Στον κλάδο του τουρισμού εργάζονται περίπου 550.000 άτομα, από τα οποία σχεδόν τα μισά, περίπου 270.000 άτομα, δουλεύουν ανασφάλιστα. Η μάστιγα της «μαύρης» εργασίας στον κλάδο είναι μόνο ένα μέρος από την εργασιακή «ζούγκλα» που βιώνουν καθημερινά οι εργαζόμενοι. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΕΥΤΕ), το 95% των εργαζομένων αναγκάστηκε φέτος να συμφωνήσει «κάτω από το τραπέζι» μισθό πολύ μικρότερο από αυτόν που δικαιούται. Ελάχιστοι ήταν οι… τυχεροί που οι εργοδότες τους κατέβαλλαν ρεπό, Κυριακές και νυχτερινά. Την ίδια στιγμή κάνει θραύση στον κλάδο η απλήρωτη εργασία. Ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα «φέσωσαν» τους εργαζομένους, ενώ υπήρξαν και κραυγαλέες περιπτώσεις, όπως εργαζόμενοι εδώ και 15 μήνες να λαμβάνουν από τον εργοδότη τους μόνο έναντι που δεν υπερβαίνουν τα 120 ευρώ σε μηνιαία βάση.
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΥΤΕ Παναγιώτης Προύτζος, έχοντας μια συνολική εικόνα για τους εργοδότες του κλάδου, κάνει λόγο για «πάγια τακτική που ακολουθείται να πληρώνονται οι εργαζόμενοι με μισθούς ανειδίκευτου εργάτη». Με τον τρόπο αυτό παρατηρείται τεράστια εισφοροδιαφυγή-εισφοροκλοπή που επιβαρύνει το ΙΚΑ με σημαντικές απώλειες εσόδων. Το μυστικό βρίσκεται στη διαδικασία της επαναπρόσληψης κατά την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Εκεί οι εργαζόμενοι υποχρεώνονται να συμφωνήσουν διαφορετικές αμοιβές από αυτές που θα έπρεπε.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη χειρότερη από το γεγονός ότι περίπου το 50% των εργαζομένων στον κλάδο εργάζεται χωρίς ασφάλιση. Σύμφωνα με στοιχεία της ομοσπονδίας, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη στον χώρο των εστιατορίων, ενώ κάπως καλύτερα είναι τα πράγματα στα ξενοδοχεία. Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και η καθυστέρηση στις πληρωμές, για να κάνει ακόμη πιο εφιαλτικό το σκηνικό. Υπάρχουν περιπτώσεις που έχει φτάσει τους 15 μήνες η καθυστέρηση στην καταβολή των μηνιαίων αποδοχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλος επιχειρηματίας του κλάδου -με περίπου 28 ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα- έχει αφήσει όλους τους εργαζομένους απλήρωτους επί αρκετούς μήνες. Σε ξενοδοχείο που έχει στην κοσμοπολίτικη Ρόδο, η οποία φέτος «βούλιαξε» από τουρίστες, οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν να δουλεύουν τον Μάρτιο και πήραν τον πρώτο μισθό τον Ιούλιο. Μοναδική εξαίρεση, οι εργαζόμενοι σε μεγάλο ξενοδοχείο της Αττικής, οι οποίοι πληρώνονται επειδή ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας δεσμεύεται με σχετική ρήτρα σε συμβόλαιο που υπέγραψε με διεθνή κολοσσό του χώρου. Αλλος επιχειρηματίας με ιστορικό ξενοδοχείο στην Αθήνα έχει απλήρωτους τους εργαζομένους του επί 15 μήνες και όλο αυτό το διάστημα τους καταβάλλει κάθε μήνα έναντι το ποσό των 120 ευρώ… Σύμφωνα με καταγγελίες της ομοσπονδίας, υπήρξαν ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα που φέτος δεν άνοιξαν καθόλου και οι εργαζόμενοι σε αυτά έμειναν όμηροι, καθώς δεν μπορούσαν να εργαστούν πουθενά αλλού ή αναγκάστηκαν να δουλέψουν αλλού με «μαύρα», δηλαδή ανασφάλιστοι, ώστε να μη χάσουν τα δικαιώματα που έχουν στο ξενοδοχείο που έμεινε κλειστό.
