Για πολλούς, το τζάκι και οι σόμπες αποτελούν πλέον τον καλύτερο και πιο οικονομικό τρόπο θέρμανσης, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Μία από αυτές είναι η Βρετανία, όπου η αρμόδια υπηρεσία υγείας εξέδωσε ανακοίνωση με οδηγίες για τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα αυτού του τρόπου θέρμανσης, αλλά και για την ασφάλεια, λόγω των θανάτων και των δηλητηριάσεων από μονοξείδιο του άνθρακα.
Σύμφωνα με τον δρα Τζον Χάρισον από τη βρετανική Υπηρεσία Προστασίας Υγείας, μόνο στην Αγγλία και την Ουαλία περίπου 40 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους και 4.000 δηλητηριάζονται, λόγω ελλιπούς καθαρισμού της καμινάδας και ελαττωματικών καυσίμων. Η ατελής καύση υλικών που περιέχουν άνθρακα (βενζίνη, ξύλο, κάρβουνο, φυσικό αέριο, πετρέλαιο, πλαστικό κ.ά.) παράγει μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο διαχέεται πολύ γρήγορα στον χώρο και σε όλα τα επίπεδά του, σε αντίθεση με τον καπνό, που ανέρχεται μόνο στα υψηλότερα επίπεδα.
Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι άοσμο, άχρωμο και χωρίς γεύση, γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευτεί στην ατμόσφαιρα. Στον ανθρώπινο οργανισμό εκτοπίζει το οξυγόνο από τις θέσεις δέσμευσής του με την αιμοσφαιρίνη, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ανταλλαγή των αερίων στους ιστούς. Οσο αυξάνεται η συγκέντρωσή του στο αίμα, εμφανίζονται συμπτώματα όπως ναυτία, κόπωση και πονοκέφαλος, ενώ το χρώμα του δέρματος γίνεται πολύ βαθύ κόκκινο.
Σύμφωνα με τον δρα Χάρισον, το μονοξείδιο του άνθρακα έχει ξεπεράσει τα όρια ασφαλείας όταν υπάρχουν μαύρα σημάδια καπνού στον τοίχο κοντά στη σόμπα, καθώς και όταν συσσωρεύεται καπνός στο δωμάτιο λόγω ελαττωματικής καμινάδας. Επίσης, άλλη μία ένδειξη είναι όταν οι φλόγες στις σόμπες υγραερίου δεν είναι μπλε, αλλά κίτρινες.
Η βρετανική Υπηρεσία Προστασίας Υγείας συνιστά σε όσους χρησιμοποιούν σόμπες να ελέγχουν τις συσκευές τους με τη βοήθεια ειδικών, αλλά και να προμηθευτούν μια ειδική συσκευή συναγερμού, που πληροί τα ευρωπαϊκά πρότυπα (ΕΝ 50291) και ειδοποιεί με ήχο κάθε φορά που το μονοξείδιο του άνθρακα έχει ξεπεράσει τα όρια ασφαλείας.
Αλεξάνδρα Χυδηριώτη