Αλήθεια, πώς θα απέδιδε ζωγραφικά εν έτει 2014 ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος έναν εμβληματικό πίνακα όπως ο «Διαμερισμός των ιματίων του Χριστού», αν αντί για τα καλλιτεχνικά μέσα της εποχής είχε χρησιμοποιήσει τις ψηφιακές εφαρμογές; Ή πώς θα φαινόταν η περίφημη «Κυρία με την Ερμίνα» μέσα από επαγγελματικές φωτογραφικές κάμερες;
Την απάντηση δίνει μέσω μιας εξαιρετικής έκθεσης φωτογραφίας που φιλοξενείται στο Τολέδο αυτή την περίοδο μια χούφτα ανήσυχων δημιουργών που αποφάσισαν να αναπαραγάγουν με τον…φακό τους τα πιο γνωστά έργα του σπουδαίου Κρητικού καλλιτέχνη Δομήνικου Θεοτοκόπουλου και να γεμίσουν με αυτά διάφορες γωνιές της πόλης.
«Ο Ιππότης με το χέρι στο στήθος», «Κυρία με την Ερμίνα», «Η προσκύνηση των Ποιμένων», «Μετανοούσα Μαγδαληνή», «Αγιος Ιερώνυμος» καθώς και επτά ακόμη χαρακτηριστικοί πίνακες του διάσημου ζωγράφου «ξαναζωντανεύουν» μέσω της «όγδοης τέχνης» σε ένα φιλόδοξο εγχείρημα που θα ομορφαίνει τη γραφική πόλη -και ιδιαίτερα αγαπημένη περιοχή για τον Γκρέκο- μέχρι και τις 28 Μαρτίου. Φυσικά η αφορμή για το μεγαλεπήβολο πρότζεκτ, που όπως μας εξήγησαν και οι δημιουργοί του χρειάστηκε ενάμιση χρόνο προετοιμασίας, στάθηκε η συμπλήρωση των 400 ετών από τον θάνατο του κορυφαίου καλλιτέχνη, που φέτος γιορτάζεται με την πολιτιστική επισημότητα που της αρμόζει τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Ισπανία.
Ο «Θεοτοκόπουλος», όπως τιτλοφορείται η έκθεση, αποτελεί ένα ιδιαίτερο πρότζεκτ που έχει δημιουργηθεί από μια ξεχωριστή καλλιτεχνική κολεκτίβα, γνωστή στην ισπανική σκηνή για τη δημιουργία πρωτότυπων και πρωτοποριακών έργων. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως για την εύρεση των κατάλληλων τοποθεσιών στην πόλη του Τολέδο εργάστηκαν επισταμένως επί σειρά μηνών, χρησιμοποιώντας ως φυσικό σκηνικό των φωτογραφιών τα ειδυλλιακά μέρη που ενέπνευσαν και τον ίδιο τον φημισμένο ζωγράφο. Με αυτή τη γοητευτική περιοχή της Ανδαλουσίας, άλλωστε, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος διατηρούσε στενούς δεσμούς μια και ήταν η πόλη που ταυτίστηκε όσο καμία άλλη με τον δημιουργικό οίστρο του.
«Δεν θελήσαμε σε καμία περίπτωση να αναπαραγάγουμε τους εμβληματικούς αυτούς πίνακες κάνοντας θεατροποιημένες ρεπλίκες τους» αναφέρουν οι συντελεστές, μια επίλεκτη ομάδα φωτογράφων την οποία απαρτίζουν οι Πέδρο Πάμπλο Σαλβαδόρ, Ευγένιο Χερνάντεζ Βεγκ, Γιολάντα Πινίλα Λομπαντέρο, Ντάνιελ Λόπεζ, Νάτσο Γκόμεζ Ραμίρεζ, Αντόνιο Αγκουάντο.
«Προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε τη δική μας φωτογραφική ματιά και να “στήσουμε” τα έργα πάλι από την αρχή δίχως να αλλάξουμε το νόημα αυτών. Σεβαστήκαμε τον τρόπο που ποζάρουν οι ήρωες στους αυθεντικούς πίνακες. Ετσι και αλλιώς, αυτός ήταν και ο τρόπος διασύνδεσης των δικών μας δημιουργιών με εκείνων του Ελ Γκρέκο».
Χρησιμοποιώντας κοστούμια που παραπέμπουν στην εποχή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, το κατάλληλο μακιγιάζ αλλά και τους απαραίτητους φωτισμούς, που επέτρεψαν να ανασυντεθεί με σαφήνεια η ατμόσφαιρα των μυστηριακών έργων του, οι συντελεστές κατάφεραν να «μεταφέρουν» τους θεατές στο καλλιτεχνικό σύμπαν του μεγάλου Ελληνα ζωγράφου.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η φωτογραφική αυτή δουλειά είναι άρτια τόσο από αισθητική όσο και από καλλιτεχνική άποψη» επισημαίνουν, τονίζοντας δε ότι -με εξαίρεση μια κοπέλα- ουδείς άλλος από τους έντεκα πρωταγωνιστές των έργων εργάζεται ως επαγγελματίας μοντέλο.
Οι εντυπωσιακές λήψεις -από τις οποίες ξεπηδούν αριστουργηματικά έργα του Θεοτοκόπουλου, όπως ο πίνακας-ωδή στην ισπανική πόλη με τίτλο «Αποψη του Τολέδο»- φιλοξενούνται τόσο στο πολιτιστικό κέντρο El Círculo de Arte de Toledo όσο και σε διάφορα σημεία στην περιοχή. Μάλιστα, για την καλύτερη φωτογραφική περιήγηση των επισκεπτών στην έκθεση οι διοργανωτές έχουν αναρτήσει στο διαδίκτυο τις τοποθεσίες όπου οι… φωτογραφικοί αυτοί πίνακες περιμένουν καρτερικά να τους ανακαλύψει το κοινό.
Ποια άλλα όμως έργα «αναστήθηκαν» για τις ανάγκες του πρότζεκτ; Εκτός από τον πίνακα «Αποψη του Τολέδο», τον οποίο το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης έχει δανείσει στην Ισπανία για τις ανάγκες της άλλης μεγάλης παρουσίασης που έχει ξεκινήσει στην πόλη με τίτλο «Ο Ελληνας του Τολέδο», θα δούμε το «Πορτρέτο του Αδελφού Ορτένσιο Φέλιξ Παραβιθίνο», την «Επίσκεψη», τον «Ευαγγελισμό της Θεοτόκου», αλλά και τον εξαιρετικό πίνακα «Αγία Βερονίκη».
«Ο στόχος αυτής της φιλόδοξης διοργάνωσης δεν ήταν άλλος από το να τιμήσουμε τον μεγάλο Ελληνα καλλιτέχνη και να φέρουμε λίγη από την ομορφιά των δημιουργιών του στον σημερινό κόσμο μας και στην εποχή μας. Και πιστεύουμε πως τα έχουμε καταφέρει. Δομήνικε Θεοτοκόπουλε, σε ευχαριστούμε για όλα, έστω και αν αυτό το ευχαριστώ ακούγεται 400 χρόνια καθυστερημένα» αναφέρουν οι εμπνευστές της έκθεσης.
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120