Από τον
Σωτήρη Λέτσιο
Αποδεικνύεται σε λίγες -ευτυχώς- περιπτώσεις ότι υπάρχουν ιερείς που δεν σέβονται την ιερότητα των καθηκόντων τους, αλλά και τις δυσκολίες και τα προβλήματα που πολλοί συνάνθρωποί μας καθημερινά αντιμετωπίζουν. Προσφάτως η «Ορθόδοξη Αλήθεια» έγινε αποδέκτης παραπόνων αναγνωστών της οι οποίοι ένιωσαν προσβεβλημένοι εξαιτίας της συμπεριφοράς ιερέων κατά τη διάρκεια τέλεσης μνημοσύνων.
Στη μία περίπτωση, στο Κοιμητήριο του Ελληνικού, ο ιερέας δεν ήταν διατεθειμένος να αρχίσει την ακολουθία εάν δεν λάμβανε πρώτα 100 (!) ευρώ. Φώναξε έναν συγγενή του θανόντος εντός του Ιερού και απαίτησε να λάβει άμεσα το ποσό, πράγμα που έγινε, προκειμένου να διεξαχθεί το μνημόσυνο χωρίς καθυστέρηση και με τους παρευρισκομένους να έχουν μείνει εμβρόντητοι από το συμβάν. Στο δεύτερο περιστατικό, στο Δημοτικό Κοιμητήριο Βύρωνα, την ώρα που διεξαγόταν το μνημόσυνο κάποιος εκ μέρους του ιερέα αναζητούσε στενό συγγενή του θανόντος, ώστε να εισπράξει εγκαίρως το πόσο των 70 ευρώ, το οποίο είχε συμφωνηθεί πριν από την επιμνημόσυνη δέηση. Η επίσημη, μάλιστα, δικαιολογία ήταν η εξής: «Δώστε μας γρήγορα τα χρήματα, επειδή αμέσως μετά ακολουθεί άλλο μνημόσυνο και δεν πρέπει να χαθούμε (!)». Ο γιος του θανόντος, κατάπληκτος, έσπευσε να καταβάλει τα χρήματα, μη θέλοντας να δώσει συνέχεια στο θέμα.
Και στις δύο περιπτώσεις οι εμπλεκόμενοι έλαβαν αποδείξεις στις οποίες δεν αναγράφεται ΑΦΜ ούτε, φυσικά, η διεύθυνση κάποιας ΔΟΥ. Αρκετά τέτοιου είδους γεγονότα έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια, σπανίως όμως καταγγέλλονται επισήμως. Είναι γεγονός ότι τόσο επί του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου όσο και σήμερα, επί Ιερωνύμου, η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει εκδώσει σχετική εγκύκλιο, στην οποία να δίνονται οδηγίες για το εάν πρέπει ή όχι οι ιερείς να λαμβάνουν χρήματα για την τέλεση κηδειών ή μνημοσύνων. Ή αν οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν κάποιο ποσό για την τέλεση μυστηρίου ή τελετής.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος, κατά τη διάρκεια της πρώτης ιερατικής σύναξης στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών (Μάρτιος 2008), είχε ζητήσει από τους κληρικούς «να έχουν ήθος και ύφος εκκλησιαστικό», εκφράζοντας την αντίθεσή του στον άτυπο αλλά υπαρκτό τιμοκατάλογο που ακολουθούν πολλοί κληρικοί για την τέλεση των μυστηρίων αλλά και στα γνωστά σε όλους «τυχερά». Τους διευκρίνισε να αποδέχονται την όποια προσφορά των πιστών, χωρίς όμως να τη ζητούν. Μάλιστα, τότε είχε ανακοινώσει και τη σύσταση αρχιεπισκοπικού ταμείου, όπου εκεί θα κατατίθενται τα δικά του «τυχερά», τα οποία θα χρησιμοποιούνται για φιλανθρωπικούς σκοπούς, κάτι που δεν έχει γίνει πραγματικότητα έως σήμερα! Ούτε όμως και οι ανά την επικράτεια Μητροπόλεις λαμβάνουν ανάλογες πρωτοβουλίες.
