Φωτογραφίες έγχρωμες, φωτογραφίες ασπρόμαυρες, άλλες κιτρινισμένες, με εμφανή τα σημάδια του χρόνου πάνω τους. Το άλμπουμ της ζωής του Παναγιώτη Σπύρου έχει όλα εκείνα που μπορεί να απαθανατίσει ο φακός από το μεγάλο «βιβλίο» της ιστορίας του σπουδαίου καρδιοχειρουργού. Η «δημοκρατία» ξεφυλλίζει μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές σελίδες του.
Η λάμψη του Σπύρου και τα επιτεύγματα του στην Ιατρική όπως ήταν φυσικό συγκέντρωσαν γύρω του τους πολιτικούς. Ηταν… οικουμενικός, έχοντας συναντηθεί και συνομιλήσει με όλους: με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου, με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Δημήτρη Τσοβόλα, τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, αλλά και τον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο. Πολλές φορές του χτύπησαν τα κόμματα την πόρτα για να πολιτευτεί, αλλά ο ίδιος είχε εξομολογηθεί: «Ποια υπουργεία; Τι να κάνω εγώ τα υπουργεία. Ασε που για μένα πρόεδρος στον Αρη είναι πιο ψηλά κι από υπουργό».
Λάτρευε τους καλλιτέχνες
Του άρεσε η ζωή. Η καλή ζωή. Λάτρευε τους καλλιτέχνες. Μπορούσε να «αποδράσει» από τα πολύωρα χειρουργεία ακούγοντας μουσική ή βλέποντας μια καλή παράσταση. Είχε φιλίες σχεδόν με όλα τα μεγάλα ονόματα. Από τον Μίκη Θεοδωράκη έως τον Γιάννη Πάριο, τη Ζωή Λάσκαρη, τη Μιμή Ντενίση.
Θεσσαλονίκη… United
Ο Σπύρου ήταν ρομαντικός. Από τη φύση του, από τη γαλούχηση και την παιδεία που είχε στην Αμερική. Οταν ασχολήθηκε για τα καλά με τον Αρη, εξέφρασε την άποψη να σταματήσει η αντιπαλότητα των ομάδων, όπως αυτή των «κιτρίνων» με τον ΠΑΟΚ, με μια επαναστατική λύση: να δημιουργηθεί μια ομάδα που θα εξέφραζε όλη την πόλη, παίρνοντας έμψυχο δυναμικό απ’ όλες τις ομάδες. «Μια Θεσσαλονίκη… United δεν μπορούμε να κάνουμε;» είχε αναρωτηθεί.
«Οπλίτης γιατρός»
Φεύγοντας από τις ΗΠΑ και το νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας, οι Αμερικανοί γιατροί απορούσαν γιατί φεύγει, τι πάει να κάνει στην Ελλάδα, ενώ ήταν στο απόγειο της καριέρας του. Τότε είχε πει το μνημειώδες: «Η Αμερική έχει πολλούς γιατρούς, η Ελλάδα με χρειάζεται». Στην πατρίδα του όμως δεν βρήκε ίσως την ανάλογη αναγνώριση βάσει του έργου του. Σε στιγμές αυτοσαρκασμού έλεγε: «Τι πέτυχα στην Ελλάδα; Τίποτα. Στην Αμερική τουλάχιστον ήμουν αρχίατρος. Εδώ ο μοναδικός τίτλος που πήρα ήταν… οπλίτης γιατρός», από τη στρατιωτική του θητεία.
Με πούρα, αλλά και νυστέρι!
Ηταν η προσωποποίηση του μπον βιβέρ. Αριστος καρδιοχειρουργός, αλλά η εικόνα όσων τον είχαν συνηθίσει στην καθημερινότητά του ήταν χαρακτηριστική: πούρα, το αγαπημένο του ουίσκι, ελάχιστη τροφή, διασκέδαση στα μπουζούκια. Ρουφούσε τη ζωή ως το μεδούλι. Στη δουλειά του όμως ήταν ακούραστος. Υπήρχε περίπτωση που χειρουργούσε στο Παπανικολάου επί 24 ώρες, δίνοντας ζωή στους συνανθρώπους του. Εμοιαζε ανίκητος. Δεν έπαυε να είναι άνθρωπος όμως… Οι καταχρήσεις τού στοίχισαν αρκετά τα τελευταία χρόνια και επιβάρυναν την υγεία του.
Το δράμα του
Πίσω από τη βιτρίνα του μεγάλου καρδιοχειρουργού ο Σπύρου βίωνε τα τελευταία χρόνια το προσωπικό του δράμα. Ο απροσδόκητος θάνατος της αγαπημένης του κόρης Σοφίας το 2006 ήταν κάτι αξεπέραστο για τον ίδιο. Δεν μπόρεσε ποτέ να συγχωρήσει τον εαυτό του γιατί άφησε τον κόρη του να παρασυρθεί και να χαθεί απρόσμενα σε ηλικία μόλις 26 χρόνων. Από τότε τον είχε πάρει η κάτω βόλτα. Δεν μπόρεσε ποτέ να γίνει ο Σπύρου που γνώριζαν όλοι.
Η μπουγάτσα, το «μικρόβιο» του Αρη και ο… Μπουζάνκα!
Χαρακτηρίστηκε «ο καρδιοχειρουργός των φτωχών». Δεκάδες είναι οι μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες δεν πήρε ούτε δραχμή (παλαιότερα) για να χειρουργήσει φτωχούς ασθενείς. Αυτοί όμως δεν τον ξεχνούσαν ποτέ και, επειδή συνήθως δεν τους έπαιρνε λεφτά, προσπαθούσαν να του το ξεπληρώσουν αλλιώς. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία ενός ταξιτζή, ο οποίος σχεδόν επί 20 χρόνια, κάθε μέρα, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες, αγόραζε μια μπουγάτσα με κρέμα και μια με τυρί και του τις άφηνε στο θυρωρείο του νοσοκομείου Παπανικολάου. Ο Σπύρου έπαιρνε ένα κομμάτι από καθεμιά και το υπόλοιπο το μοίραζε στις νοσοκόμες και στους τραυματιοφορείς…
Ο Αρης ήταν ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του. Ο Ανέστης Πεταλίδης, ο «πατριάρχης» του «κιτρινόμαυρου» μπάσκετ, του μεταδίδει το «μικρόβιο» της ενασχόλησης με τα κοινά του Αρη. Εγιναν αχώριστοι φίλοι. Το 1992 αναλαμβάνει πρόεδρος στο μπάσκετ του Αρη. Ατέλειωτα τα βράδια που περνούν στο «Gallery», το οποίο γίνεται σημείο αναφοράς και στέκι όλων των αρειανών. Ο Πεταλίδης συγχωρέθηκε πριν από μερικές βδομάδες.
Ολοι σκέφτηκαν ότι ο Σπύρου πήγε να τον βρει εκεί ψηλά, για να μιλούν με τις ώρες για τον αγαπημένο του Αρη.
Και κάτι ακόμη, το οποίο γνωρίζουν μόνο ελάχιστοι και επιστήθιοι φίλοι του μεγάλου καρδιοχειρουργού. Το… παρατσούκλι του ήταν «Μπουζάνκα», μια και τον παρομοίαζαν με τον γνωστό (στους παλαιότερους) Ιταλό κωμικό, ζεν πρεμιέ της δεκαετίας του ’70.
Γιώργος Τότσικας
Μ.Η.Τ. 232120