Δέος! Στα τέσσερα μέτρα φτάνει το συνολικό ύψος των Καρυάτιδων, αφού, όπως αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη, στέκονται επάνω σε πανύψηλα βάθρα, τα οποία ξεπερνούν το ενάμισι μέτρο, κάνοντας την παρουσία τους ακόμα πιο επιβλητική. Την ίδια ώρα, οι αρχαιολόγοι αναζητούν κάποιο σημαντικό εύρημα στον τρίτο θάλαμο -ή αλλιώς στο… κόκκινο δωμάτιο του ταφικού μνημείου (!)- και η αγωνία μεγαλώνει ώρα με την ώρα, καθώς βρίσκονται πλέον ελάχιστα μέτρα από το μικρό άνοιγμα, την έκκεντρη πόρτα, που έχει εντοπιστεί στο βάθος του θαλάμου και οδηγεί σε κάποιον άλλον χώρο.
Ο τρίτος θάλαμος, όπου παραμένουν τα συνεργεία, έχει κόκκινο χρώμα, καθώς τα μάρμαρα έχουν χρωματιστεί έτσι από τα μεγάλα ποσοστά υγρασίας. Πάντως, για να φτάσουν στην πολυαναμενόμενη στιγμή και να περάσουν στο επόμενο στάδιο, οι αρχαιολόγοι πρέπει να κάνουν πολλή δουλειά με τα υποστυλώματα, ώστε να ασφαλίσουν το μνημείο για τους ανθρώπους που εργάζονται μέσα, αλλά και για να μην καταστρέψουν το οικοδόμημα που έχει στην «πλάτη» του χιλιάδες χρόνια ζωής.
Εχοντας ήδη απομακρύνει το χώμα από τον πρώτο και τον δεύτερο θάλαμο, και οι ίδιοι οι αρχαιολόγοι κοιτάζουν με θαυμασμό τις εντυπωσιακές Καρυάτιδες, από τη στιγμή που έφεραν στην επιφάνεια ολόκληρα τα βάθρα στα οποία στέκονται εδώ και χιλιάδες χρόνια οι δύο γυναικείες μορφές. Χωρίς ίχνος χώματος, τα δύο γλυπτά είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά, αφήνοντας άφωνους τους ειδικούς, οι οποίοι, αν και δουλεύουν τόσες μέρες μέσα στο μνημείο, δεν παύουν να εκπλήσσονται καθημερινά. Οι Καρυάτιδες «κοιτούν» από ψηλά τα συνεργεία που εργάζονται μέσα στο μνημείο, αφού βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο ύψος από τον μέσο άνθρωπο.
Είναι ο μέγας αρχιτέκτων Δεινοκράτης ο κατασκευαστής;
Ενας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες όλων των εποχών και σύμβουλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν ο Δεινοκράτης ο Ρόδιος, που, σύμφωνα με την επικεφαλής των ανασκαφών της Αμφίπολης Κατερίνα Περιστέρη, εμφανίζεται ως ο επικρατέστερος δημιουργός του μνημείου στον λόφο Καστά. Εζησε και μεγαλούργησε τον 4ο αιώνα π.Χ. και έγινε γνωστός για μια σειρά από σπουδαία έργα, όπως ο σχεδιασμός της πόλης της Αλεξάνδρειας. Λέγεται μάλιστα ότι, προτού ολοκληρώσει τη μελέτη του για την Αλεξάνδρεια, παρουσίασε σχέδιο για την κατασκευή μιας πόλης αφιερωμένης στον Μέγα Αλέξανδρο στο όρος Αθως, προβλέποντας το σκάλισμα του βουνού, με σκοπό τη δημιουργία ενός πελώριου αγάλματος με τη μορφή του μεγάλου στρατηλάτη.
Ο Μέγας Αλέξανδρος απέρριψε την πρόταση, θεωρώντας ότι οι συνθήκες διαβίωσης στην συγκεκριμένη περιοχή θα ήταν δύσκολες, εκτίμησε όμως ιδιαιτέρως τις ικανότητες του φιλόδοξου αρχιτέκτονα. Στον Δεινοκράτη αποδίδεται και το νεκρικό μνημείο του στρατηγού Ηφαιστίωνα, στη Βαβυλώνα, που είχε έξι ορόφους διακοσμημένους με χρυσό, ενώ ήταν ένας από τους αρχιτέκτονες που συμμετείχαν στην ανακατασκευή του ναού της Αρτέμιδος στην Εφεσο, που είχε καταστραφεί το 356 π.Χ. Σχεδίασε αρκετές πόλεις και ναούς (σε Δελφούς, Δήλο κ.α.), ενώ εργάστηκε και για τη δημιουργία ταφικού μνημείου για τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου Φίλιππο Β΄, χωρίς όμως να καταφέρει να το ολοκληρώσει.
Νίκος Πιτσιακίδης