Ο νέος ασφαλιστικός νόμος που τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους δημιουργεί «τυχερούς» και «άτυχους» συνταξιούχους. Τυχεροί είναι όσοι πρόλαβαν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως το 2010, χρονιά που ψηφίστηκε ο νόμος Λοβέρδου – Κουτρουμάνη (ν. 3863/2010) και έτσι γλιτώνουν από τυχόν μειώσεις στις τελικές αποδοχές, που δημιουργούνται με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού των νέων συντάξεων, που θα εφαρμοστεί από το 2015 και μετά.
Τυχεροί είναι και όσοι συμπλήρωσαν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από το 2011 έως το 2015, χρονιές που ίσχυσαν οι μεταβατικές διατάξεις και έτσι είτε δεν θα επιβαρυνθούν καθόλου είτε θα έχουν μια πολύ μικρή μείωση στις συντάξεις. Πιο άτυχοι, όμως, θα είναι όσοι αποχωρήσουν από την εργασία τους μετά το 2015 και ακόμα περισσότερο μετά το 2020, καθώς τότε οι επιδράσεις του νέου νόμου πολλαπλασιάζονται και έτσι το τελικό ποσό της σύνταξης που θα λάβουν θα είναι ακόμα μικρότερο. Ας σημειωθεί ότι η τρόικα πιέζει για να πραγματοποιηθούν νωρίτερα οι συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι νέοι συνταξιούχοι που θα προκύψουν από το 2015 και μετά θα αναγκαστούν να αποδεχτούν πετσοκομμένες τις συντάξεις που θα λάβουν, σε ποσοστό έως 20%. Σε διαφορετική περίπτωση, εάν λειτουργήσει ο νέος νόμος χωρίς παρεμβάσεις, το υπουργείο Εργασίας θεωρεί ότι οι μειώσεις στις συντάξεις θα κινηθούν κατά μέσο όρο στα επίπεδα του 1,8% έως το 2020, ενώ θα υπάρξουν και περιπτώσεις με περικοπές μικρότερες της μίας ποσοστιαίας μονάδας. Επίσης, η μείωση που θα επέλθει στις συντάξεις έως το 2030, πάντα σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, δεν θα υπερβεί το 4,5%.
Σε κάθε περίπτωση, το 2015 είναι η χρονιά ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού, που ξεκίνησε το 2010. Το διάστημα που μεσολάβησε υπέστησαν δραματικές περικοπές οι συντάξεις, τόσο οι κύριες όσο και οι επικουρικές, που κινούνται στα επίπεδα του 50%, μεσοσταθμικά. Το ίδιο συνέβη και για το εφάπαξ βοήθημα, ως αποτέλεσμα των διατάξεων που επέβαλλαν τα διαδοχικά μνημόνια.
Οι αλλαγές που έρχονται, όμως, είναι εκείνες που θα δώσουν την τελική μορφή στο ασφαλιστικό σύστημα για τις επόμενες γενιές και θα οριοθετήσουν το ύψος των συντάξεων.
Από την εφαρμογή του νέου συστήματος υπολογισμού της σύνταξης δεν θίγονται οι εξής κατηγορίες ασφαλισμένων και συνταξιούχων:
Οσοι ασφαλισμένοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως το τέλος του τρέχοντος έτους, όποτε κι αν υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης.
Οι σημερινοί συνταξιούχοι
Αντίθετα, με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων θίγονται οι ασφαλισμένοι οι οποίοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά.
Αρνητική επίδραση στον τελικό υπολογισμό της σύνταξης έχουν τα κενά διαστήματα ασφαλιστικού χρόνου, στη διάρκεια του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου. Ως τέτοια μπορεί να είναι περίοδοι που ο ασφαλισμένος βρέθηκε στην ανεργία ή αναγκάστηκε να εργαστεί με κάποιες ευέλικτες μορφές απασχόλησης, που παρατηρούνται πιο έντονα τα τελευταία χρόνια.
Η βασική σύνταξη των 360 ευρώ, πώς θα υπολογίζονται η αναλογική και τα όρια
Πιο αναλυτικά, οι αλλαγές που πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή με το νέο έτος είναι οι ακόλουθες:
Εθνική – βασική σύνταξη: Η σύνταξη αυτή προσδιορίζεται στα 360 ευρώ. Δικαιούχοι είναι όσοι είναι ανασφάλιστοι και όσοι έχουν πραγματοποιήσει έως 4.500 ημέρες ασφάλισης (15 χρόνια, στο Δημόσιο ή σε Φορείς Κύριας Ασφάλισης – ΦΚΑ). Προϋποθέσεις για τη χορήγηση της βασικής σύνταξης είναι οι δικαιούχοι να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους, το ατομικό εισόδημά τους να μην υπερβαίνει τα 5.040 ευρώ και το οικογενειακό τα 10.080 ευρώ. Οπως μπορεί να αναπροσαρμοστεί η βασική σύνταξη, έτσι αναπροσαρμόζονται και τα εισοδηματικά όρια χορήγησής της.
Αναλογική σύνταξη: Πρόκειται για τη σύνταξη που θα χορηγείται από το 2015 και μετά, πέραν της βασικής σύνταξης. Είναι συγκερασμός του παλαιού και του νέου συστήματος υπολογισμού της σύνταξης. Ειδικότερα, για το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη από το 2011 και μετά, θα υπάρχουν συντελεστές από 0,8% έως 1,5% για κάθε συντάξιμο έτος. Για τα έτη πριν από το 2011 θα ισχύει κανονικά ο παλαιός τρόπος υπολογισμού της σύνταξης. Εννοείται ότι όσο αυξάνονται τα έτη που επηρεάζονται από τους συντελεστές τόσο θα αλλοιώνεται το τελικό ποσό της σύνταξης. Στόχος της μεταρρύθμισης είναι, όταν το σύνολο των ετών ασφάλισης υπολογίζεται με το νέο σύστημα, να μην υπερβαίνει το 48% το ποσοστό αναπλήρωσης.
Νέα όρια ηλικίας: Το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά, είναι τα 67 έτη, από 65 που ίσχυε έως τότε , ενώ το κατώτατο όριο συνταξιοδότησης είναι τα 62 έτη, από τα 60 έτη που ήταν. Απαιτούνται πια 40 έτη ασφάλισης, από 35 που ήταν μέχρι τότε. Μια σειρά όμως μεταβατικών διατάξεων έχει ουσιαστικά μεταφέρει στο 2015 την έναρξη εφαρμογής του νέου ορίου ηλικίας.
Μ.Η.Τ. 232120