Και όμως εν καιρώ κρίσης οι «Πριγκίπισσες» δεν φαντάζουν καθόλου παράταιρες. Η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που ανοίγει αύριο τις πύλες της για το κοινό, μας προσκαλεί να γνωρίσουμε τις γυναίκες εκείνες που κατάφεραν είτε λόγω κύρους είτε γένους να ξεχωρίσουν ξεπερνώντας ακόμη και τους άνδρες των κοινωνιών τους. Ιέρειες ή θεραπεύτριες, μάγισσες, αρχόντισσες. Αυτές είναι οι «Πριγκίπισσες της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας», οι οποίες έως τις 10 Απριλίου θα κατοικοεδρεύουν στο πολιτιστικό ίδρυμα της οδού Νεοφύτου Δούκα.
«Οταν σχεδιάζαμε την έκθεση με τον κ. Σταμπολίδη», τόνισε η πρόεδρος του Ιδρύματος Γουλανδρή Σάντρα Μαρινοπούλου κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου, «εκείνο που θέλαμε δεν ήταν απλά να παρουσιάσουμε τα αντικείμενα μέσα στις προθήκες. Αποφασίσαμε με τη συνδρομή ενός καλλιτέχνη από την ΑΣΚΤ να κάνουμε κάτι διαφορετικό». Ετσι, χρησιμοποιώντας κούκλες επάνω από τις οποίες… κρέμονται όλα τα πολύτιμα αντικείμενα των γυναικών αυτών, ο επισκέπτης καταφέρνει να κατανοήσει τη χρήση όλων αυτών στην καθημερινότητά τους.
Η έκθεση ξεκινά με την Αρχόντισσα από το Λευκαντί της Εύβοιας, την Αρχόντισσα-Ιέρεια από τις Αιγές της Μακεδονίας καθώς και την «Εύπορη Αθηναία» από τον Αρειο Πάγο της Αθήνας, που περιλαμβάνονται στην πρώτη αίθουσα. Στην ίδια ενότητα ανήκουν και τα ταφικά σύνολα από αρχόντισσες της Ταρκυνίας από την Μπολόνια αλλά και τη Βασιλικάτα (γνωστή στην αρχαιότητα ως αρχαία Οινωτρία στη ΝΔ Ιταλία).
Στη δεύτερη αίθουσα το κοινό θα δει ταφές γυναικών του 8ου αιώνα π.Χ., από τις οποίες ξεχωρίζουν η «Ιέρεια της Ισιδος» από την Ελευσίνα, μια αινιγματική γυναικεία ταφή από την οδό Πειραιώς στην Αθήνα καθώς και η Ελληνίδα πριγκίπισσα της Σαλαμίνας Κύπρου, που παντρεύτηκε κάποιον Κύπριο άρχοντα κουβαλώντας μαζί της την προίκα από την Αθήνα.
Στην Ιταλία και συγκεκριμένα σε σύνολα του τέλους του 8ου αιώνα π.Χ. και των αρχών του 7ου αιώνα π.Χ., είναι αφιερωμένη η εν λόγω ενότητα. Εδώ μάλιστα βρίσκεται και ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα της παρουσίασης, ένας ξύλινος θρόνος συνοδευόμενος από υποπόδιο, τραπεζάκι, μουσικό όργανο αλλά και μια κοσμηματοθήκη που προέρχονται από τον τάφο της μικρής πριγκίπισσας του Βερούκκιο, όλα ευρήματα που για πρώτη φορά ταξίδεψαν εκτός Ελλάδας.
Πολύτιμα αντικείμενα από την ταφή των τεσσάρων γυναικών αριστοκρατικής γενιάς από την Ελεύθερνα της Κρήτης θα δει ο επισκέπτης στην τέταρτη αίθουσα, ενώ στην επόμενη κυριαρχούν οι πριγκίπισσες από την Ετρουρία του 7ου π.Χ. Περίτεχνα κοσμήματα, αντικείμενα που συνδέονται με τα τελετουργικά (όπως σπονδικές φιάλες), αγγεία, πινακίδες γραφής καθώς και ενεπίγραφα ευρήματα συνοδεύουν τις πρωταγωνίστριες.
Στην έκτη και τελευταία αίθουσα βρίσκεται μεταξύ άλλων και η περίφημη Δέσποινα του Αρχοντικού από την Πέλλα της Μακεδονίας, η οποία με το ολόχρυσο προσωπείο της μας θυμίζει την προσκόλληση των Μακεδόνων σε παραδοσιακές ταφικές πρακτικές.
Από τις πιο… θελκτικές γυναικείες παρουσίες και η Δέσποινα των Αιγών από τη Βασιλική νεκρόπολη της Βεργίνας, η Λυδή πριγκίπισσα, η οποία υπήρξε σύζυγος του Βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Α, στον οποίο την έδωσε νύφη η περσική αυλή για την προώθηση των πολιτικών σχεδίων της.
«Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους Φίλους του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών- Ιδρυμα Βούρου – Ευταξία για την οικονομική τους συμπαράσταση» τόνισε ο κ. Σταμπολίδης. «Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς η ευαισθησία που έδειξαν όλοι οι συντελεστές είναι συγκινητική. Αποδεικνύουμε ότι ακόμη και τώρα η χώρα αυτή έχει δυνάμεις».
Αντίγραφα των περίτεχνων στολιδιών που φορούσαν οι πριγκίπισσες έχει σχεδιάσει και ο γνωστός οίκος Zolotas, τα οποία διαθέτει τόσο στο πωλητήριο του μουσείου όσο και στα καταστήματα. Μέρος των εσόδων θα διατεθεί για την ενίσχυση της έκθεσης.
Info: Η έκθεση με τίτλο «Πριγκίπισσες της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας» ανοίγει αύριο τις πύλες της για το κοινό. Διάρκεια, έως τις 10 Απριλίου 2013.
Οι πρωταγωνίστριες και τα εκθέματα
«Οι πρωταγωνίστριες μας είναι πρόσωπα υπαρκτά. Γυναίκες που έζησαν και όχι μυθικές προσωπικότητες» τόνισε ο Διευθυντής του ΜΚΤ ο καθηγητής κ. Νίκος Σταμπολίδης. «Βέβαια όταν λέμε πριγκίπισσες» συμπλήρωσε η κ. Μαρινοπούλου «δεν εννοούμε απαραίτητα γαλαζοαίματες αλλά γυναίκες που κατάφεραν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να ξεχωρίσουν στις κοινωνίες όπου ζούσαν».
Είκοσι τέσσερα συνολικά ταφικά σύνολα και 500 αρχαία αντικείμενα από την Ελλάδα, την Κύπρο και την γειτονική Ιταλία εκτίθενται στο ισόγειο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης στις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες σε μια παρουσίαση όπου στόχος ήταν να γίνει αναπαράσταση των ίδιων των νεκρών με την εξάρτηση τους. Η παρουσίαση ακολουθεί χρονολογική σειρά από τον 10ο έως τον 5ο αιώνα π.Χ.
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120