Σημαντικά γεωστρατηγικά και οικονομικά οφέλη θα έχει η Ελλάδα από την επιλογή του αγωγού TAP (Trans-Adriatic Pipeline) για το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κασπία προς την Ευρώπη. Η πολυετής μάχη με τον ανταγωνιστικό αγωγό Nabucco έληξε την προηγούμενη εβδομάδα, την Τετάρτη ενημερώθηκε ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και την Παρασκευή ανακοινώθηκε επισήμως η επικράτηση του ΤΑΡ. Η χώρα μας και η υπόλοιπη Ευρώπη αποκτούν πρόσβαση στο κοίτασμα φυσικού αερίου Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν και τη δυνατότητα σταδιακής απεξάρτησης από τη Ρωσία, που σήμερα καλύπτει το 80% των αναγκών της Ελλάδας. Κρίσιμος παράγοντα αποτελεί και η ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης του ΔΕΣΦΑ (που διαχειρίζεται το βασικό δίκτυο φυσικού αερίου) στην αζέρικη SOCAR, που είναι μέτοχος της κοινοπραξίας εκμετάλλευσης του Σαχ Ντενίζ και έχει τη δυνατότητα (option) συμμετοχής στον αγωγό ΤΑΡ. Η SOCAR βρίσκεται σε συζητήσεις με το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Μια πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ ανέφερε ότι η συνολική προστιθέμενη αξία για την Ελλάδα από την κατασκευή του ΤΑΡ ενδέχεται να φτάσει τα 18 δισ. ευρώ κατά την προσεχή 50ετία. Ο αγωγός πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και να λειτουργεί μέχρι το 2019, και μέχρι τότε η Ελλάδα προσδοκά σε επενδύσεις που θα αγγίξουν το 1,5 δισ. ευρώ. Κατά την περίοδο κατασκευής εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 2.000 άμεσες και περίπου 10.000 έμμεσες θέσεις εργασίας. Το μεγαλύτερο τμήμα του ΤΑΡ, συνολικού μήκους 860 χιλιομέτρων, διέρχεται από τη Βόρεια Ελλάδα και συνεπώς οι εργασίες κατασκευής, αλλά και οι προμήθειες υλικών (σωλήνες κ.λπ.) θα ωφελήσουν τις τοπικές επιχειρήσεις. Ο αγωγός ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα, περνά στην Αλβανία και στη συνέχεια συνδέεται με το ιταλικό δίκτυο φυσικού αερίου, αφού διασχίσει την Αδριατική. Μέσω του Νοτίου Διαδρόμου θα μεταφέρεται αρχικώς φυσικό αέριο από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που στοιχηματίζουν ότι από τη στιγμή που άνοιξε ο Νότιος Διάδρομος θα μεταφέρει στο μέλλον φυσικό αέριο από τα πλούσια κοιτάσματα της Μέσης Ανατολής, με ακόμα περισσότερα οφέλη για τη χώρα μας.
Μπορεί η απόφαση να απογοήτευσε τους μετόχους του Nabucco, αλλά αποτελεί ορόσημο στην προσπάθεια της Ευρώπης να δημιουργήσει έναν νέο νότιο διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου, ο οποίος μπορεί να μεταφέρει τα τεράστια αποθέματα από την Κασπία και -αργότερα- τη Μέση Ανατολή, ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση από τη Ρωσία. Για πολλά χρόνια, ο Nabucco υποστηριζόταν τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Ευρωπαϊκή Ενωση, κυρίως γιατί θα διέρχονταν από αγορές της νοτιοανατολικής Ευρώπης που είναι απόλυτα εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Κομισιόν αποφάσισε να τηρήσει ουδέτερη στάση όταν εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο ο TAP, ενώ αντίστοιχα ουδέτερη στάση τήρησαν και οι Αζέροι της Socar, οι οποίοι στην αρχή υποστήριζαν τον Nabucco. Οι «Financial Times» υπενθύμιζαν αυτή την εβδομάδα ότι το πρώτο πλήγμα στον τελευταίο αποτέλεσε η διακρατική συμφωνία Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν για την κατασκευή του TANAP (Trans-Anatolian Pipeline), ο οποίος μέχρι τα βουλγαροτουρκικά σύνορα περνούσε από την ίδια διαδρομή με τον Nabucco.
Ποιοι είναι οι μέτοχοι
Στην κοινοπραξία του TAP συμμετέχουν η νορβηγική Statoil, η ελβετική Axpo και η γερμανική EON Rhurgas.
Μέτοχοι της εταιρίας διαχείρισης του Nabucco ήταν η βουλγαρική BEH, η τουρκική BOTAS, η ουγγρική FGSZ, η αυστριακή OMV, η ρουμανική Transgaz και η γαλλική GDF Suez.
Φώτης Κόλλιας
Μ.Η.Τ. 232120