Αρχειακό υλικό αναδεικνύει τον ρόλο της φωτιάς του 1917 στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης
Τον ρόλο που διαδραμάτισε η καταστροφική πυρκαγιά του 1917 στον ανασχεδιασμό και την οικιστική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης αναδεικνύει το ημερολόγιο του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα για το 2017 με τίτλο «1917-2017 Θεσσαλονίκη – Από την καταστροφή στην ανοικοδόμηση».
Το ημερολόγιο περιλαμβάνει κείμενα της ομότιμης καθηγήτριας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ Αλεξάνδρας Καραδήμου-Γερολύμπου, που έχει μελετήσει το θέμα, και περίπου 200 φωτογραφίες από ιστορικά αρχεία της πόλης.
«Ως το 1869 η πόλη κρατά το σχήμα που είχε αναπτύξει στη μακραίωνη Ιστορία της και παραμένει περιχαρακωμένη στο εσωτερικό του βυζαντινού τείχους» σημειώνεται στο ημερολόγιο και έπειτα εξιστορείται ο «εκσυγχρονισμός» της Θεσσαλονίκης με την κατεδάφιση των τειχών, τη διάνοιξη δρόμων, την ανάπτυξη δικτύου συγκοινωνίας – τραμ και τη σύνδεση της πόλης με ατμόπλοια και το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο. Ακολουθούν το 1912 η απελευθέρωση και πέντε χρόνια μετά η μεγάλη φωτιά, που ξέσπασε το απόγευμα της 5ης Αυγούστου 1917 με το παλιό ημερολόγιο.
Εκαιγε 32 ώρες
«Εκδηλώθηκε από τη βορειοδυτική πλευρά της πόλης και κατέκαυσε σε 32 ώρες 1.200 στρέμματα του σημαντικότερου τμήματος του κέντρου. Η καταστροφή έπληξε αδιάκριτα τις λιγοστές μοντέρνες συνοικίες της παραλίας και της οδού Αγίας Σοφίας, τις μεσαιωνικές σκεπαστές αγορές και τις εκτεταμένες, πολυάνθρωπες, δαιδαλώδεις φτωχογειτονιές που κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος της εντός των τειχών πόλης. Εννιάμισι χιλιάδες κτίσματα σε 4.100 ιδιοκτησίες έγιναν παρανάλωμα του πυρός και 77.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι» υπογραμμίζεται στο ημερολόγιο.
Κατόπιν παρατίθεται η ιστορία του ανασχεδιασμού που οδήγησε στη μορφή της πόλης όπως είναι γνωστή σήμερα. Τότε σχεδιάστηκαν από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Ερνέστ Εμπράρ η Αριστοτέλους, η Εγνατία, οι κεντρικοί άξονες. Το ημερολόγιο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του πρόσφατα εκλιπόντα α΄ αντιπροέδρου του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Αλέξανδρου Χαΐτογλου, τιμάται 15 ευρώ και διατίθεται στο πωλητήριο του μουσείου και στα βιβλιοπωλεία.
Μ.Η.Τ. 232120