Για τους εκατομμύρια θαυμαστές του υπήρξε ο «ποιητής των έξι χορδών» και ένας «πολίτης του κόσμου». Ενα σύμβολο του παγκόσμιου τραγουδιού και αιώνιος λάτρης του γυναικείου φύλου. Ο Ζορζ Μουστακί, ο ελληνικής καταγωγής τροβαδούρος του «Μετοίκου» και συνθέτης «έσβησε» χθες το πρωί στην κοσμοπολίτικη Νίκαια, το μέρος όπου είχε καταφύγει τα τελευταία χρόνια λόγω της κλονισμένης υγείας του. Ο 79χρονος ερμηνευτής έπασχε από εμφύσημα, μια ανίατη νόσο του αναπνευστικού, εξαιτίας της οποίας είχε σταματήσει να τραγουδάει εδώ και μερικά χρόνια. «Λυπάμαι κυρίως που δεν τραγουδώ στο μπάνιο μου και όχι τόσο που δεν μπορώ να ερμηνεύσω τα κομμάτια μου δημόσια. Διότι έζησα μαγικά πράγματα» είχε δηλώσει σε παλιότερη συνέντευξή του ο «ποιητής» του γαλλικού τραγουδιού με τα χαρακτηριστικά λευκά μακριά μαλλιά, τη γενειάδα και το ονειροπόλο βλέμμα.
Ο γεννημένος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 3 Μαΐου του 1934 Ζορζ Μουστακί καταγόταν από Ελληνες Σεφαραδίτες Εβραίους, οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει από την Κέρκυρα στην Αίγυπτο. Ο Γιουζέφ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, μεγάλωσε ανάμεσα σε χιλιάδες τίτλους αναγνωσμάτων, μια και η οικογένειά του διέθετε στην Αλεξάνδρεια ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο, γεγονός που του επέτρεπε να έρθει σε επαφή με πολλές και διαφορετικές κουλτούρες. «Είμαι Ελληνας από πατέρα, μητέρα και παππού, με ρίζες στη Μικρά Ασία, στα Ιωάννινα, στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Η Αλεξάνδρεια, αν και μου χάρισε τον κοσμοπολιτισμό των Πτολεμαίων, με απομάκρυνε από την ελληνικότητά μου» είχε πει σε συνέντευξή του. Με την άφιξή του στο Παρίσι το 1951 έγινε και η αλλαγή του ονόματός του από Γιουσέφ σε Ζορζ, καθώς είχε εντυπωσιαστεί από τον τραγουδοποιό Ζορζ Μπρασέν. Αρχισε να τραγουδά και να συνθέτει κομμάτια με την κιθάρα που του είχε στείλει η μητέρα του από την Αλεξάνδρεια, ενώ για να μπορέσει να βγάλει τα προς το ζην έκανε περιστασιακές δουλειές. Το 1958 η γνωριμία του με το «σπουργίτι» της Γαλλίας, την Εντίθ Πιαφ, υπήρξε καθοριστική. Οι δυο τους έζησαν ένα μεγάλο αλλά σύντομο ειδύλλιο που έληξε άδοξα, ωστόσο «γέννησε» μια σειρά από μουσικές επιτυχίες. Ο Μουστακί ήταν ο συνθέτης πίσω από γνωστά κομμάτια της Πιαφ, όπως το «Milord», ενώ τραγούδια του είχαν ερμηνεύσει και ο Ιβ Μοντάν, η Πία Κολόμπο αλλά και η Μπαρμπαρά.
Τη δεκαετία του ’60 μετέφρασε στα γαλλικά και τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, και το 1966 ήρθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά. Το 1970 πρωταγωνίστησε με τον Μίκη Θεοδωράκη στην ταινία μικρού μήκους του Ροβήρου Μανθούλη «Είμαστε δύο» («Nous sommes deux»), στην οποία τραγούδησε στα γαλλικά όλα τα τραγούδια που είχε γράψει στη φυλακή ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης.
Από τα πιο γνωστά κομμάτια ήταν αναμφίβολα ο «Μέτοικος», τραγούδι που γράφτηκε το 1969, μεταφράστηκε σε πολλές διαφορετικές γλώσσες και ανέδειξε τον Μουστακί σε έναν από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές της γενιάς του. Εξίσου αγαπημένα ήταν και τα τραγούδια «Sarah», «Ma liberte», «Ma solitude», «Votre fille a vingt ans» καθώς και το «La dame brune», που ερμήνευσε μία από τις πιο στενές φίλες του, η Μπαρμπαρά, το 1968. Η σχέση του με τις γυναίκες, άλλωστε, υπήρξε πάντοτε ιδιαίτερη. Αυτός ο αιώνιος λάτρης του ωραίου φύλου παντρεύτηκε μόνο μία φορά -σε ηλικία μόλις 20 ετών- και είχε αποκτήσει μια κόρη, την Πία.
Οσο για τα μέρη, στα οποία είχε βρεθεί, είχε τραγουδήσει σχεδόν σε όλον τον πλανήτη δίνοντας συναυλίες από το μακρινό Ρίο έως και την Ιαπωνία αλλά και τον Καναδά. «Δεν ήταν απλώς ένας τραγουδιστής της Μεσογείου, αλλά ένας τροβαδούρος που άγγιξε όλη την οικουμένη» γράφτηκε μετά την είδηση του θανάτου του. Δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε…
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120