Οσους υποστηρίζουν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις προωθούνται μόνο με εισπρακτική λογική ενώ την ίδια στιγμή επιβαρύνουν τους πολίτες επιβεβαιώνει η διαδικασία που ακολουθεί το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) στην περίπτωση των περιφερειακών αεροδρομίων, από τα πλέον ελκυστικά περιουσιακά στοιχεία της χώρας στον τομέα των υποδομών. Οι δεσμευτικές προσφορές για την πολυετή διαχείριση 14 περιφερειακών αεροδρομίων αναμένεται να υποβληθούν τον επόμενο μήνα, αν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ. Ηδη πυκνώνουν οι φωνές, σύμφωνα με τις οποίες το μοντέλο του Ταμείου θα έχει πρόσκαιρο εισπρακτικό όφελος για το Δημόσιο ώστε να αποπληρωθεί το χρέος, αλλά και πρόσθετο κόστος στους κατοίκους της περιφέρειας (και στους τουρίστες) που θα χρησιμοποιούν τα αεροδρόμια.
Ο διαγωνισμός προβλέπει ότι επικρατέστερος θα είναι ο όμιλος (ή οι όμιλοι αφού τα 14 αεροδρόμια έχουν χωριστεί σε δύο ομάδες των επτά) που θα προσφέρει τη μεγαλύτερη προκαταβολή στο ΤΑΙΠΕΔ. Εκτιμάται ότι το Ταμείο μπορεί να συγκεντρώσει ποσό μεταξύ 300.000.000 και 400.000.000 ευρώ που θα πάει κατευθείαν για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους. Οσοι ασχολούνται με τις παραχωρήσεις υποδομών υποστηρίζουν, όμως, ότι εξαιτίας της εισπρακτικής λογικής του ΤΑΙΠΕΔ οι επιβάτες θα κληθούν να πληρώσουν την προκαταβολή μέσω αύξησης των τελών αεροδρομίων. «Οι διαχειριστές των περιφερειακών αεροδρομίων από κάπου πρέπει να βγάλουν την προκαταβολή που θα δώσουν στο Ταμείο» επισημαίνουν.
«Θα τη βγάλουν με αύξηση των τελών που πληρώνουν επιβάτες και εταιρίες». Ετσι δεν θα επιβαρύνονται μόνο οι τουρίστες που χρησιμοποιούν τα περιφερειακά αεροδρόμια συγκεκριμένους μήνες, αλλά και οι μόνιμοι κάτοικοι της περιφέρειας.
Ακόμη και κυβερνητικά στελέχη θεωρούν ότι ο διαγωνισμός για τα περιφερειακά αεροδρόμια έπρεπε να δίνει περισσότερο βάρος στις επενδύσεις αναβάθμισης και στις θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσει ο κάθε υποψήφιος και λιγότερο στην προκαταβολή που θα εισπράξει το ΤΑΙΠΕΔ.
Τα περισσότερα περιφερειακά αεροδρόμια λειτουργούν σήμερα με χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών, παρά τα εκατομμύρια τουρίστες που υποδέχονται ετησίως ορισμένα εξ αυτών. Συνεπώς υπάρχουν περιθώρια αναβάθμισης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Γι’ αυτό όσοι αντιδρούν στο σημερινό μοντέλο προώθησης του διαγωνισμού πιστεύουν ότι το βασικό κριτήριο επιλογής του διαχειριστή των αεροδρομίων για τις επόμενες δεκαετίες έπρεπε να είναι οι επενδύσεις που θα πραγματοποιήσει για την αναβάθμισή τους. Ετσι, εκτιμούν ότι η επιβάρυνση θα ήταν μικρότερη γιατί οι επενδύσεις θα πραγματοποιούνταν σταδιακά, ενώ τώρα ο διαχειριστής πρέπει να πληρώσει «με το καλημέρα» εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Στη αγορά επισημαίνουν, πάντως, ότι οι νέοι διαχειριστές των περιφερειακών αεροδρομίων θα είναι συγκρατημένοι στις αυξήσεις, καθώς γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη δυσάρεστη εμπειρία του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» που πλήρωσε τα υψηλά τέλη προς τις αεροπορικές (και τελικά στους επιβάτες).
