του δανείου.
4. Αρκετά παράπονα έχουν κατατεθεί από συνταξιούχους και μισθωτούς, οι οποίοι θέλουν να σταματήσουν την πάγια εντολή αφαίρεσης της δόσης του δανείου από τη μισθοδοσία. Η εντολή αυτή μπορεί να ανακληθεί. Σε περίπτωση διακοπής της παρακράτησης, αν οι τράπεζες καταγγείλουν τη σύμβαση και αντικαταστήσουν τα δάνεια αυτά με άλλα ισόποσα, αλλά με υψηλότερο επιτόκιο, αυτό είναι παράνομο.
5. Δεκάδες είναι και οι καταγγελίες για αύξηση των ασφαλίστρων κυρίως σε νοσοκομειακά συμβόλαια. Σε καταναλωτικές ενώσεις υπάρχουν αναφορές ότι, παρά τη νομοθεσία και τις αποφάσεις του Αρείου Πάγου που προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια, με βάση τα οποία επιτρέπεται η αναπροσαρμογή του ασφαλίστρου, πολλές ασφαλιστικές εταιρίες τις καταστρατηγούν.
Αλλωστε, πολλές συμβάσεις περιλαμβάνουν εντελώς αόριστες αναφορές, αφήνοντας ανοιχτό τον δρόμο για μονομερή διαμόρφωση του ασφαλιστήριου συμβολαίου. Αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής είναι η επιβάρυνση των ασφαλισμένων με αυξήσεις που συχνά υπερβαίνουν κατά πολύ τον πληθωρισμό. Κάτι τέτοιο όμως είναι νομικά αμφισβητήσιμο. Γι’ αυτό τον λόγο καταναλωτικές οργανώσεις θα πιέσουν στην κατεύθυνση κατάθεσης, από πλευράς της Πολιτείας, νομοθετικής ρύθμισης, η οποία θα σταματά τις ορέξεις των ασφαλιστικών εταιριών.
Σε γενικές γραμμές, καταναλωτικές οργανώσεις συνιστούν στους δανειολήπτες να ζητούν από τις τράπεζες λεπτομερή στοιχεία για το ύψος του επιτοκίου, των δόσεων αλλά και των παρεμφερών χρεώσεων. Για παράδειγμα, ακόμα εκδηλώνονται περιπτώσεις στις οποίες οι δανειολήπτες υποχρεούνται να πληρώνουν ετησίως 100-150 ευρώ για έξοδα φακέλου.
Φώτης Φωτεινός
Μ.Η.Τ. 232120