«Μεταφορά του ρίσκου»
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΕΥΤΕ κ. Προύτζο, «στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων που καθυστερούν αποδοχές η εξήγηση είναι ότι συνήθισαν οι εργοδότες να μεταφέρουν το επιχειρηματικό ρίσκο στις πλάτες των εργαζομένων, προτιμώντας να τους αφήνουν απλήρωτους για να προτάξουν άλλες υποχρεώσεις -φορολογικές, ασφαλιστικές- για να μην κινδυνεύσουν από τυχόν μελλοντική κατάσχεση των επιχειρήσεών τους».
Εξ αντανακλάσεως βουλιάζει και το Ταμείο Πρόνοιας
Η κατάσταση στον κλάδο του επισιτισμού και του τουρισμού είναι τόσο τραγική, ώστε έχει αναγκαστεί το ΙΚΑ να μειώνει συνέχεια τα κεφάλαια που αποδίδει με τη σειρά του στον τομέα πρόνοιας των εργαζομένων, τα οποία προέρχονται από εισφορές των ιδίων που καταλήγουν στο μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο της χώρας.
Υπολογίζεται ότι πλέον κάθε μήνα το ΙΚΑ δεν αποδίδει περισσότερα από 8.000.000 ευρώ στο Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ), ποσό πολύ μικρότερο σε σχέση με αυτά που αποδίδονταν πριν από μερικά έτη. Από αυτά, ειδικά για τον τομέα των ξενοδοχοϋπαλλήλων, το κονδύλι που καταλήγει στο Ταμείο τους είναι μικρότερο από 2.000.000 ευρώ τον μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους κατέληξε στο Ταμείο, ως έναντι από την απόδοση ασφαλιστικών εισφορών, ποσό 1.800.000 ευρώ. Ετσι εξηγείται το γεγονός ότι έχει μειωθεί δραματικά η απονομή εφάπαξ από τον τομέα πρόνοιας, ενώ αντιστρόφως ανάλογα έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό ο χρόνος αναμονής. Σύμφωνα με στοιχεία της ομοσπονδίας, πλέον σε μηνιαία βάση δεν απονέμονται περισσότερα από 60 εφάπαξ. Πριν από μία διετία, το Ταμείο ήταν σε θέση να απονέμει τουλάχιστον 600 εφάπαξ μηνιαίως. Αποτέλεσμα αυτής της καθυστέρησης, λόγω έλλειψης κονδυλίων είναι ακόμη να μην έχουν αποδοθεί εφάπαξ για αιτήσεις που υποβλήθηκαν τον Ιανουάριο του 2013. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκονται στην αναμονή περίπου 5.000 δικαιούχοι χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από 22 έως 24 μήνες.
Ολα αυτά για να εισπράξουν εφάπαξ, το οποίο ανάλογα με το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν αποδώσει στη διάρκεια του εργασιακού βίου τους κυμαίνεται από 18.000 έως 30.000 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση. Το Ταμείο διαθέτει μετά το PSI αποθεματικά ύψους 167.000.000 ευρώ, αλλά σήμερα η τρέχουσα αξία τους δεν υπερβαίνει τα 120.000.000 ευρώ. Μάλιστα, στην περίπτωση που προχωρήσει η διαδικασία ενοποίησης όλων των Ταμείων στο ΙΚΑ, οι εργαζόμενοι φοβούνται ότι τα αποθεματικά αυτά θα «κάνουν φτερά» και θα χρησιμοποιηθούν από το ΙΚΑ για την καταβολή συντάξεων, γεγονός που θα βάλει «ταφόπλακα» στο ταμείο των ξενοδοχοϋπαλλήλων και των εργαζομένων στον επισιτισμό.
Μ.Η.Τ. 232120