Βέβαια, το μεγαλύτερο κόστος το πλήρωσε η Αθήνα, η οποία υπέστη μείωση της τουριστικής κίνησης, λένε όσοι θεωρούν ότι οι ιδιώτες που θα αναλάβουν τα αεροδρόμια δεν θα δείξουν τέτοιες ευαισθησίες. Πηγές που πρόσκεινται στο ΤΑΙΠΕΔ επισημαίνουν ότι, ούτως ή άλλως, οι νέοι επενδυτές θα πραγματοποιήσουν επενδύσεις, οι οποίες προβλέπεται ότι θα φτάσουν τουλάχιστον στα 200.000.000 ευρώ. Γι’ αυτό θεωρούν άδικη την κριτική που ασκείται στο μοντέλο προώθησης του διαγωνισμού.
Με βάση την προκήρυξη, τα περιφερειακά αεροδρόμια έχουν χωριστεί σε δύο ομάδες: Στην ομάδα Α περιλαμβάνονται τα αεροδρόμια Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Χανίων, Κεφαλλονιάς, Ζακύνθου, Ακτίου και Καβάλας. Στην ομάδα Β, τα αεροδρόμια Ρόδου, Κω, Σάμου, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Σαντορίνης και Σκιάθου.
Αρχικά προβλεπόταν, χωρίς να είναι γνωστές οι τελικές αποφάσεις, ότι ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα υπάρξει από την πλευρά των υποψηφίων το ΤΑΙΠΕΔ μπορεί να συμπεριλάβει έως τρία από τα αεροδρόμια Αλεξανδρούπολης, Αράξου, Καλαμάτας και Νέας Αγχιάλου στην ομάδα Α και τα αεροδρόμια Χίου, Καρπάθου και Λήμνου στην ομάδα Β.
Οι μνηστήρες
Στο τελικό στάδιο του διαγωνισμού έχουν περάσει οι κοινοπραξίες Zurich Airport (Ελβετία) – J&P ΑΒΑΞ, Athens International Airport (διαχειρίζεται το «Ελευθέριος Βενιζέλος»), Fraport (Γερμανία) – Ομιλος Κοπελούζου, Aeroports De La Cote d Azur (Γαλλία), Corporacion America (Αργεντινή) – ΜΕΤΚΑ, Vinci (Γαλλία) – ΕΛΛΑΚΤΩΡ και η επενδυτική εταιρία Αdvent. Αποκλείστηκαν κατά την πρώτη φάση οι εταιρίες Novaport Development (ρωσικών συμφερόντων), Global Liman Isletmeleti – Flughafen Munchen (Γερμανία και Τουρκία), ΤΑV (Τουρκία) και Engelinvest Israel Ltd (Ισραήλ).
Οι άλλοι προγραμματισμένοι διαγωνισμοί του Ιουλίου
Με βάση το αναθεωρημένο Μνημόνιο, εκτός από τις δεσμευτικές προσφορές για τα περιφερειακά αεροδρόμια, τον Ιούλιο θα προχωρήσουν και άλλοι διαγωνισμοί του ΤΑΙΠΕΔ. Ετσι, για τις αρχές του τρίτου τριμήνου προγραμματίζεται η κατάθεση δεσμευτικών προσφορών για τα περιφερειακά αεροδρόμια, για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ καθώς και για την εταιρία διαχείρισης του τροχαίου υλικού του ΟΣΕ (ROSCO). Εντός του επόμενου τριμήνου αναμένονται και οι δεσμευτικές προσφορές για τον ΟΛΠ, ενώ άγνωστη είναι η ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών για τον ΟΛΘ. Στο τρίτο τρίμηνο θα προκηρυχθεί και ο διαγωνισμός για τη μαρίνα Λαυρίου, η οποία σχεδιάζεται ώστε να φιλοξενεί mega yachts.
Στο τέλος Ιουνίου, το ΤΑΙΠΕΔ θα παρουσιάσει έκθεση προόδου για το σχέδιο αξιοποίησης των ακινήτων και η Κομισιόν θεωρεί άμεση προτεραιότητα το ξεκαθάρισμα των περιουσιακών στοιχείων που υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ. Από το Μνημόνιο προκύπτει ότι ο πρώτος γύρος τιτλοποίησης μελλοντικών εσόδων από ακίνητα θα ξεκινήσει τον Νοέμβριο του 2014, με βάση έκθεση στην οποία θα εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια και θα παραδοθεί από τους συμβούλους του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων εντός του Ιουνίου. Σύμφωνα με τους όρους που έχει θέσει η τρόικα, η τιτλοποίηση πρέπει να απευθύνεται στους διεθνείς επενδυτές ακινήτων και να μην εξαρτάται από το «περιορισμένης ρευστότητας» ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Φώτης Κόλλιας
Μ.Η.Τ. 232120