Αγραφος νόμος
Ανεπισήμως κάποιοι Μητροπολίτες συμβουλεύουν τους ιερείς -ενίοτε και με εγκυκλίους- να αποφεύγουν να ζητούν χρήματα ειδικά την περίοδο αυτή, όπου μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες. Επιπροσθέτως, θα λέγαμε ότι και στην ελληνική νομοθεσία δεν εμπεριέχονται έγγραφα στα οποία προσδιορίζεται η υποχρέωση των πολιτών να καταβάλλουν κάποιο αντίτιμο. «Ο,τι έχετε ευχαρίστηση» είναι η συνήθης φράση που ακούγεται από πλευράς ιερέων, ενώ για τους πιστούς αποτελεί άγραφο νόμο να δώσουν έστω και ένα μικρό ποσό ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και σεβασμού προς τον κληρικό.
Από 120€ έως 200€
Μάλιστα, γι’ αυτό το θέμα ο π. Ιωάννης Κατωπόδης, πρόεδρος του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος, είχε δηλώσει (Μάρτιος 2015): «Οσον αφορά τα πάλαι ποτέ λεγόμενα “τυχερά”, αυτά πλέον έχουν εκλείψει ή ευρίσκονται σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα και αυτά μόνο σε κάποιες μεγάλες αστικές ενορίες». Ως προς τις κηδείες και τα μνημόσυνα, τα χρήματα που καταβάλλονται καθορίζονται έπειτα από συνεννόηση με το γραφείο τελετών που έχει αναλάβει το μυστήριο. Οι τιμές κυμαίνονται συνήθως από 120 έως 200 ευρώ. Οσον αφορά τα μνημόσυνα, το ποσό πέφτουν κάτω από τα 100 ευρώ.
Σε εκκλησάκι της Κρήτης είχαν αναρτήσει «τιμοκατάλογο»
Κάθε ποσό που δίνεται από τους πιστούς καταγράφεται σε μπλοκ χειροπραξιών. Προς απόδειξη του παραπάνω αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν από μόλις δύο χρόνια είχε αναρτηθεί «τιμοκατάλογος» (!) για γάμους, βαπτίσεις και μνημόσυνα σε εκκλησάκι του Ηρακλείου, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο εντός της Εκκλησίας της Κρήτης όσο και στις τάξεις των πιστών. Το εν λόγω γεγονός ενόχλησε ιδιαίτερα τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο αλλά και το εκκλησιαστικό περιβάλλον της νήσου, καθώς απόρησαν για μια τέτοια αυθαίρετη πρωτοβουλία χωρίς πρώτα να έχει ενημερωθεί η Αρχιεπισκοπή Κρήτης. Με εγκύκλιο που εξέδωσε ο κ. Ειρηναίος (20/5/2014), μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Μετά πολλής λύπης καταφθάνουν εις ημάς παράπονα και διαμαρτυρίες ανθρώπων διά το γεγονός ότι ιερείς μας, εφημέριοι των ενοριών μας, απαιτούν χρήματα παρ’ αυτών 100, 50, 30 ευρώ διά την έκδοσιν πιστοποιητικού ή τέλεσιν Μυστηρίου, κατά τρόπον απαράδεκτον και ανεπίτρεπτον εις πνευματικούς πατέρας (…). Ενώπιον της καταστάσεως αυτής (…) υπενθυμίζωμεν εν πρώτοις παλαιότερον εγκύκλιον ημών συμφώνως προς την οποίαν τα μυστήρια της Εκκλησίας μας δεν είναι δυνατόν να εμπορευματοποιούνται και να τιμολογούνται (…). Κατόπιν των ανωτέρω εντελλόμεθα και παρακαλούμεν όπως αποφεύγωμεν να απαιτώμεν χρήματα και αμοιβάς από τον λαόν μας, μόνο δε εάν εκείνοι ελευθέρως και αυθορμήτως προσφέρουν οιονδήποτε ποσόν να δεχώμεθα ό,τι προσφερθεί εις ημάς, αφού δηλώσωμεν ότι δεν θέλομε χρήματα».
Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια
Μ.Η.Τ. 232120